Kamerkoor Cantus uit de stad gaat op 28 juni een bijzonder concert op de planken brengen. Niet alleen de locatie is verrassend, maar ook de werken die ten gehore worden gebracht. Men gaat namelijk vergeten parels laten horen.
Marnix Sixma is bas in het kamerkoor: “Cantus is een kamerkoor dat op dit moment uit ongeveer dertig leden bestaat die zingen in vier verschillende stemgroepen. Hoe Cantus het levenslicht heeft gezien, is best wel bijzonder. Onze dirigent Karel Stegeman heeft het namelijk opgericht als reactie op de coronapandemie. Het was een tijd dat er niks kon en mocht. Stegeman was destijds bezig om af te studeren als dirigent en besloot Cantus op te richten als afstudeerproject. De afgelopen jaren hebben we meerdere projecten gedaan, waarbij elk project een ander thema en invalshoek had. Hoogtepunt in ons prille bestaan is het zingen tijdens de Kerstnachtdienst in de Martinikerk tijdens de afgelopen kerstviering. Daar waren vijftienhonderd mensen bij aanwezig.”
“Niveau is heel fijn”
Maar wat is precies een kamerkoor? Martijn Meelker is tenor. “Bij een kamerkoor heb je het niet over een gigantisch groot koor. Vaak is het maximum ongeveer 32 man, verdeeld over vier stemgroepen. Een kamerkoor staat volgens mij officieel voor huiskamerkoor. Ik denk dat dit al veelzeggend is.” Thorsten Tonkes is bas in het koor: “Je kunt ook niet zo goed een label op ons plakken. Je zou kunnen zeggen: ze zingen klassieke muziek. Maar wat is klassiek? Als je zegt dat dit Bach en ouder is, dan gaat dat voor ons niet op. Het is best wel verschillend in wat we brengen. En wat ik heel prettig vind, is dat het niveau van Cantus heel fijn is om in mee te zingen.”
“Ons project gaat over stilte”
Het concert gaat plaatsvinden in de voormalige tabaksfabriek van Niemeyer. Marnix: “Eigenlijk passen de locatie en wat wij gaan doen perfect bij elkaar. De tabaksfabriek is een hele tijd geleden ontmanteld en het bestaat nu vooral uit gigantisch lege ruimtes waar het heel erg stil is. Ons concert heet ‘Silence & Music’. Ons project gaat over stilte. Door de jaren heen zijn heel veel stukken het zwijgen opgelegd, vanwege censuur bijvoorbeeld, of die gewoon in de vergetelheid zijn geraakt. Maar als je het over stilte hebt, dan kun je bijvoorbeeld ook denken aan het stuk ‘4’33″‘ van John Cage uit 1952. Dit stuk is de climax waar wij naartoe werken.”
“Er zitten snelle stukken in met heftige sprintjes”
Volgens Thorsten zitten er verschillende grote uitdagingen in het concert. “We gaan onder andere het stuk ‘Singet dem Herrn’ van Johann Sebastian Bach brengen. Voor mij is dit stuk een persoonlijke uitdaging. Er zit namelijk een aantal snelle stukken in, met een aantal heftige sprintjes, waarbij het moeilijk is om ook maar even adem te halen. In korte tijd moeten er veel noten worden gegenereerd. Natuurlijk oefenen we hiervoor en ik merk dat het elke week wat beter gaat. Ik denk dat je ook gerust kunt zeggen dat we als koor bij dit concert niet voor de makkelijke weg gaan. Er is gekozen voor uitdagingen.”
Tekst gaat verder onder de video:
Een impressie van het stuk ‘Stopping by Woods’ gezongen door Cantus.
Stopping by Woods
De term ‘vergeten pareltjes’ intrigeert. Wat wordt hiermee bedoeld? Martijn: “Een heel mooi voorbeeld is ‘Stopping by Woods’ van Eric Whitacre. Wij kennen dit stuk als ‘Sleep’. Whitacre had gebruikgemaakt van het gedicht ‘Stopping by Woods on a Snowy Evening’ van de Amerikaanse dichter Robert Frost, maar had hier geen toestemming voor gevraagd. Onder druk van de rechthebbenden is het oude stuk het zwijgen opgelegd. Het nieuwe stuk, zoals de meeste mensen dat kennen, bestaat uit een nieuwe tekst op de oude melodie. Maar op een gegeven moment verjaren de rechten, wat betekent dat wij het origineel gaan brengen.”
