Het Groninger Mozart Ensemble bestaat vijftig jaar. Over twee weken gaat het ensemble twee concerten geven in de Martinikerk en in Appingedam. Een gesprek met Hans de Rooij over het bijzondere verjaardagsfeest.
Hans, wat is het Groninger Mozart Ensemble precies?
“Als je die naam tegen iemand zegt, dan zullen de meeste mensen bij ‘ensemble’ denken aan een aantal musici die muziek maken. Bij ons ligt dat iets anders. We bestaan uit een koor en orkest die beide ongeveer vijftig leden hebben. Als we gezamenlijk muziek gaan maken, dan wordt er dus flink wat geluid gemaakt. Bij dit jubileum wilden we een concert geven, maar daarvoor heb je een gebouw nodig dat groot genoeg is.”
Hoe is de Martinikerk op jullie pad gekomen?
“De mogelijkheden in Groningen zijn best wel beperkt. In het verleden hebben we concerten gegeven in De Oosterpoort. Voor dit concert zoeken we echter een stemmige omgeving. De Martinikerk is wat dat betreft een hele goede keuze. Het tweede concert gaan we overigens geven in de Nicolaïkerk in Appingedam. Dat doen we trouwens altijd. Bij concerten voeren we één uitvoering in de stad op, en de andere buiten de stad.”
Bij de naam Groninger Mozart Ensemble zou je kunnen denken dat er alleen muziek van Mozart wordt gespeeld…
“De naam Mozart is opgenomen in de onze, en we spelen ook werken van deze componist. Maar we pakken ook andere projecten op. Enkele jaren geleden hebben we werken van vrouwelijke componisten gespeeld. En we spelen ook werken van Nederlandse componisten. Van Chris Fictoor bijvoorbeeld. Hij heeft ook stukken voor ons geschreven. En van Louis Andriessen. Maar ook werken van Italiaanse en Tsjechische componisten pakken wij op. Dus het is veel breder. Daarnaast willen we als ensemble meer zijn door nadrukkelijk de verbinding met jongeren te zoeken.”
Hoe bedoel je dat precies?
“De jeugd heeft de toekomst. Daarom zoeken we nadrukkelijk de samenwerking met verschillende partijen. Met het conservatorium in de stad bijvoorbeeld. Daar studeert momenteel een jonge klarinettiste uit Singapore. Wij werken met haar samen, waarbij ze als solist in één van de concertonderdelen zal optreden. En we werken mee aan opdrachten van hbo-instellingen. Zo hebben we samengewerkt met een groep studenten van een media-opleiding die een documentaire over het ensemble hebben gemaakt. We maken niet alleen muziek, maar zoeken ook actief de verbinding met de stad en specifiek met jongeren. Dat is belangrijk, anders vergrijst de boel.”
Toch gaan jullie bij het aanstaande concert weer naar de Mozart-roots…
“Dat klopt. Mozart is een erg interessant figuur. Wat hij deed zouden we tegenwoordig omschrijven als zzp’er die op die manier zijn geld verdiende. Maar waar dat tegenwoordig normaal is, was dat in die tijd heel ongewoon. Het leeuwendeel van de componisten was in dienst van een vorst. De vader van Mozart heeft wel pogingen gedaan om hem een dergelijk baantje te bezorgen, maar de jonge Mozart was daar niet het figuur voor. Hij hield ervan om op reis te zijn en om veel opdrachten te krijgen. Mozart is niet oud geworden. In zijn laatste levensjaar, in 1791, is hij nog wel erg productief geweest. Hij componeerde de opera Zauberflöte. Tijdens het concert gaan we de ouverture vanuit deze opera ten gehore brengen.”
Welke onderdelen staan er nog meer op het programma?
“Mozart heeft voor een vriend een klarinetstuk gecomponeerd. Dat was opmerkelijk. De klarinet was op dat moment een relatief nieuw instrument. Het zag er overigens ook anders uit dan het instrument zoals we dat nu kennen. Net zoals de saxofoon trouwens dat ook een betrekkelijk nieuw instrument is. Tijdens het concert gaan we dit stuk, getiteld Clarinet Concerto in A Major spelen. Dat klinkt onbekend, maar het motief is gebruikt in de film ‘Out of Africa’, die enkele jaren geleden op het witte doek was te zien. Bij dit stuk zal de solist van het conservatorium ook te horen zijn.”
