De gemeenteraad stemt in meerderheid in met het plan voor de transformatie van Museum aan de A. Bij de fracties van Partij voor het Noorden en Stadspartij 100% voor Groningen zijn er echter zorgen over het financiële plaatje en de planning, maar volgens wethouder Kirsten de Wrede (Partij voor de Dieren) zijn deze zorgen onterecht.
“Of we als gemeente en het Museum aan de A ons vertild hebben aan dit project”, herhaalt de cultuurwethouder de vraag van Partij voor het Noorden. “Gezien de geschiedenis die we in de gemeente hebben, is het een terechte vraag. Maar tijdens de transformatie trok een anonieme geldschieter zich terug. Ondertussen stegen de bouwkosten. Het was niet zo dat Museum aan de A in zijn eentje bezig was met de plannen. De samenwerking met de gemeente was al heel nauw. Op een gegeven moment heeft het museum gezegd, we komen er niet uit. Met wederzijds overleg hebben wij het overgenomen, daar we ook veel ervaring hebben met grote, stedenbouwkundige projecten. We zijn gewend om dit te doen. Grote voordeel is dat we de historische panden nu in publiek bezit hebben gekregen.”
Waar gaat het over?
Het Noordelijk Scheepvaartmuseum werd opgericht in 1930. Drie jaar geleden ging het op in het Museum aan de A. Het nieuwe museum wil de historie van Groningen laten zien en de verhalen van de Groningers vertellen. Dit moet gebeuren in de twee veertiende-eeuwse panden in de Brugstraat, waar het Scheepvaartmuseum al zat, maar waarbij er voor de nieuwe functie een grote verbouwing nodig is. Het vernieuwde museum heeft de potentie om jaarlijks 50.000 bezoekers te trekken en om een historische ontmoetingsplek te worden voor onderzoek, educatie, lezingen en activiteiten. In 2016 werd er 2 miljoen euro gereserveerd voor deze ontwikkeling en in 2020 werd een bedrag van 0,8 miljoen vastgesteld voor de uitvoering van de eerste fase. Nu de gemeente een directe uitvoerende rol heeft gekregen bij de plannen, werd het woensdag opnieuw behandeld door de gemeenteraad.
Marjon Edzes (Coöperatie Sterke Musea Groningen): “Ambitie van 50.000 bezoekers gaat zeker lukken”
Volgens Marjon Edzes van de coöperatie Sterke Musea Groningen heeft de stad een historisch museum nodig: “De stad heeft weinig musea, vier om precies te zijn. Terwijl Leeuwarden er veertien heeft. De ambitie van 50.000 bezoekers gaat gehaald worden, met name als het gaat lukken, om naar Frans voorbeeld, ouders en verzorgers en kinderen gratis toegang te verlenen.” Nicolette Bartelink van Museum aan de A: “Groningen heeft nu geen plek waar de brede historie van de stad wordt verteld. Liften en hellingen maken het 14de-eeuwse gebouw toegankelijk, en we stappen af van het aardgas, wat bijzonder is voor een Rijksmonument.”
“Programma van eisen ingedikt”
Sinds de inmenging van de gemeente is het schetsontwerp voor het nieuwe museum verbeterd. Zo is de bruto vloeroppervlakte teruggebracht van 3.000 naar 2.300 vierkante meter, wat de exploitatiekosten verlaagt van 32 miljoen naar 22,9 miljoen euro. Bartelink: “We hebben het programma van eisen ingedikt. We hadden een mooie rondgang voor ogen waarbij je van de ene naar de andere kant kunt komen. Maar uiteindelijk zijn het wel dure onderdelen waar je niets kunt tentoonstellen. Als bezuinigingen nodig zijn, dan kan het hierop. Hier is goed over nagedacht.”
Leendert van der Laan (Partij voor het Noorden): “Als er bezwaar wordt aangetekend dan kan het museum pas in 2030 open”
Maar toch zijn er zorgen. Leendert van der Laan van Partij voor het Noorden: “Een deel van het museum gaat in 2027 open. Het nieuwbouwgedeelte wordt geopend in 2028. Als er bezwaarschriften ingediend gaan worden, dan kan het 2030 worden. Ondertussen zijn we in 2020 begonnen, waardoor je straks tien jaar verder bent. Ondertussen verdwijnt er een kwart van je vloeroppervlakte waardoor de expositieruimte kleiner wordt.” Daar reageert Ietje Jacobs-Setz van de VVD op: “Mathematisch heeft de Partij voor het Noorden gelijk, maar qua ruimte wordt er toch vooral ingeleverd op gangen en toiletten? Het museum zegt dat het geen afbreuk doet.” Van der Laan: “Natuurlijk zegt het museum dat, want ze zijn financieel gered door de gemeente. Als de gemeente het niet overgenomen had, dan was het museum in ernstige, financiële problemen gekomen.”
“Wat als er verdere vertraging ontstaat of meer geld gaat kosten?”
