In de gemeente gaat vanaf september 2026 een houtstookverbod gelden bij ‘code rood’. De gemeenteraad heeft woensdagavond ingestemd met een motie die enkele weken geleden nog geen meerderheid haalde.
Het onderwerp zit Olivier van Schagen van Student & Stad niet lekker: “Ik ben verbaasd. Ik heb de wethouder zojuist allerlei redenen horen noemen waarom het goed is om dit op deze manier niet uit te voeren. Toch komt de wethouder met de conclusie ‘oordeel raad’, waarmee zij zich in alle mogelijke bochten wringt om toch iets mogelijk te maken. Het wordt niet afgewezen. Waarom gebeurt dat met moties van mijn fractie niet?” Van Schagen uitte deze woorden aan het einde van de vergadering, waarbij de wethouder niet meer de mogelijkheid had om te reageren. De voorman van Student & Stad liet echter een geluid horen dat vaker door oppositiepartijen ter berde wordt gebracht.
Gezondheidsrisico’s
Terug naar het begin. En dat is 19 november. Op die dag diende de fractie van Partij voor de Dieren een motie in waarin gepleit werd voor een houtstookverbod. Janette Bosma namens deze partij: “Als je de landelijke kaart van Stookwijzer bekijkt, dan kleurt deze rood. Er zijn te veel schadelijke stoffen in de lucht. Dit zorgt voor gezondheidsrisico’s. Elke winterperiode, en bijvoorbeeld ook vandaag, zijn er inwoners die gezondheidsproblemen ervaren door houtrook in hun omgeving. Niet alleen wij vinden dit belangrijk, maar ook artsen van het UMCG vragen om meer aandacht voor de gevolgen van luchtvervuiling, omdat uiteindelijk iedereen hier slachtoffer van is. Kunnen leven in gezonde lucht is belangrijk. Niet voor niets wordt schone lucht gezien als een zelfstandig mensenrecht. Het is belangrijk om inwoners te beschermen tegen het inademen van schadelijke stoffen in een stad die steeds drukker wordt.”
Vriend en vijand gingen ervan uit dat de motie het zou halen. Maar tot ieders verrassing steunde GroenLinks de motie destijds niet, ondanks dat de partij het voorstel mede had ingediend. Na de reactie van de wethouder trok de partij zich terug. Jeffry van Hoorn van GroenLinks liet toen weten: “Als we dit goed willen doen, dan moeten we het ook goed doen. Graag willen wij daarom gebruikmaken van de pauzeknop.” De afgelopen periode is er aan het voorstel gewerkt, wat heeft geleid tot een nieuwe versie die woensdag werd ingediend.
Zorgen over uitvoerbaarheid
Dan naar woensdagavond. Van Hoorn: “We zijn in Groningen nog steeds op weg naar een schonere lucht. Mijn fractie sluit zich aan bij de woorden van mevrouw Bosma: zonder houtstook is er een schonere lucht, wat de gezondheid van inwoners bevordert. Toch leefden er vorige maand veel zorgen bij mijn fractie en ook bij andere fracties. We hebben om een extra toelichting gevraagd en deze is er gekomen. Dit heeft geleid tot een aangepaste motie waarbij het voorstel is om een stookverbod in te voeren per september 2026 wanneer er sprake is van ‘code rood’. Daarbij willen we wel rekening houden met de proportionaliteit. Zo komt er een verschil tussen houtstook binnen en buiten de bebouwde kom. Ook moet er rekening worden gehouden met huishoudens die geen alternatieve vorm van verwarming hebben. Tot slot moet handhaving niet gericht zijn op het uitdelen van boetes.”
Het voorstel riep verschillende vragen op. Rik Heiner van de VVD: “Heeft GroenLinks enig idee hoeveel mensen in onze gemeente afhankelijk zijn van houtstookverwarming?” Van Hoorn: “Dat weet GroenLinks niet. Daarom hebben we de motie ook zo opgesteld dat we hierin voorzien. We stellen een inlooppad voor, waarbij we mensen zonder alternatieven actief gaan faciliteren om de overstap te maken door bijvoorbeeld advisering en eventuele subsidies.”
Izaäk van Jaarsveld van het CDA: “Op veel vragen is nog geen antwoord. Bijvoorbeeld de vraag hoeveel mensen afhankelijk zijn van houtstook. Waarom niet afwachten tot die antwoorden gegeven zijn?” Van Hoorn: “Sommige dingen kunnen niet wachten. Houtrook is schadelijk voor de gezondheid. We komen de inwoners tegemoet door proportionaliteit toe te passen en door te werken met een inlooppad.”
Wethouder Molema (GroenlInks): “Onze voorkeur is om eerst te werken aan een kader”
Wethouder Manouska Molema (GroenLinks) bleef voorzichtig: “Houtstook heeft invloed op onze gezondheid. Mensen kampen met longklachten. Het stoken van hout heeft veel impact. Aan de raad hebben we laten weten dat het onze voorkeur heeft om te starten met een beleidskader; dat we dit eerst gaan ontwikkelen en daarna gaan kijken naar de maatregelen. De indienende fracties draaien dit in de motie om. Onze voorkeur blijft om eerst te werken aan een kader.”
Groningen is niet de eerste gemeente die een dergelijk verbod invoert. In Amersfoort gebeurde dit al eerder, al wordt daar op dit moment niet op gehandhaafd. Molema vervolgt: “Wat betreft de motie zijn we blij met alle nuanceringen die gegeven worden. Dat er bijvoorbeeld onderscheid wordt gemaakt tussen binnen en buiten de bebouwde kom, maar ook dat we in onze gemeente gezinnen hebben die voor de verwarming van hun woning afhankelijk zijn van houtstook. De gemeenteraad moet zich realiseren dat dit ingewikkeld is om in te voeren. Maar het college gaat haar uiterste best doen om dit te regelen.”
En dat brengt de discussie terug bij Van Schagen van Student & Stad. Zijn partij stemde tegen de motie omdat op dit moment onmogelijk beoordeeld kan worden wat de gevolgen zijn. Dat vond ook de VVD. Niels Hilboesen van Stadspartij 100% voor Groningen: “Dit is een motie voor de bühne in verkiezingstijd.” Peter Rebergen van de ChristenUnie: “Een verbod op houtrook zien wij niet voor ons. Het is niet nodig. Mensen kunnen elkaar aanspreken op hun gedrag.”
Uiteindelijk stemden van de 43 aanwezige raadsleden er 28 voor en 15 tegen. Daarmee is de motie aangenomen.
