Het Zuiderplantsoen is inmiddels ruim een week geopend voor het publiek. Maar op goedkeuring van een deel van de omwonenden van het Sterrebos kan het niet rekenen. Zij stellen dat het democratisch proces bij de plannen ondermijnd is en pleiten voor een herinrichting.
“Omwonenden zijn boos”, vertelt Liesbeth Cavé van de Boomwachters. “Zelf heb ik het niet gezien, maar ik heb gehoord dat vanuit emotionele reacties exotische planten uit het Zuiderplantsoen zijn weggehaald. Om dit in de toekomst te voorkomen is er een camera geplaatst. Is zoiets burgerlijke ongehoorzaamheid? Nee. Ik denk dat als het aankomt op ongehoorzaamheid de andere kant van het spectrum daarvoor verantwoordelijk is. Met omwonenden en ambassadeurs van het Sterrebos is niet gesproken over de inrichting. De overheid heeft haar eigen weg gevaren, met het huidige Zuiderplantsoen als resultaat. En dat kan van ons geen voldoende krijgen.”
“Betonnen paden in tijden van hittestress”
Cavé: “Met de ondertunneling van de zuidelijke ringweg ontstond er een hele mooie kans om de noordzijde van het Sterrebos weer te verbinden met de zuidzijde. Er lag de mogelijkheid om schade die indertijd is aangericht te herstellen. Het Zuiderplantsoen bestaat uit brede betonnen paden en er zijn planten geplant die van oudsher niet in ons land voorkomen: zogeheten exoten. Men heeft gefaald. En waarom ik die betonnen paden noem: uit een studie blijkt dat een reële inschatting is dat we in 2050 gemiddeld zo’n zestig tropische dagen hebben. Wil je dan bivakkeren in het Zuiderplantsoen? En het is niet alleen de hitte. Door de opwarming zullen extremen, zoals de hoeveelheid water in korte tijd, toenemen. De architect heeft onvoldoende nagedacht over deze gevolgen, wellicht ook wel omdat deze informatie hem niet is aangeleverd.”
“In 2013 werd afgesproken dat eekhoorns over moeten kunnen steken”
Dat omwonenden boos zijn, komt doordat er volgens Cavé niet geluisterd is. “In 2013 is er in de gemeenteraad afgesproken dat als de zuidelijke ringweg verdiept wordt aangelegd, het dan weer mogelijk moet zijn dat eekhoorns weer over kunnen steken. Twaalf jaar later kunnen we zeggen dat dit niet gelukt is. Vanaf 2014 is men onder leiding van een toenmalig wethouder een andere koers gaan varen. Tussen 2014 en 2023 is er door de gemeenteraad geen enkel besluit genomen en is dit in handen gelegd van het ambtelijk apparaat.”
“Bij werkzaamheden geen rekening gehouden met oude bomen”
Volgens Cavé heeft die werkwijze grote gevolgen gehad. “Het Sterrebos is het belangrijkste bos van de provincie. Er leven acht soorten vleermuizen en diverse soorten nachtvlinders. En dan benoem ik de andere flora en fauna niet eens. Op een stuk van driehonderd bij driehonderd meter zijn door de status die het bos heeft bomen beschermd. Maar bij de werkzaamheden die onlangs zijn uitgevoerd, waarbij er een verhard pad is aangelegd door het bos, is er op geen enkele manier rekening gehouden met de oude bomen. Bij het afgraven van de grond is men dwars door de wortels gegaan. We hebben het over veteranenbomen. Bij zulke bomen mag je geen werkzaamheden uitvoeren binnen de boomkroon. Dat is wel gebeurd en er is niet ingegrepen.”
“Wij zouden gepleit hebben voor het aanleggen van zoomvegetatie”
Cavé: “Bewoners en natuur- en milieuorganisaties zijn niet betrokken bij de inrichting van het gebied. Als dat wel was gebeurd, dan hadden we hele andere adviezen gegeven. We hadden bijvoorbeeld gezegd dat het verstandig zou zijn om zoomvegetatie aan te leggen om de twee Sterrebos-delen met elkaar te verbinden. Zoomvegetatie is een strook begroeiing tussen een bos of andere bebossing en een open gebied. Deze vegetatie bestaat vaak uit een mix van ruige grasachtige planten, kruiden en soms kleine struiken, en vormt een overgangszone tussen de twee verschillende vegetaties. Dat is nu niet aanwezig. Daardoor kan er nu licht schijnen op de oude esdoorns en beuken in het bos die helemaal niet tegen het zonlicht kunnen. Daarnaast is door het ontbreken van deze vegetatie er een hele andere windval in het bos.”
“Wil je straks bij tropische dagen in het Zuiderplantsoen zijn?”
Dat betekent ook dat omwonenden en natuurorganisaties een andere inrichting hadden willen zien in het Zuiderplantsoen. “Er zijn mensen die zeggen dat ze het best wel mooi vinden, maar er is helemaal niet uitgelegd wat de consequenties zijn. Stel dat je straks een periode hebt van een aantal tropische dagen op een rij. Wil je dan in het Zuiderplantsoen zijn? Ik denk het niet. De brede betonnen paden zullen voor hittestress zorgen. Zonder enige overweging is er maar wat gedaan. Zijn we boos op Aanpak Ring Zuid? Nee. Zij hebben opdracht gekregen om iets uit te voeren. Zij doen dat wat er in hun opdracht staat. Dat kun je ze niet kwalijk nemen.”
“Er zijn exoten geplant die hier niet horen”
Cavé: “In het Zuiderplantsoen staan nu rododendrons en rozen uit een tuincentrum, exoten die hier niet horen. Ze zorgen er ook voor dat de bodem verzuurt, terwijl het Sterrebos al teveel last van zuur had. Dus dat je dit dan plaatst, dat is ondeskundig. Een viltroos had beter op deze plek gepast en ook de egelantier had er prima gepast. Dat is ook een inheemse roos. Er is in het hele proces een robuuste groenstructuur toegezegd, maar wat er nu is aangelegd, is dat niet.”
“Ik ben op en top democraat”
Dat het plan verkeerd is aangepakt, zorgt voor emotionele reacties. Daarbij zijn er dus planten weggehaald. Een camera die geplaatst is aan de Hereweg moet verdere ‘burgerlijke ongehoorzaamheid’ voorkomen. “Ik heb dit zelf niet gezien, maar ik begrijp de emoties wel. Wat wij willen is dat het proces recht wordt gezet. Ambtelijk is op een gegeven moment afgesproken dat dit het moest worden, maar ga dat proces maar opnieuw doen. Ik ben op en top democraat. Nodig omwonenden en natuur- en milieuorganisaties maar uit, leg de wensen maar op tafel en dan weet ik zeker dat we tot consensus zullen komen. Dat is de handreiking die we willen doen.”
Sterrebos
Het Sterrebos is in 1765 aangelegd en is het belangrijkste bos dat in de stad is te vinden. Oorspronkelijk was het een daadwerkelijk sterrenbos, met acht paden die vanuit een centraal punt in verschillende richtingen liepen. Rond 1880 werd het bos aan de zuidzijde uitgebreid. Daarbij werd de Franse stijl vervangen door de Engelse landschapsstijl, met slingerpaden, heuvels en een vijver in plaats van rechte lanen. In de jaren zeventig werd een deel van het bos gekapt voor de aanleg van de zuidelijke ringweg, een ingreep met grote gevolgen. Sindsdien is er sprake van een noordelijk en een zuidelijk Sterrebos. De aanleg van het Zuiderplantsoen heeft de mogelijkheid geboden om de beide bossen weer aan elkaar te verbinden.
Gerelateerd
