Het college gaat zich inzetten voor het behoud van Groeningen, een samenwerkingsverband van diverse overheden. Dit orgaan werkt samen aan het waarborgen van ecologische waarden en het creëren van een klimaatpositieve regio.
Afgelopen week dienden GroenLinks, Partij voor de Dieren, Partij voor het Noorden en D66 een motie in die het college hiertoe opriep. Ceciel Nieuwenhout (GroenLinks) benadrukt het belang: “Rivieren stromen door gemeentegrenzen heen en klimaatverandering overstijgt verschillende bestuurslagen. Uiteindelijk ondervinden niet alleen inwoners, maar ook ondernemers de gevolgen als water geen plek meer heeft. In Groeningen wordt juist over bestuurslagen, gemeentegrenzen, én tussen overheid, bedrijfsleven en onderwijsinstellingen samengewerkt aan de cruciale opgave van de 21e eeuw. Het lijkt een vanzelfsprekendheid om dit in stand te houden. Toch lijkt het erop dat dit niet binnen de regio Groningen-Assen gaat gebeuren. Daarom hebben wij een motie voorbereid om ervoor te zorgen dat Groeningen op een of andere manier geborgd kan worden. En dan bedoelen we niet alleen de doelen – want we geloven zeker dat het huidige college deze doelen in onze gemeente zal borgen – maar juist ook de interbestuurlijke samenwerking. De samenwerking tussen gemeenten, bestuurslagen, waterschappen en waterbedrijven; die is namelijk zo waardevol.”
Wat is Groeningen?
Groeningen is een historisch laagveengebied en een netwerk van natuurgebieden, meren en landschappen. Het strekt zich uit van West-Groningen via Noord-Drenthe tot Midden-Groningen, en breidt zich ook uit rondom de stad Groningen tot aan Assen. Het is een blauwe en groene gordel die de gemeenten Westerkwartier, Noordenveld, Tynaarlo, Groningen en Midden-Groningen met elkaar verbindt, evenals de provincies Groningen en Drenthe. Groeningen kenmerkt zich door een rijke biodiversiteit, met zijn kenmerkende laagveenlandschap, meren en diverse natuurgebieden.
Twijfels bij VVD
Bij de VVD zijn er twijfels. Rik Heiner vraagt zich af of deze taken niet al door een bestaande overheidslaag worden uitgevoerd: “Volgens ons pakt het waterschap dit al prima op”, aldus Heiner. “En als dit niet zo is, wat doet het waterschap dan onvoldoende volgens GroenLinks? Daarnaast ben ik benieuwd naar de waarde van deze motie voor de regio Groningen-Assen. Denkt u echt dat als wij deze motie aannemen, Groeningen dan in stand wordt gehouden?”
Van Nieuwenhout licht toe: “Het waterschap heeft een zeer precies omlijnde taak: schoon water en droge voeten. Maar gebiedsontwikkeling is niet iets wat het waterschap doet. Dat wordt opgepakt door de eigenaar van het gebied, in dit geval de gemeente. Het waterschap heeft een mening over waterstromen in een gebied, maar gaat niet over hoe de natuur in dit gebied wordt beheerd. Hetzelfde geldt voor andere bestuurslagen, die allemaal hun eigen verantwoordelijkheid hebben. Het gaat er juist om dat we samenwerken tussen deze bestuurslagen, zodat iedereen zijn eigen rol kan pakken. Bovendien gaat het er niet om dat de regio Groningen-Assen dit in stand houdt, maar dat het college zich inzet om een goede plek te vinden voor het programma Groeningen, en dat dit niet per se binnen de regio Groningen-Assen hoeft te zijn. Er kan ook gekeken worden naar een andere vorm van samenwerking. Ik laat het aan de expertise van het college over wat dan het beste is.”
Student & Stad vraagt naar financiële dekking
De fractie van Student & Stad wil weten hoe dit financieel gedekt moet worden. Nieuwenhout antwoordt: “Het lastige hierin is dat de gemeente Groningen over haar eigen begroting gaat en niet over die van andere gemeenten en bestuurslagen. Maar een grote kans ligt in de economische agenda van Nij Begun, waar de koppeling tussen economie, toerisme, natuurbeheer en natuurbehoud expliciet wordt gemaakt. Ik zie daarom mogelijkheden binnen de begrotingen van de bestuurslagen zelf en in het samenwerkingsverband.”
Ook de ChristenUnie is kritisch. Peter Rebergen: “Het college heeft aangegeven dat Groeningen een samenwerkingsverband was en dat er heel goed wordt samengewerkt. Iedereen heeft ook aangegeven Groeningen heel belangrijk te vinden. Wat moet het college nu extra gaan doen als we deze motie aannemen?” Nieuwenhout: “Het college heeft aangegeven dat ze de doelen van Groeningen ondersteunen en zal zorgen dat deze doelen binnen onze gemeente goed worden geborgd. Wat deze motie gaat doen, is juist de samenwerking tussen bestuurslagen en gemeenten behouden. Op dit moment gebeurt dat namelijk niet.”
Etkin Armut (CDA) merkt op: “Wij begrepen dat het college dit overlegplatform niet nodig heeft om tot samenwerking te komen met gemeenten en provincies met betrekking tot duurzaamheid en klimaatadaptatie. Maakt GroenLinks dit middel dan niet tot een doel op zich?” Nieuwenhout is het daar niet mee eens: “Nu komen we eigenlijk aan de kern van de interbestuurlijke samenwerking. Natuurlijk kunnen bestuurslagen even met elkaar appen: ‘Hé, vind jij dit ook belangrijk? Ja? Laten we samen een oplossing zoeken.’ Maar bijvoorbeeld aan de westzijde bij Westpoort zie je al dat men jarenlang met elkaar in overleg is over onder andere waterberging en natuurherstel. Dan blijkt het ineens heel lastig te zijn om tussen al deze bestuurslagen samenwerking te zoeken.”
Wethouder Rik van Niejenhuis (PvdA): “Groningen verdient een compliment”
Wethouder Rik van Niejenhuis (PvdA) geeft aan dat de motie van GroenLinks het college aan het denken heeft gezet. “In eerste instantie was de gedachte dat we de inhoud van Groeningen zouden borgen in de omgevingsvisie. We willen goed omgaan met het ommeland en met het water. Tegelijkertijd is de urgentie heel hoog om goed om te gaan met de laagveengordel die rond onze stad ligt. Die beperkt zich overigens niet alleen tot onze gemeente. Dus ook andere bestuurslagen, zoals andere gemeenten, waterschappen en provincies, zullen we keihard nodig hebben om vanuit die urgentie echt vorm te geven aan plannen. Dat gaat verder dan een omgevingsvisie. En Groeningen verdient in dat opzicht een compliment, omdat het hen al jarenlang lukt om de urgentie op dit thema te organiseren en om ondernemers en kennisinstellingen bij dit thema te betrekken. Als gemeente zien wij hier de waarde van in.”
Wel geeft de wethouder aan dat er op dit moment geen middelen en menskracht voor beschikbaar zijn. Men is echter bereid om samen met waterschappen en provincies te verkennen hoe hier invulling aan gegeven kan worden.
Uiteindelijk stemden 38 van de 44 raadsleden voor de motie. De fracties van CDA, VVD en PVV (gezamenlijk zes zetels) stemden tegen.
