Er is in het algemeen genomen veel te weinig besef van hoe waardevol het Sterrebos is. Dat betoogden de Bomengroep XR, de Bomenridders, de Bomenwachters en de Vleermuiswerkgroep woensdag in de raadszaal van het Stadhuis. Zij vinden dat het bos op een heel andere manier onderhouden moet worden, waarbij er ook gekeken moet worden naar kansen.
De gemeente is onlangs begonnen met het uitvoeren van diverse werkzaamheden in het Sterrebos. Een onderdeel daarvan is het aanleggen van een breed wandelpad, wat ten koste gaat van de natuur. De milieuorganisaties maken zich grote zorgen en willen dat de werkzaamheden stil worden gelegd. Via een zogeheten burgeragendering hadden ze het onderwerp op de agenda gezet, zodat men in gesprek kon met de raadsleden.
Hans van der Lans (ecoloog): “Wortels van oude bomen worden doorgestoken”
“Het Sterrebos is heel bijzonder”, vertelt ecoloog Hans van der Lans, die sinds 1983 bij het bos woont. “Ik sta hier vandaag niet om het plan onderuit te halen, ik ben hier om aan te geven wat er niet klopt. Op dit moment draaien de machines volop in het bos. Zo is men in het oude bosgedeelte bezig om de paden uit te graven. Daarbij worden wortels van oude bomen doorgestoken en wordt grond met bijzondere planten afgegraven. Het doorsnijden van wortels is niet vervelend … het is erg. Door de wortels kunnen de bomen stevig blijven staan. Verminder je dat, dan worden ze kwetsbaarder. En eerlijk is eerlijk, oude bomen kunnen niet veel hebben.”
“Slingerende paden worden recht gemaakt”
Het Sterrebos is ontstaan in 1765 en heeft meerdere landschapsstijlen gekend. Terwijl het in het begin een Franse stijl had, is er daarna overgegaan op een Engelse benadering. Kenmerkend zijn de slingerende paden door het bos. “In één stuk, in het noordelijk deel, is dit pad nu recht gemaakt. Het ziet er nu ontzettend strak en netjes uit, maar dat past niet bij het Sterrebos. De paden worden scherp langs het oude bos aangelegd. Daardoor ontstaat er een scherpe overgang.” Van der Lans wijst daarbij naar de veiligheidsprotocollen, dat oude bomen op die grens extra gesnoeid zullen worden, dan wel moeten verdwijnen, om de veiligheid op deze paden te waarborgen.
“Door tegels in een bos te plaatsen zorg je dat de bodem opwarmt”
De kritiek richt zich ook op andere onderdelen. Zo worden er op verschillende locaties bospaden vervangen door tegelpaden. Deze tegels zorgen ervoor dat de bodem kapot gaat en dat de omgeving opwarmt. “Op warme dagen is het in het bos tien graden koeler. Door zwarte tegels te plaatsen, zorg je ervoor dat de bodem opwarmt. Dat kan niet de bedoeling zijn.” Net zoals het plan dat er vormbomen geplant gaan worden langs één van de betegelde paden. “Men wil de geschiedenis van het bos laten zien. Vormbomen zijn iets typisch Frans, wat je bijvoorbeeld ook in Versailles tegenkomt. Maar tegenwoordig heeft het Sterrebos een Engelse uitstraling. Vormbomen passen er gewoon niet. Bovendien is het ook nog eens erg duur in onderhoud.”
Breed fietspad met verlichting?
Er zijn ook zorgen over een mogelijk nieuw pad door het oude deel van het bos. Buurtbewoners hebben op bijeenkomsten gehoord dat er een breed verhard fietspad gaat komen met verlichting. Tim van de Vendel van GroenLinks: “Voor zover ik weet, zijn er geen actieve plannen voor het oude gedeelte van het Sterrebos. Zoiets is niet aangekondigd. Is het wellicht niet goed om een beeldvormende sessie te organiseren, zodat we duidelijk voor ogen krijgen wat er besloten is en wat er gaat komen?” Wethouder Philip Broeksma (GroenLinks) geeft aan dat dit vrij eenvoudig georganiseerd kan worden.