“Verloren stukken waarvan de bladmuziek bijna nergens meer van te vinden is”
Thorsten: “Een ander voorbeeld is een Georgisch stuk. Dit stuk dreigde in de vergetelheid te raken. Als koorleden krijgen wij de bladmuziek. Als ik dat doorblader, dan zit er één opvallend stuk tussen. Het is een soort foto, waarbij je op de achtergrond een stuk tekst ziet waar in het Georgisch op is geschreven. Het gaat om zo’n uniek stuk, een stuk dat bijna vergeten dreigde te worden. Als het over Kerstmis gaat: die liedjes kennen we allemaal. Maar kleinere stukken dreigen in deze moderne tijd te verdwijnen. En zulk soort stukken gaan we met dit concert in het zonnetje zetten. Verloren stukken waarvan de bladmuziek bijna nergens meer van te vinden is. Weet je trouwens waar ik heel veel zin in heb? We gaan ‘Cantate Domino’ brengen van Monteverdi. De bassen worden pas op de tweede pagina actief. Dat betekent dat we gedurende de eerste pagina kunnen genieten van de andere zanggroepen. En dat klinkt zo ontzettend goed. Wij als bassen springen dan echt in een warm bad als wij in mogen zetten.”
“Elke ruimte heeft zijn eigen echo”
Maar zingen in een lege fabriek met echo’s en weerkaatsingen, is dat niet vreselijk moeilijk? Marnix: “We gaan sowieso nog repeteren op de locatie om de ruimte ons eigen te maken. Tot op heden hoor ik onze dirigent vooral enthousiast zijn over de akoestiek. Kijk, elke ruimte heeft zijn eigen echo en manier van rondzingen. Tijdens Kerstnacht stonden we in de Martinikerk, om maar een voorbeeld van een ruimte te noemen. Ik denk dat we ons hier goed op aan kunnen passen. Ik heb er wel vertrouwen in.”
“In januari begonnen de voorbereidingen”
De voorbereidingen op dit project zijn al enige tijd bezig. Thorsten: “Begin januari kregen we te horen dat we dit gingen doen.” Marnix: “Tijdens de kerstvakantie ontvingen we al de bladmuziek om thuis alvast maar te kunnen oefenen.” Martijn: “Inmiddels zitten we een maand voor het concert. Je ziet nu langzamerhand dat de puntjes op de ‘i’ gezet worden, waarbij we dus ook nog een repetitie gaan doen in het gebouw zelf. Dus ik denk dat we zeer beslagen ten ijs gaan komen.”
Kaartverkoop
Bij het concert kunnen tweehonderd mensen aanwezig zijn. Martijn: “De kaartverkoop gaat in de komende dagen van start. Wij zijn heel benieuwd hoe hierop gereageerd gaat worden. Cantus is een nieuw koor, dus in dat opzicht is het spannend.” Thorsten: “Cantus is ook een vrij jong koor. Het bestaat voornamelijk uit leden die eerder bijvoorbeeld bij een studentenkoor actief zijn geweest. Op een gegeven moment wil je van het studentikoze label af. Zelf ben ik 32 jaar oud. Daarmee ben ik overigens niet de oudste die actief is.”
“Elke keer is het weer kippenvel”
De leden spreken vol passie over hun koor. “Wat hier zo leuk aan is”, herhaalt Thorsten de vraag. “We repeteren elke woensdagavond, dat je dan met elkaar hele mooie muziek staat te zingen. Elke keer is dat weer kippenvel. Dat in combinatie met een uitdagend programma dat we brengen.” Marnix: “Wat we doen is teamsport. We doen het samen. Met mijn stem ben ik een onderdeel. Het is tezamen ontzettend gelaagd en rijk. Ik vind dat fantastisch.” Martijn: “Het ambitieniveau ligt hoog. Dat kan een valkuil zijn, dat je steeds meer wilt. Maar in dit geval beweegt de goede sfeer en het plezier mee. Er is op zijn tijd ruimte voor een grapje en een lolletje. Het is de perfecte balans. Ik denk daarom dat we Groningen ook echt iets te bieden hebben.”
Naast het concert in de Niemeyer-fabriek vindt er op vrijdag 20 juni een uitvoering plaats in Harkstede waar een deel van het programma te horen zal zijn. Meer informatie vind je op deze website.
