Samen met Groningse bestuurders, organisaties en bewoners tekende demissionair staatssecretaris Hans Vijlbrief symbolisch de wet, waarmee er een definitief einde komt aan de gaswinning uit het Groningenveld.
Dat gebeurde vrijdag in een tent, opgebouwd in een schuur naast een weiland in Kolham. In dit weiland werd in 1959 voor het eerst aardgas aangeboord uit het Groningenveld. Voorafgaand aan de handtekening van Vijlbrief nam de demissionair staatssecretaris het woord.
“Vandaag dooft de vlam”, vertelt Vijlbrief. “De wet is sinds vandaag in werking. Het eindigt nu op de plek waar het ooit begonnen is. Het is het einde van een tijdperk. Hopelijk neemt het aantal aardbevingen af. Dus we zijn er nog niet. Maar hopelijk is het een begin van een nieuwe Groningse lente.”
Na zijn toespraak overhandigde Vijlbrief kopieën van de ondertekende wet aan belangrijke mensen die hebben bijgedragen aan het stopzetten van de gaswinning en het opkomen voor de belangen van de slachtoffers. De eerste ging naar Trijnie van der Sluis, weduwe van Meent van der Sluis. De in 2000 overleden Van der Sluis was in 1989 de eerste die een link legde tussen gaswinning in Groningen en Drenthe en aardbevingen.
Gaswinning stop, putten voor beton
De ondertekening door Vijlbrief is slechts symbolisch. Koning Willem-Alexander heeft de wet woensdag al ondertekend, waarna deze vrijdag officieel in werking treedt. De symbolische handtekeningen worden nu gezet, omdat de Eerste Kamer dinsdag (na ophef) instemde met de wet die de sluiting van het Groningse gasveld definitief maakt.
Nu de wet is aangenomen betekent het dat er geen gas meer mag worden gewonnen en dat de laatste gaslocaties ontmanteld kunnen worden. Nieuwe gaswinning in het gebied is alleen mogelijk als er vergunningen worden afgegeven. Gebruik maken van de oude gaslocaties kan niet meer, omdat deze vol met beton worden gestort.
Van eerste boring naar sluiting.
De eerste gasboringen vonden in 1959 plaats bij Kolham, de plek waar de sluitingswet voor het gasveld nu is ondertekend. De jaren erna begon de winning uit het destijds grootste gasveld ter wereld. Vrijwel heel Nederland werd in de jaren daarna aangesloten op het Gronings gas en er werd veel geld verdiend, voor ongeveer 450 miljard euro aan gas kwam uit de Groningse bodem.
De eerste aardbeving door gaswinning vond in 1986 plaats in Drenthe. Vijf jaar later gebeurde hetzelfde met een flinke beving in het Groningenveld. In de jaren erna nam de hoeveelheid bevingen steevast toe, met daarmee ook het toenemende verzet tegen de gaswinning in de provincie. De aardbeving bij Huizinge (3.6 op de schaal van Richter) op 16 augustus 2012 vormde daarin een kantelpunt, de zwaarste beving die tot nu toe werd gemeten.
Dat leidde niet tot maatregelen, want het Rijk besloot het jaar erop de hoogste jaarlijkse winning ooit toe te staan. Pas na beving bij Zeerijp (3.4) in 2017 besloot de regering dat de gaswinning op termijn terug naar nul moest. Dat gebeurt nu dus officieel, nadat de sluiting in een stroomversnelling kwam na een parlementaire-enquêtecommissie rond de gaswinning en de schadeafhandeling. Het (inmiddels demissionaire) kabinet besloot daarom tot een miljardeninvestering in de provincie, om de schadeafhandeling vlot te trekken en Groningen te compenseren voor het bevingsleed.
Bevingen in Groningen zijn voorlopig nog niet weg. Dat kan nog enkele tientallen jaren duren.
