Een armband, speciaal ontwikkeld om seksueel geweld te voorkomen. Seksuologe Charmaine Borg van de Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen speelde een belangrijke rol in de ontwikkeling ervan en werkt op dit moment aan een nieuwe toepassing met kunstmatige intelligentie.Het werkt vrij simpel: je drukt op een knopje op de armband, waarna een indringende geur zich verspreidt. Die geur is zo walgelijk dat de zin in seks en de lichamelijke opwinding bij de agressor direct wegzakken.
Inmiddels dragen duizenden vrouwen over de hele wereld deze armband om zichzelf te beschermen. Het Landelijk Centrum Seksueel Geweld in Rotterdam biedt de armbanden op dit moment aan aan slachtoffers. In Groningen kijken ze nog naar de opties.
‘Een gevoel van veiligheid’
Mariëtte Lintveld werkt als sociaal verpleegkundige bij Centrum Seksueel Geweld (CSG) Groningen-Drenthe, dat onderdeel is van de GGD, en is ervaringsdeskundige. Ze heeft zelf te maken gehad met seksueel grensoverschrijdend gedrag en denkt dat het dragen van de armband een gevoel van veiligheid met zich mee kan brengen.
“Soms voelt het heel machteloos om seksueel geweld mee te maken. Na mijn eigen ervaring was mijn hele veilige wereld weg. Als zoiets kan gebeuren met een bekende en in die veilige sfeer, dan voelt alles opeens eng.”, vertelt Mariëtte. “Je bent ook bang dat het nog een keer gebeurd.” Uit cijfers blijft ook dat 50% van de slachtoffers opnieuw te maken krijgt met seksueel geweld.
“Dit hulpmiddel kan dan wel een gevoel van veiligheid geven; je kunt nu iets doen om jezelf te beschermen en wat veiliger over straat te gaan. Je voelt je wat zekerder en hebt die regie weer.”
Kanttekeningen
Mariëtte ziet ook de kanttekeningen van het hulpmiddel. “Bij mij was het een bekende en we weten dat 85% van de plegers een bekende is”, vertelt ze. “Ik vraag me af in hoeverre zo’n armband dus echt bruikbaar is om seksueel geweld te voorkomen.” Uit onderzoek blijkt dat de plegers vaak geen vreemden zijn, maar mensen uit je nabije omgeving die je vertrouwt, zoals ook het geval was bij Mariëtte. “Dan zal je niet snel de armband gebruiken.”
Daarnaast zijn veel slachtoffers niet in staat om op zo’n knop te drukken, vertelt de verpleegkundige, die ook trainingen en voorlichtingen geeft. “Ze bevriezen of werken mee en dat zegt niks over of iemand het wil of dat het diegene zijn schuld is. Het is een overlevingsreactie van het brein.”
Vervolgonderzoek
Ook onderzoekster Charmaine Borg ziet de uitdagingen van de armband. “We weten uit onderzoek dat de meerderheid van de slachtoffers op het moment van dreiging bevriest. Dus dan is er geen enkele mogelijkheid om je te bewegen”, vertelt de onderzoekster. “Daarnaast komt het ook voor dat slachtoffers geen bewegingsvrijheid hebben, doordat hun handen bijvoorbeeld worden vastgehouden.”
De oplossing ligt volgens Borg bij kunstmatige intelligentie. “We willen een technologie ontwikkelen die automatisch gevaar kan waarnemen zonder dat daarvoor op een knop hoeft worden gedrukt.” Maar daar zitten nog wel wat uitdagingen. “Je wilt niet dat het loos alarm is, dus we kijken of er een timer in de armband kan worden gebouwd. Dan kun je, bij loos alarm, nog voorkomen dat er een stank vrijkomt.”
“In de ideale situatie hebben we zo’n armband of andere hulpmiddelen niet nodig, maar we weten dat het gevaar op seksueel geweld in onze wereld aanwezig is.” Met haar onderzoek hoopt ze dat vrouwen zich veiliger voelen op straat en dat seksueel geweld waar mogelijk voorkomen wordt. “Dat zou echt een droom zijn.”
