Precies 75 jaar geleden werd de stad Groningen bevrijd door de Canadezen. Daarmee kwam er een einde aan vijf donkere jaren.
Op 16 april 1945 wordt in de middag de overgave van de Duitse troepen getekend in het Duitse hoofdkwartier in het voormalige Rijksarchief aan de Sint Jansstraat. Namens de Duitse troepen is aanwezig generalmajor Karl Böttger en namens de Canadezen generaal Albert Bruce Matthews. De bevrijding van Groningen verliep niet zonder slag of stoot. Er was de Duitse troepen veel aan gelegen om de stad te behouden omdat bij overgave de weg vrij lag naar Delfzijl die met haar haven van cruciaal belang werd geacht.
14.000 Canadese militairen
De aanval op Groningen begon op 13 april. Een allegaartje van zo’n 7.500 Wehrmacht-soldaten, Luftwaffe, Kriegsmarine en fanatieke Nederlandse en Belgische SS-soldaten probeerden de stad te behouden waarbij zij echter geen schijn van kans hadden tegen de 14.000 Canadese militairen. Op de eerste dag kon de zuidkant van de stad bevrijd worden. In de dagen daarna rukte men steeds verder op richting het centrum.
Een revolver en een Pfanzerfaust
“Het was op de dag van de bevrijding”, vertelt Inge Klumper-Eleveld. “Terwijl de Canadezen door de Gelkingestraat trokken zag mijn moeder dat drie zwaarbewapende Duitsers zich verscholen in de Gelkingesteeg. Twee soldaten en een Duitse officier met een bleek en verbeten gezicht die in zijn ene hand een revolver had, en in de andere een Pfanzerfaust. Met gevaar voor eigen leven heeft mijn moeder vervolgens geprobeerd de Tommies te waarschuwen.”
Tekst gaat verder onder de foto
Inge Klumper-Eleveld (l) en haar zus voor de woning van hun moeder in de Gelkingesteeg. Foto: Sebastiaan Scheffer
Aandacht trekken van de Canadezen
“Mijn moeder, Beppie de Vries, woonde in een woning achter kapperszaak Eisses aan de Gelkingestraat. Tijdens de bevrijding mocht niemand de straat op en mijn moeder had zich samen met haar moeder en buurvrouw verschanst op de eerste verdieping. Nadat ze de Duitsers ontdekten is ze heel voorzichtig naar de straatkant geslopen en heeft daarbij de aandacht proberen te trekken van de Canadezen. Toen dat lukte is men met alle commotie die daarbij hoort naar de steeg gesneld. Daar blijkt dat de Duitsers al gevlucht zijn.”
“Die Duitse vliegenier was ook maar een mens”
“Uiteindelijk weten zij wel een Duitse vliegenier op het dak te arresteren. Ondanks dat mijn moeder een ontzettende hekel aan de Duitse bezetter had, omdat ze haar verloofde bij Dokkum wegens verzetsdaden gefusilleerd hadden, zorgt ze er voor dat de vliegenier zijn portemonnee met foto’s van zijn gezin mag houden. Want uiteindelijk vond ze dat de vliegenier ook maar een mens is. Een mens met een vrouw en kinderen.”
Het interview met Inge Klumper-Eleveld over de bevrijding van de Gelkingestraat is hieronder te beluisteren. Het gesprek was eerder op OOG Radio te beluisteren op 4 mei 2012 in een serie van vijf oorlogsverhalen die zich in de stad Groningen hebben afgespeeld tussen 1940 en 1945.
