De komst van een AZC naar de Eemsgolaan hield vorig jaar de gemoederen flink bezig. Na de opening van de locatie, in december, is de rust grotendeels teruggekeerd. Politieke partijen zeggen echter dat het belangrijk is om te blijven luisteren naar inwoners.
“Het is mooi om te horen dat verreweg het grootste deel van de gemeenteraad solidair is met mensen die op de vlucht zijn”, vertelt wethouder Manouska Molema (GroenLinks) van Asielzaken aan het einde van de vergadering. “Wat deze mensen is overkomen, kan ons ook gebeuren. Hoe zouden wij elders, in een vreemd land opgevangen willen worden? Dat doe je door niet alleen bedden te regelen, maar er samen als gemeenschap achter te gaan staan, zodat nieuwkomers zich hier thuis voelen, en hier goede kansen krijgen.”
Herman van der Meij (omwonende): “We werden overvallen”
Het debat in de gemeenteraad stond woensdag nadrukkelijk in het teken van de komst van het AZC naar de Eemsgolaan. Aanvankelijk werden bewoners vorig jaar overvallen met het nieuws. Herman van der Meij is één van de omwonenden: “Je kunt echt spreken van een valse start. Maar daarna heeft het college zich goed hersteld. Er is bijvoorbeeld toegezegd dat als het AZC eenmaal in bedrijf is, er een veiligheidsanalyse gemaakt wordt welke problemen er spelen.”
“Groep bewoners voelt zich in hun veiligheidsgevoel aangetast”
Van der Meij vertelt dat er in de omgeving nu ook zeker draagvlak is: “Een oproep heeft bijvoorbeeld 85 vrijwilligers uit de buurt opgeleverd die in het AZC een rol willen spelen. Maar er is ook een groep die zich diep in hun veiligheidsgevoel voelt aangetast. Zij hebben het gevoel dat ze overvallen zijn. Daarom willen we als bewoners heel duidelijk maken dat het belangrijk is dat de veiligheidsanalyse eerst met ons besproken wordt, voor er een besluit genomen gaat worden.”
Subjectieve en objectieve veiligheid
Verschillende partijen willen van Van der Meij weten hoe de eerste maanden in de omgeving verlopen zijn. “Zelf heb ik niet over incidenten gehoord. Maar waar je het over hebt is objectieve en subjectieve veiligheid. Er zijn bijvoorbeeld meldingen dat bewoners op schommels zitten, dat een grotere groep regelmatig bij elkaar zit, dat er wat gedoe is geweest in een winkel en dat een aantal keren de velden van PKC zijn betreden.”
Wethouder Manouska Molema: “Geen AZC aan de Eemsgolaan heeft nooit ter discussie gestaan”
Molema vertelt dat het begin van het proces rond de komst van het AZC geen schoonheidsprijs verdient. “De komst van een AZC hebben we heel erg snel gecommuniceerd met de buurt, waardoor dit voor hen ervoer als een overval. Daarna hebben we alles op alles gezet om dit te herstellen. Er zijn diverse gesprekken geweest, waarbij afgesproken is onder welke randvoorwaarden we deze opvang toch mogelijk konden maken. Overigens heeft nooit ter discussie gestaan dat er geen AZC zou komen. Voor ons is altijd duidelijk geweest, hier komt een noodopvang, en daarna komt er op deze locatie een regulier AZC. De veiligheid nemen wij serieus. Daarom is het veiligheidsplan onderdeel geworden van de vergunning. Echter voeren we dit veiligheidsplan pas uit, op het moment dat het gebouw geopend is.”
Janette Bosma (Partij voor de Dieren): “Belangrijk dat je inwoners zo vroeg mogelijk informeert”
Vanuit de raad wordt duidelijk aangegeven dat omwonenden serieus betrokken moeten worden bij dergelijke plannen. Janette Bosma van de Partij voor de Dieren: “Ik denk dat Groningen een voorbeeld is voor de rest van het land. We nemen onze verantwoordelijkheid als het gaat om mensen die op de vlucht zijn. Wel kunnen wij ons goed voorstellen dat inwoners schrikken als ze te horen krijgen dat er bij hun op de hoek van de straat een AZC komt. Daarom is het belangrijk dat je inwoners zo vroeg mogelijk informeert. Natuurlijk is dat lastig. Want bij zulke processen horen ook onderhandelingen over de aankoop of de huur van een gebouw. Daarom kun je het niet maanden van tevoren aangeven. Maar een goede participatie is belangrijk. Aan de andere kant moeten we ook altijd voor ogen houden voor wie we dit doen. En dat is dat we ons inzetten voor mensen die hun huis en haard hebben verlaten.
