Als het gaat om de droogte zijn we we teveel bezig met de korte termijnagenda en kijken we niet naar de lange termijn. Met dat verwijt komt boswachter Bart Zwiers van Natuurmonumenten.
“We zijn er opnieuw ingestonken hè?”, zegt Zwiers als hij geconfronteerd wordt met het nieuws dat de droogte in Groningen begint toe te nemen. “Vorig jaar was het qua neerslag normaal, maar ook in de jaren daarvoor hadden we te maken met grote droogte. En eigenlijk hebben we niets geleerd. Je kunt je misschien herinneren dat in februari het water tot aan onze lippen stond. Dat overtollige water hebben we met een noodgang naar de zee afgevoerd. En nu staat alles droog.”
“Op de zandgronden wordt het al flink droog”
Afgelopen weekend lieten akkerbouwers aan OOG Tv weten dat ze wel wat regen kunnen gebruiken. Op de kleigronden is de toplaag door de droogte veranderd in een blok beton. Op de zand- en veengronden staan de suikerbieten er bleekjes bij. “Als ik kijk in mijn eigen gebied dan is het in De Onlanden nog oké. Maar De Onlanden is ook het afvoerputje. En daarvan weten we dat dat de laatste plek is waar droogte zal gaan ontstaan. Maar kijken we naar het Noordlaarderbos of het gebied Vijftig Bunder. Dat zijn echt de zandgronden, en daar begint het al flink droog te worden.”
“Een berk verdampt 600 liter water per dag”
Volgens Zwiers zal de droogte de komende periode verder gaan toenemen. “Het is nu begin mei en alles komt in blad te staan. Daarbij worden er enorme hoeveelheden water verdampt. Als je de komende dagen een berk tegen komt dan moet je maar eens je oor tegen de bast van deze boom leggen. Dan kun je het horen. Een berk verdampt per dag 600 liter water. Water dat we allemaal kwijt raken. Vandaag is bekend gemaakt dat men het waterpeil in het IJsselmeer wil verhogen. Dat is een noodoplossing. Het gaat om water, een buffercapaciteit, van niet al te beste kwaliteit. Maar het is beter dan verdrogen. Denk alleen maar aan de veengebieden. Als die droog komen te staan, dan klinken ze in. Dan ben je ver van huis.”
Offers
De oplossing is volgens Zwiers om water vast te houden. “Je wilt water vast houden in de hoger gelegen gebieden zodat in tijden van droogte je water voorzichtig naar beneden kunt laten spijpelen. En je zult offers moeten vragen. Je zult gebieden moeten gaan inrichten die je natter houdt, waardoor je er in het voorjaar pas veel later met de trekker op kunt.”
“Dit probleem gaat ons allemaal aan”
Op de vraag of er de afgelopen jaren dan niets is gebeurd: “Ik denk dat de cultuurverandering wel wat op gang begint te komen, maar het moet van heel ver komen. Waterschappen doen overigens heel erg hun best. Maar dit probleem, dat ook de komende jaren zich laat zien, vraagt om inspanningen van ons allemaal. Het herstellen van natuurlijke waarden is een opgave voor ons allemaal, waarbij elk gebied zijn eigen antwoord heeft op de problematiek. Maar geloof mij, als het zo droog is, en als er de komende periode zoveel water verdampt wordt, dan is dat slecht voor ons allemaal. Als je denkt dat het jou niet aan gaat, dan zou ik toch maar eens goed de ogen gaan openen.”
