Groningen staat al jaren hoog in de lijst van Nederlandse gemeenten met de meeste armoede. Geregeld ziet deurwaarder Marco de Jong die armoede van heel dichtbij. OOG TV liep een dag met hem mee tijdens zijn route door de gemeente. ‘Meestal probeer ik het gewoon op te lossen met een goed gesprek.’
Dertig plus dossiers
Zeven jaar is hij werkzaam bij een Gronings deurwaardersbedrijf. Aan de keukentafel, met een mok filterkoffie in de hand, neemt hij de route van vandaag door. ‘Dertig plus dossiers’, telt De Jong de stapel papierwerk. ‘Dus ik hoop dat jullie nergens anders heen hoeven vanmiddag,’ grapt hij.
In de auto, onderweg naar de eerste schuldenaar, schetst De Jong waarvoor hij het vaakst moet aanbellen in Groningen. ‘Openstaande vorderingen vanuit de zorgverzekering, telefonie, de huur die niet betaald is en verkeersboetes. Ik ga op pad voor een paar tientjes tot een paar duizend euro.’
Net uit bed
Ding dong. ‘Mijn naam is De Jong, deurwaarder.’ De man in de deuropening oogt verrast. Hij komt ‘net uit bed’ en heeft alleen een deken om zijn middel geslagen. De Jong vervolgt: ‘Totaal staat er bijna 800 euro open, waaronder een bekeuring.’
Geen probleem voor de man: ‘Ik kan het sowieso betalen.’ De deurwaarder stopt hem een brief toe met het verzoek zo spoedig mogelijk te bellen voor een betalingsregeling.
Nadat de man zich heeft aangekleed, verklaart hij waarom hij nog niet heeft betaald: ‘Ik kom eigenlijk van de straat, je weet toch. Ik was een straatjongen.’ De Jong duidt: ‘Het komt vaak voor dat jongeren niet meekrijgen van de ouders dat je je rekeningen moet betalen als je achttien wordt.’
Als deurwaarder had De Jong ook beslag kunnen leggen op (een deel van) de inboedel, maar toch doet hij dat in verreweg de meeste gevallen niet. Een ‘menselijke aanpak’ is waar hij in gelooft. ‘Meestal probeer ik het gewoon op te lossen met een goed gesprek.’
Beslaglegging brengt mensen alleen maar dieper in de problemen, legt De Jong uit. De kosten daarvan komen namelijk bovenop de al bestaande schulden terecht. Daarnaast valt er lang niet altijd wat te halen. ‘De meeste inboedels zijn kringloop.’
Zwijgen voor ouders
Op het volgende adres vraagt De Jong om 900 euro voor de fysiotherapeut. ‘Ik zal mijn broertje er even naar vragen,’ reageert de zus van de schuldenaar. ‘Hij woont momenteel bij ons in.’ De Jong overhandigt een brief en vraagt de vrouw haar broer ‘even aan zijn jasje te trekken.’
Tegen OOG TV wil ze niks zeggen, uit angst herkend te worden. ‘Mijn broertje wil niet dat mijn ouders van zijn schulden weten.’
Verbazing
De deurwaarder belt nooit aan met een leuke boodschap. Het heeft De Jong wel eens een ’tik voor zijn harses’ opgeleverd, maar nooit in het ‘nuchtere’ Groningen. Tijdens onze meeloopdag zien we ook geen agressie, wel opvallend veel verbazing.
Meer dan de helft van de mensen is verrast door de De Jongs komst. ‘Je hebt een brief gekregen dat ik een dezer dagen langs zou komen,’ leidt hij de meeste van zijn bezoeken in. ‘Ik heb geen brief gekregen,’ reageert een man. ‘Dat kan best’, mompelt een andere man, terwijl hij onverschillig zijn schouders ophaalt.
De Jong noemt het struisvogelpolitiek. ‘Er zijn mensen die bewust hun kop in het zand steken. Want zolang je de brief niet openmaakt, bestaat het probleem ook niet.’ In werkelijkheid worden de schulden alleen maar hoger. Als De Jong uiteindelijk moet komen aanbellen, betekent dat weer zo’n honderd euro bovenop de schuldenrekening.
Eigen keuze
Bij schulden luidt De Jongs advies dan ook: zoek hulp. Zo snel mogelijk. Hij laat mensen zien waar ze deze hulp kunnen vinden. Of ze daarvoor open staan? ‘Dat hoop ik. En anders heb ik mijn best gedaan. Mensen maken hun eigen keuzes in hun eigen leven.’