En Mozart is natuurlijk bekend om het Requiem…
“Klopt. Die gaan we ook spelen. Voor de pauze spelen we de opera Zauberflöte en het Clarinet Concerto. Na de pauze spelen we de veertien delen van het Requiem. Ook dit stuk zullen veel mensen kennen, want het is te horen in de film ‘Amadeus’. Dit stuk is overigens met allerlei verhalen. Zo zou de opdrachtgever niet bekend zijn. Deels zullen deze verhalen verzonnen zijn. Wat wel waar is, is dat hij het stuk niet heeft kunnen afmaken vanwege zijn overlijden. Uiteindelijk hebben bekenden van Mozart de laatste hand gewerkt aan het werk.”
Het gaat om een groot concert, waarbij jullie ongetwijfeld al druk aan het repeteren zijn?
“Voor elk concert repeteren we tien keer. Dit doen we op zaterdagochtenden in de hal van het Harens Lyceum. Bij deze repetities oefenen voor de pauze orkest en koor afzonderlijk. Daarna repeteren we gezamenlijk. Dat vinden we ook belangrijk. Bij het Groninger Mozart Ensemble horen orkest en koor samen. We doen en we voeren het samen uit. En weet je wat zo mooi is? We hebben nooit laatkomers. Op zaterdagochtend zou je kunnen denken dat er wel eens mensen te laat komen. Dat gebeurt nooit. We hebben alleen maar vroegkomers, die een half uur van tevoren al aanwezig zijn om een kopje koffie te drinken. En na afloop zijn er de napraters die graag de repetitie nog even willen evalueren.”
Hoe gaat het met de kaartverkoop?
“Met de verkoop voor het concert in de Martinikerk gaat het goed. In de Nicolaïkerk in Appingedam zijn nog wel plekken beschikbaar. Op verschillende manieren proberen we het concert aan de man te brengen. Bijvoorbeeld via onze website en via onze sociale media-kanalen. Maar we hebben vorige week ook geflyerd in Appingedam, om dit concert extra onder de aandacht te brengen. De duurste kaartjes kosten overigens 20 euro. We denken dat onze prijzen redelijk zijn, waardoor hopelijk veel mensen van onze muziek kunnen genieten.”
Jullie hebben vanwege het jubileum jullie logo ook vernieuwd hè?
“We hebben een nieuw logo inderdaad. Het oude logo bestond uit een profiel van Mozart met een aantal muzieknoten erbij. Ons nieuwe logo bestaat uit een gestileerde spreeuw. Verschillende leden moesten daar wel aan wennen. Want hoe kom je er nu bij om een spreeuw te laten zien? Wel, Mozart heeft twee, drie jaar lang een spreeuw als huisdier gehad. Dat was in de tijd dat hij in Wenen woonde. Ik ben geen vogelkenner, maar een spreeuw is een hele bijzondere vogel die muziek kan imiteren. Dus als Mozart met zijn werk bezig was, had hij aan deze spreeuw een hele goede leidraad. Het dier heeft een heel groot toonbereik. Het nieuwe logo is ontworpen en gemaakt door de zoon van één van onze leden. Hij heeft alles uitgezocht en beschikt over de kunst om het heel mooi weer te geven. Ik ben er heel trots op.”
Ik hoor een gepassioneerd iemand. Wat is er zo mooi aan het GME?
“Het gaat mij niet alleen om het zingen of om het spelen van muziek. Persoonlijk vind ik het erg leuk om mij te verdiepen in wat er achter de muziek zit. Dat komt bijvoorbeeld tot uiting in het programmaboekje dat we maken, waarin we de achtergronden van stukken schetsen. Het is een kennismaking met de achtergrond, de geschiedenis, van de klassieke muziek. Dat vind ik interessant. En daarnaast dat we een muziekvereniging zijn. Dus het sociale component. Waarbij ik wel moet zeggen dat we geen gezelligheidsvereniging zijn. Het gaat er bij ons behoorlijk serieus aan toe.”
De concerten vinden plaats op 24 en 25 mei. Op 24 mei is het ensemble te vinden in de Martinikerk waar een avondconcert plaatsvindt. Zondagmiddag is men te vinden in de Nicolaïkerk. Meer informatie vind je op deze website.
