Een motie van afkeuring tegen het jeugdzorgbeleid van het college heeft woensdagavond geen meerderheid gekregen. Wel erkennen de fracties dat er grote problemen zijn en zoeken zij naar de beste oplossing.
Enkele weken geleden werd er op het Stadhuis al gesproken over het onderwerp. Twee ouders spraken de raadsleden toen toe over hun eigen situatie, wat zorgde voor een beladen en emotionele sfeer. Bij Jeugdbescherming Noord (JBN) en Veilig Thuis gaat het niet goed; de organisatie is verantwoordelijk voor de bescherming van kwetsbare kinderen en jongeren in de regio. In maart van dit jaar werd JBN onder verdiepend toezicht geplaatst. In december vorig jaar verloor de organisatie haar verplichte certificering, waardoor er nu onder een tijdelijk certificaat wordt gewerkt. Landelijke normen worden niet gehaald vanwege het groeiende aantal complexe zaken waarmee de organisatie te maken krijgt. Een ingezet herstelplan moet de situatie ten goede keren. Haast is geboden, want in september moet de organisatie aan de eisen van certificering voldoen; anders mogen ze hun werk niet meer uitvoeren.
“Is dit hoe jeugdbescherming hoort te werken?”
Tijdens de vergadering enkele weken geleden kwamen een aantal ouders aan het woord. Eén van hen vertelde: “Ik heb lang getwijfeld of ik hier wel moet gaan staan. Na eerdere klachten die ik had over JBN dreigden mijn kinderen acuut uit huis gehaald te worden. In mijn situatie heb ik meerdere jeugdbeschermers gehad. Onlangs is mijn dossier overgedragen aan twee nieuwe medewerkers. Ze kwamen me vertellen dat ze mijn dossier niet volledig gelezen hebben omdat het te complex is. En toch gaan deze mensen beslissingen nemen over mijn leven en de toekomst van mijn kinderen. Er wordt gewerkt op basis van aannames die gedaan worden over mijn intenties en mijn gedrag waarbij dit zonder te controleren in rapportages verschijnt. Is dit hoe de jeugdbescherming hoort te werken?”
Yaneth Menger (Stadspartij 100% voor Groningen): “JBN voert haar kerntaken onvoldoende uit”
De fractie van Stadspartij 100% voor Groningen ziet geen verbetering op het onderwerp. Bij de commissievergadering werd een motie van wantrouwen aangekondigd tegen wethouder Manouska Molema (GroenLinks) van Jeugdzorg. Woensdag was dit afgezwakt naar een motie van afkeuring, wat nog altijd een zwaar politiek middel is. Yaneth Menger licht toe: “Waarom deze motie? Er gaat een lang traject aan vooraf. Wij komen tot de slotsom dat JBN niet functioneert zoals het hoort en dat we ook geen verbeteringen zien. Wat bij ons zwaar meeweegt, is dat JBN haar kerntaken onvoldoende uitvoert. De organisatie hoort kinderen in kwetsbare posities te beschermen. Plannen van aanpak binnen de gestelde termijn worden niet behaald, er wordt ondermaats gepresteerd en kwaliteitsnormen worden niet gehaald.”
Jalt de Haan (CDA): “U kondigde een motie van wantrouwen aan, maar komt nu met een motie van afkeuring”
Jalt de Haan van het CDA: “Maar wat had deze wethouder anders moeten doen?” Menger: “Deze wethouder had de problemen niet direct kunnen voorkomen. Maar wat ons heeft gestoord, is dat wij pas achteraf, pas later, op de hoogte zijn gesteld over de problemen bij JBN, terwijl de gemeente opdrachtgever is.” De Haan: “Aanvankelijk kondigde u een motie van wantrouwen aan. Vanavond komt u met een motie van afkeuring. Wat is er gebeurd?” Menger: “We hebben goed nagedacht. Alle informatie die tot ons is gekomen, hebben we zorgvuldig afgewogen. Een motie van wantrouwen is te zwaar; met die motie zeg je het vertrouwen in iemand op. Met een motie van afkeuring keuren we het gevoerde beleid af. En dat is wat wij zeggen: de houding van het college bij dit complexe en moeilijke dossier keuren wij af.”
Wesley Pechler (Partij voor de Dieren): “In al deze jaren ben ik nog nooit zo goed geïnformeerd”
Ook andere fracties worstelen met het onderwerp, maar een motie van afkeuring vinden zij veel te ver gaan. Wesley Pechler van de Partij voor de Dieren: “In de afgelopen acht jaar heb ik drie wethouders meegemaakt, waarbij jeugdzorg het moeilijkste dossier is. Het is een onderwerp met een grote impact en waar we een beperkte invloed op hebben. Met een zuiver hart kan ik stellen dat ik in al die jaren nog nooit zo goed en frequent ben geïnformeerd dan door deze wethouder. Mevrouw Molema neemt de raad proactief mee, heeft de kennis en is zeer bekwaam. Dat het ontzettend mis is gegaan, ontken ik niet. Maar om hier vanavond één van de 21 betrokken wethouders op af te rekenen, dat draagt niet bij aan een oplossing. Dit is populistische zondebokpolitiek.”