Bij de VVD vraagt men zich ondertussen af of de Partij voor het Noorden wel dezelfde documenten heeft gelezen. Jacobs-Setz: “We hebben het vanavond over de plannen om tot nieuwbouw te komen. We hebben nog geen stenen en cement in de hand.” Rozemarijn Gierkink van de PvdA: “Had Partij voor het Noorden dan liever gezien dat het museum failliet was gegaan?” Van der Laan: “Dat is niet aan de orde, omdat het museum gered is. Maar het risico van eigenaarschap ligt nu wel volledig bij de gemeente. Wat als er verdere vertraging ontstaat? Of wat als het project meer geld gaat kosten? Dat baart ons financieel veel zorgen. Bij VRIJDAG verdubbelden de kosten. Onze angst is dat de partijen zich vertild hebben aan dit project. Waar gaat het eindigen?”
Niels Hilboesen (Stadspartij 100% voor Groningen): “Zoek samenwerking met mbo-instellingen”
Die zorgen zijn er ook bij Stadspartij 100% voor Groningen. Niels Hilboesen: “De historische waarde moet je altijd uitdragen. Maar ook mijn partij maakt zich zorgen over de kosten en de planvorming, waarbij de angst is dat het uiteindelijk duurder gaat worden en de realisatie langer gaat duren.” Hilboesen hoopt snelheid te kunnen maken door samenwerking te zoeken met mbo-instellingen, omdat er een tekort is aan vakmensen. “Het gaat om hele oude panden, waar specifieke kennis voor nodig is. Als je de jeugd er bij betrekt, kun je kennis overdragen. Het zijn koppelkansen met het bedrijfsleven die verschillende voordelen kunnen bieden.”
Wethouder Kirsten de Wrede: “We hebben ons niet aan dit project vertild”
Wethouder De Wrede vindt het een mooie gedachte. “U heeft gelijk. In onze gemeente zijn er veel oude panden, die zo nu en dan onderhoud nodig hebben. Ondertussen is er weinig personeel en is er een gebrek aan kennis.” De wethouder gaat niet mee in de zorgen die geuit worden: “We hebben ons niet aan dit project vertild. We hebben het project overgenomen, omdat wij meer ervaring hebben met stedelijke vernieuwing, dan dat een museale organisatie dit in de pocket heeft. De opmerkingen over minder vloeroppervlak en dat het museum dit niet durft te zeggen omdat ze gered zijn, die kan ik mij voorstellen. Maar het is niet gegrond.”
“Soms moet je wat investeren om wat meer terug te krijgen”
De Wrede verwijst daarbij naar de maquette voor de nieuwbouwplannen. “Het was een heel funky ontwerp met onder andere een glazen gang, waardoor een omloop mogelijk werd. Mooi en spectaculair, maar ook heel duur. Daarvan hebben we gezegd dat de kosten en wat het oplevert niet tegen elkaar opwegen. Wat er nu qua plan ligt, is nog steeds heel mooi. Of het veel geld kost? Het in bezit krijgen van de panden kost tussen de 10 en 13 miljoen euro, en voor een nieuw museum zijn we nog eens dat bedrag kwijt. Soms moet je wat investeren om wat meer terug te krijgen.”
Janette Bosma (Partij voor de Dieren): “Het pand is een museum op zich”
Andere partijen zien geen beren op de weg. Janette Bosma van de Partij voor de Dieren: “Afgelopen herfst hebben we als raad een bezoek gebracht aan het museum. Er was op dat moment geen tentoonstelling, en de ruimtes hebben dat eigenlijk ook niet nodig. Het pand is namelijk een museum op zich. Het zijn de oudste panden die we in Groningen hebben, die ook een hele bijzondere geschiedenis hebben. Die panden krijgen we nu in publieke handen. De kosten voor het renoveren en verduurzamen kunnen we steunen.”
Sophie Middelhuis (GroenLinks): “Mooi om te zien welke mogelijkheden gevonden worden om het gebouw te verduurzamen”
Sophie Middelhuis van GroenLinks: “Het museum is de perfecte invulling voor de oude panden aan de Brugstraat. Mijn fractie vindt het ook heel mooi om te zien welke mogelijkheden er gevonden worden om het gebouw te verduurzamen en om het toegankelijk te maken. Het gaat om waardevol erfgoed, dat na voltooiing door elke Groninger zonder beperkingen bezocht kan worden. Wel is het belangrijk om een les te trekken dat gemeentelijk bezit goed werkt. Wat we ook zien bij VRIJDAG en het Groninger Museum.”
Wieke van Heteren (Student & Stad): “Entreekaartje gaat al snel 20 euro kosten”
Verschillende partijen, waaronder Student & Stad, zeggen dat waar over gesproken wordt niet nieuw is. Wieke van Heteren: “Ook wij zijn wat kritisch op de financiële paragraaf. Wat we nu weten is dat de jaarlijkse kosten geraamd worden op 9 ton. Met een ambitie van 50.000 bezoekers betekent dit dat een kaartje al snel 20 euro gaat kosten. Dat is een fors bedrag.” De Wrede: “Een kaartje kost wat, maar een museumbezoeker geeft gemiddeld 60 euro uit in de stad. Daar krijg je ook veel voor terug.”
Duidelijk is dat de raad in gaat stemmen met het voorbereidingskrediet. Komende zomer wordt er verder gesproken over de bouwplannen. Stadspartij 100% voor Groningen overweegt om voor de eerstvolgende raadsvergadering een motie in te dienen over dit onderwerp. Op dit moment is het nog onbekend waar deze over zal gaan.
