Oekraïense studenten die zich voor het eerst inschrijven bij de RUG krijgen vanaf komend studiejaar, dat in september begint, geen korting meer op het collegegeld dat ze moeten betalen. De Sociale Brigade in Haren is teleurgesteld in de RUG. “De locatie waar je wieg staat bepaalt wat je moet betalen, en dat mag niet zo zijn.”
“De RUG heeft voor het huidige studiejaar, 2022-2023, korting aangeboden aan Oekraïense studenten”, vertelt Willemijn Kemp van de Sociale Brigade. “Voor dit studiejaar geldt dat de inschrijving vorig jaar mei gesloten werd. Dat is drie maanden na het begin van de oorlog. De studenten die tussen maart en mei vorig jaar arriveerden waren op dat moment niet bezig met het starten van een studie. Ze waren gevlucht voor een oorlog, en zaten in de stress om familieleden en vrienden thuis. De RUG meldt dat uiteindelijk twintig Oekraïense studenten zich hebben ingeschreven. Op zo’n 33.000 studenten die de RUG heeft is dat een heel klein aantal. En ik vermoed dat van deze twintig een groot deel ook al aan de RUG studeerde toen de oorlog uitbrak.”
“Eén van de dames is teruggekeerd naar Kyiv om daar te studeren”
Het leidt tot vervelende situaties. “In het begin van de oorlog is een dame naar Groningen gevlucht die op de universiteit van Kyiv medicijnen studeerde. Toen de inschrijving in mei vorig jaar allang verstreken was heeft ze geprobeerd om bij de RUG haar studie op te pakken. Dat was niet mogelijk. Zij werkt nu noodgedwongen bij een winkelketen in de stad. Nu de korting vervalt is studeren voor haar nog lastiger geworden. Voor een andere dame geldt hetzelfde. Zij kon ook niet terecht op de RUG. Ze is met gevaar voor eigen leven terug gegaan naar Kyiv om daar haar studie weer op te pakken, terwijl haar moeder hier achterbleef. Een erg onprettige situatie.”
RUG stopt met geven korting
Het probleem dat Kemp beschrijft heeft te maken met het collegegeld. Voor afgelopen studiejaar besloten universiteiten en hogescholen in ons land om Oekraïense vluchtelingen korting te geven op deze kosten. Normaal gesproken zouden zij het tarief voor studenten buiten de Europese Economische Regio moeten betalen. Dit komt neer op een bedrag dat tussen de 8.000 en 15.000 euro ligt. Door de korting kwam het bedrag voor afgelopen studiejaar op ongeveer 2.200 euro te liggen, een bedrag dat vergelijkbaar is met wat Nederlandse studenten betalen. De RUG heeft nu besloten daar mee te stoppen. De universiteit vindt het niet eerlijk omdat er in de rest van de wereld meer conflictgebieden zijn waarbij er ook geen korting wordt gegeven aan studenten uit deze regio’s. Van de dertien Nederlandse universiteiten zijn er vijf instellingen die het lagere tarief wel gaan handhaven. Minister Robbert Dijkgraaf (D66) van Onderwijs liet vorige week weten niet blij te zijn. Hij ziet graag dat Oekraïense studenten van een lager tarief gebruik kunnen blijven maken.
Willemijn Kemp (Sociale Brigade): “Een 19-jarige gaat een jaar werken om het geld bij elkaar te sparen”
Kemp: “Ik denk dat het ook goed is om te kijken naar de lange termijn. Dat de oorlog in Oekraïne komende maanden beëindigd wordt, acht ik erg klein. Zolang de oorlog woedt zullen we hier te maken hebben met Oekraïners, en zullen er ook nog vluchtelingen naar ons land komen. Onlangs arriveerde er bijvoorbeeld een 19-jarige man. Hij wil in Groningen studeren omdat het hier veiliger is. Hij heeft nu voor zichzelf besloten om eerst maar een jaar te gaan werken. Mensen uit Oekraïne hebben niet zomaar even tussen de tien- en vijftienduizend euro klaarliggen. Hij moet gaan werken om die vijftienduizend euro te verzamelen.”
“Laat je menselijke kant zien”
“En er is ook een groep jongeren die nu op de middelbare school zit, maar de komende jaren door gaat stromen naar het hogere onderwijs. Dat zullen dan jongeren zijn die perfect Nederlands spreken. Maar ze krijgen geen kans op de universiteit omdat ze een hoger bedrag moeten betalen dan hun Nederlandse leeftijdsgenoten. Puur en alleen om het feit dat ze Oekraïens zijn, en dat ze gevlucht zijn voor een oorlog in hun land. En dan kan de RUG wel zeggen dat er meer conflictgebieden zijn op deze wereldbol. Maar over hoeveel studenten hebben we het nu precies? Het gaat om een marginaal aantal op een heel groot geheel. Laat je menselijke kant zien. En neem een voorbeeld aan de universiteit van Maastricht, waar ze de korting wel handhaven.”
“Wij zitten te springen om mensen in de medische sector”
Kemp ziet in de opvang ook een kentering: “Ik verwacht dat een deel van de Oekraïners niet terug gaat keren. Toen de oorlog begon, en mensen hier een veilig thuis vonden, toen was de gedachte dat het voor een aantal maanden, misschien voor een jaar zou zijn. Er was ook niet zoveel belangstelling om Nederlands te leren. Maar dat tij is gekeerd. Hun kinderen gaan hier naar school, leren Nederlands en hebben hier hun vriendjes. Ondertussen zien we dat de oorlog in Oekraïne een strijd is geworden op een postzegel. En dan wordt er nagedacht, en dan hoor je geluiden dat men hier wil blijven. En dan zijn er jongeren die hier een medische studie willen volgen, en het hen onmogelijk wordt gemaakt, terwijl de arbeidsmarkt zit te springen om mensen in de medische sector. Dat biedt toch kansen?”
De Sociale Brigade
De Sociale Brigade in Haren is kort na de oorlog in Oekraïne opgericht. De brigade bestaat uit vrijwilligers die de Oekraïners helpen. Er worden gastlessen gegeven, men staat de vluchtelingen bij met raad en daad, er worden verbindingen gelegd en er worden leuke uitjes geregeld. In de gemeente Groningen verblijven er Oekraïense vluchtelingen in de stad, in het Nescio Hotel in Haren en in Onnen.