René Staijen (Groep Staijen): “Een motie van afkeuring is te zwaar ingezet”
René Staijen van Groep Staijen: “Ik ben al heel wat jaren betrokken bij de gemeentepolitiek. Jeugdzorg is altijd een groot dossier geweest, en dat is het nog steeds. Het is nooit aangepakt, het is nooit opgelost. Ik begrijp de argumenten van de Stadspartij, maar een motie van afkeuring is te zwaar ingezet.” Pablo Vermerris van Student & Stad: “We zien dat er stappen worden gezet bij JBN om de situatie te verbeteren, en er zullen nog veel stappen moeten worden gezet. Maar er is wel een traject in gang gezet.” Elisabeth Akkerman van de VVD: “Deze motie is te zwaar, maar wij snappen de zorgen van de Stadspartij. Wij worstelen hier ook mee.”
Peter Swart (GroenLinks): “Er is geen magische knop om dit op te lossen”
Peter Swart van GroenLinks: “Dit onderwerp raakt ons allemaal diep. Bij JBN komen gezinnen terecht waar eerder verleende hulp niet voldoende is geweest. JBN-medewerkers verdienen onze waardering voor het werk dat zij verrichten. Ondertussen hebben we allemaal de verhalen gehoord. Ik voel de frustratie dat het zo hardnekkig is. Het liefst zou ik het zo snel mogelijk willen oplossen, maar er is geen magische knop om dit snel te kunnen doen. Wij begrijpen echter niet hoe een motie van afkeuring de situatie gaat oplossen. Wij kennen mevrouw Menger als een raadslid dat zich met hart en ziel inzet voor dit onderwerp. Ook wij voelen de frustratie als we geconfronteerd worden met slecht nieuws. Deze motie is echter een slecht signaal. De informatievoorziening van de wethouder is goed, en er worden kleine stapjes vooruit gezet.”
Kelly Blauw (PVV): “Wij zien geen verbeteringen”
Kelly Blauw van de PVV reageert kritisch op Swart: “De afgelopen periode is er veel inzichtelijk gemaakt vanuit ouders en belangengroepen wat er niet goed gaat. Wij constateren dat er te weinig sturing is, te weinig evaluatie en te weinig transparantie. Ik hoor meneer Swart zeggen dat we grip krijgen op dit probleem, maar hoe dan? Hoe gaat het herstelplan ons helpen? Wij zien die verbeteringen niet.” Swart: “De oplossing is niet makkelijk, maar we hebben er vertrouwen in. Wij vinden ook dat er op dit moment voldoende transparantie is.”
Yaneth Menger: “Er is geen actieve informatievoorziening”
Menger vindt dat de wethouder de raad juist niet goed informeert: “Wij moeten elke keer vragen stellen, waarna er een antwoord van de wethouder komt. Er is geen actieve informatievoorziening. Daarnaast is de informatievoorziening niet altijd juist en onvolledig. Dat is voor ons zwaarwegend.” Peter Rebergen van de ChristenUnie is het daar niet mee eens: “De wethouder heeft ons dit kalenderjaar negen keer geïnformeerd over dit dossier. Zeven keer ging het om proactieve informatievoorziening, twee keer om antwoorden op gestelde vragen. Dan kom je toch tot de conclusie dat we te maken hebben met een wethouder die de raad actief informeert?”
Wethouder Manouska Molema (GroenLinks): “Dit dossier is ingewikkeld en complex”
Wethouder Molema: “We doen dit voor kinderen die zich in gezinnen bevinden die in complexe situaties zitten. Het doel is om zo goed mogelijke zorg aan te bieden. Jeugdbescherming is een wettelijke maatregel; het zorgt ervoor dat iemand anders de controle over het leven van een gezin overneemt. De gemeenteraad zoekt naar een mogelijkheid om grip te krijgen op de dossiers en op alle processen eromheen. Die zoektocht hebben wij ook. Dit dossier is ingewikkeld en complex. Op dit moment investeren wij in het in de benen houden van JBN en willen we ervoor zorgen dat de normen en certificering weer zo snel mogelijk op orde zijn. Daarnaast investeren we op de lange termijn met een integraal herstelplan. We werken toe naar een toekomstbestendige organisatie. Er zit een stijgende lijn in, maar we zijn er nog lang niet.”
“We kiezen ervoor om vertrouwen te hebben”
Molema zegt haar best te doen: “De afgelopen periode is er veel informatie gedeeld. Echter kunnen we niet altijd alles delen. Er wordt proactief ingezet op informeren, en er wordt hard gewerkt om de raad in de toekomst op de hoogte te houden. Dat is een belofte. Op dit moment kiezen wij ervoor om vertrouwen te hebben en ervoor te zorgen dat de situatie beter wordt. De medewerkers van JBN in Groningen en Drenthe, en alle betrokkenen, werken hard om het goed te doen voor de kinderen en om de veiligheid in gezinnen te borgen.”
Motie van afkeuring verworpen, begeleidingscommissie krijgt meerderheid
De motie van afkeuring wordt uiteindelijk door drie raadsleden gesteund; de andere 41 stemmen tegen. Een motie van de VVD, waarbij gepleit wordt voor het instellen van een begeleidingscommissie jeugdhulp, krijgt wel een meerderheid. Deze commissie krijgt als urgente opdracht om een vinger aan de pols te houden bij het herstelplan voor JBN en Veilig Thuis. Van de 44 raadsleden stemmen er 38 voor en 6 tegen. Een motie van D66, waarbij wordt opgeroepen om inzicht te krijgen in de tevredenheid en effectiviteit van de ondersteuning bij jeugdzorg, haalde het ook niet.