“Repareer wat in de jaren zeventig kapot is gemaakt”
Daarnaast denken de milieuorganisaties dat er ook kansen zijn. In 1970 werd er een grote hap uit het bos gehaald, waarmee er ruimte werd gemaakt voor de aanleg van de ringweg. Nu de zuidelijke ringweg op deze plek ondertunneld is, bieden de deksels voor het zuiderplantsoen mogelijkheden. Van der Lans: “Je kunt het noordelijke en zuidelijke deel van het Sterrebos weer met elkaar verbinden. Je hebt de mogelijkheid om een fout uit het verleden zo goed mogelijk te repareren. Je moet daar niet iets gaan maken wat niet past. Je moet daar iets doen wat goed is voor het oude bos.” Het idee is om het bosklimaat door te trekken. “Dit kan door te werken met een mantel en een zoom. De mantel is de struiklaag die tegen het bos aanligt, de zoom is de strook met hoge kruiden die voor de mantel ligt. Dit soort plekken zijn zeer soortenrijk en divers, want de soorten uit het grasland en uit het bos komen hier samen. Het is dus erg goed voor de biodiversiteit.”
“Er wordt teveel dood hout afgevoerd”
Volgens de milieuorganisaties is het Sterrebos bijzonder. “Maar dit blijkt niet uit de plannen en de werkzaamheden. Zware machines trekken door het bos. Gisteren was ik getuige van werkzaamheden waarbij de kruin uit een boom werd gezaagd. Terwijl men die boom veel beter omver had kunnen duwen, zodat deze boom een ecologische functie zou hebben gekregen. Sowieso wordt er veel te veel dood hout afgevoerd.”
“Stop met de woorden dat je een bos gaat renoveren”
Van der Lans: “Wat wij willen als groep, is inspraak en samenspraak. We maken in ons eentje geen plannen. Bij het Sterrebos gaat het over recreatie, over toegankelijkheid en cultuurhistorie. Maar het belangrijkste is natuur. Wij willen graag helpen bij de vorming van de visie. Laat ecologen meedoen. En stop alsjeblieft als gemeente met de woorden dat je het bos gaat renoveren. Een bos kun je niet renoveren. Een bos onderhoud je.” Voorts vragen de organisaties aan de gemeente om plekken aan te wijzen waar niet meer gewerkt mag worden. Daarnaast moet er een plan komen waarin er ruimte is voor behoud van oude bosdelen.
Jalt de Haan (CDA): “Veel mensen ervaren het Sterrebos nu als een onveilige plek”
Verschillende fracties in de gemeenteraad zijn echter kritisch. Jalt de Haan van het CDA: “Voor veel mensen ervaart het Sterrebos nu als een onveilige plek. Een plek waar ze liever ’s avonds niet komen. In principe is het indertijd ook aangelegd als park. Zo is het ook ontworpen. Hoe wordt er gekeken naar die verhouding?” Buurtbewoonster Mariska Lunsing: “Onveiligheid is een subjectief begrip. In het Sterrebos is het nu donker. Dat betekent dat dieren, zoals verschillende vleermuissoorten, er kunnen leven.” Ecoloog Rick Middelbos vult aan: “Juist de donkerte is ook het unieke. Ik denk dat het prima is dat we plekken hebben waar het donker is, en waar je ’s nachts niet hoeft te komen. Zelf woon ik in de binnenstad. Bij ons is het nooit rustig en nooit donker. Voor mij is dat een keuze geweest. Maar dieren hebben geen keuze waar ze kunnen vertoeven.”
De milieuorganisaties stellen als eis dat wat hen betreft alles hersteld moet worden wat kapot is gemaakt. Lunsing: “Betrek bij een werkgroep de burgers en natuurorganisaties. De bewonersparticipatie zal dan beter worden.” De gemeenteraad dringt er bij de wethouder op aan om een beeldvormende sessie te organiseren waardoor er uitgebreider over het Sterrebos gesproken kan worden.
Gerelateerd