Leendert van der Laan (Partij voor het Noorden): “We moeten leren van het traject”
Leendert van der Laan: “Na een valse start, waarbij ik vorig jaar het woord overvaltechniek heb gebruikt, en dat zijn voor mijn partij echt stevige woorden, lijken het COA en de gemeente zich nu goed op te stellen richting omwonenden. En dat is positief. Wel is het heel belangrijk dat de gemeente leert van het traject zoals dat gelopen is.” Van der Laan zou het proces ook anders aanvliegen: “In de discussie, en in het veiligheidsplan, is gecommuniceerd dat deze locatie een AZC wordt voor tien jaar. Een deel van de inwoners zal dan niet meer in gaan spreken of participeren. Zij zeggen dan, het heeft toch geen zin. Dat zul je moeten voorkomen. Uiteindelijk wil je naar een situatie waarbij door goede participatie en betrokkenheid, waarbij er ook echt iets te zeggen is, dat bewoners na tien jaar zeggen, wat jammer dat het AZC verdwijnt.”
Kelly Blauw (PVV): “Je ziet dat bewonersbijeenkomsten vaker voor de bühne zijn”
De fractie van de PVV sluit zich bij de Partij voor het Noorden aan als het gaat om bewonersparticipatie. “Je ziet vaker dat bewonersbijeenkomsten voor de bühne zijn. Omwonenden blijven dan weg”, zegt Kelly Blauw. Blauw vindt dat er helemaal geen opvanglocatie op de plek had mogen komen. “Mijn partij is voorstander van het strengste asielbeleid ooit. Helaas hebben we in de Tweede Kamer geen absolute meerderheid.”
Ietje Jacobs-Setz (VVD): “Zorgen mogen geuit worden, daar moet je goed mee omgaan”
Ietje Jacobs-Setz van de VVD is kritisch op het proces: “Je kunt maar één keer een goede start maken. Doe je dat verkeerd, dan blijf je maar repareren. En laten we ook duidelijk zijn: het is niet de eerste keer in deze gemeente dat zoiets mis gaat. Hoe het verlopen is, dat heeft geen recht gedaan aan de zorgen van de inwoners. Zorgen mogen geuit worden, daar moet je goed mee omgaan. Wel maken wij ons ondertussen druk over de locatie. De verkeersveiligheid bijvoorbeeld. Kinderen die hier verblijven kunnen nu heel eenvoudig de weg oprennen. Zou er niet een omheining kunnen komen?” De wethouder laat weten dat dit aan het COA is. Als dit uit de veiligheidsanalyse komt, dan kan dit daarin meegenomen worden.
Wethouder Manouska Molema: “Samenstelling kan van momentum tot momentum wisselen”
Een aantal partijen heeft zorgen over de samenstelling van de bewoners van het AZC. Daarvan zegt de wethouder dat ze hier niet op wil gaan sturen. “Dat wil ik niet vastleggen. Het gaat om een gemêleerde samenstelling, die van momentum tot momentum kan wisselen. Het is afhankelijk van wat er in Ter Apel instroomt. Dat gemiddelde nemen wij over. Als we voor deze locatie zeggen, we nemen alleen gezinnen, dan zadelen we andere AZC’s in het land op met een probleem.”
Oog voor omwonenden
Het valt de VVD in de woordvoering van de wethouder op dat Molema vooral trots is op wat er qua opvang bereikt is, maar dat het daarin weinig gaat over bewonersparticipatie. Ietje Jacobs-Setz: “U benoemt het heel kort. Terwijl mijn fractie graag wil dat we de zorgen serieus nemen. Ook als het gaat om toekomstige onderwerpen waarbij dit speelt.” Molema herhaalt daarop dat ze oog heeft voor het belang van omwonenden.
Voor de meeste partijen is daarmee de kous af. Het CDA overweegt nog wel een motie. De partij zou graag willen zien dat inkomsten rond dergelijke AZC’s in de directe omgeving worden gespendeerd. Het kan dan bijvoorbeeld gaan om een nieuw speelveld of het aanleggen van extra groen.
