In de hoop de versterkingsoperatie te versnellen, stelde de VVD voor om bij wijze van proef de welstandsregels los te laten in het aardbevingsgebied. Een meerderheid in de Groningse gemeenteraad trekt echter een rode lijn: de vrees dat dorpen hun karakter verliezen aan “eenheidsworst” weegt zwaarder dan een maand tijdswinst.
De versterkingsopgave in Groningen blijft een dossier van de lange adem. De einddatum schuift telkens op en nieuwe bevingen, zoals de zware klap van 3,4 bij Zeerijp in november, zorgen voor voortdurende onrust. Om de bureaucratie te doorbreken, pleitte Elisabeth Akkerman (VVD) voor een pilot met welstandsvrij bouwen. “We horen nog steeds signalen dat de gemeente zelf vertragend werkt door regels op het gebied van ruimtelijke kwaliteit. Laten we experimenteren en kijken of we die vertraging eruit kunnen halen.”
De ziel van het dorp
Het voorstel stuitte op verzet van D66. Tom Rustebiel waarschuwde voor de langetermijngevolgen. “De ziel van een dorp moet behouden blijven. Met het loslaten van deze regels ben je misschien een maand sneller klaar met bouwen, maar zit je vervolgens wel 150 jaar tegen een eenheidsworst aan woningen aan te kijken”, aldus Rustebiel. Hij noemde de versterking een “enorm complex” vraagstuk waarbij welstand slechts een klein onderdeel is.
Akkerman (VVD) wierp tegen dat Groningers zelf ook waarde hechten aan hun dorpskarakter en dat de angst voor “Belgische toestanden”, een wildgroei aan bouwstijlen zonder regie, ongegrond is. Ze wees op succesvolle proeven in Marum. “Wij zien minder beren op de weg dan andere partijen.”
“Architect aan zet”
De PvdA en Partij voor de Dieren zagen die beren echter wel. Joren van Veen (PvdA) herinnerde de raad aan bestaande initiatieven: “We hebben al de pilot ‘Architect aan zet’. Daarbij is de architect verantwoordelijk voor de kwaliteit, waardoor je sneller door de commissies heen komt maar wel de cultuurhistorische waarde bewaart. Waarom zou deze nieuwe pilot beter zijn?”
Wethouder Inge Jongman (ChristenUnie) sloot zich aan bij de critici. Ze benadrukte dat inwoners zelf juist vragen om behoud van het dorpsgezicht. “Inwoners willen niet dat een oud boerderijtje ineens een glossy woning wordt die niet in de omgeving past.” Daarnaast waarschuwde ze voor de praktische kant: een nieuwe pilot opzetten kost tijd en mankracht, wat juist averechts kan werken voor de snelheid.
Meerderheid tegen
Ook de overige partijen lieten zich niet overtuigen door het argument van tijdwinst. Terence van Zoelen (Partij voor de Dieren) vreesde dat maatwerk verloren zou gaan bij het schrappen van regels. Peter Rebergen (ChristenUnie) vroeg de wethouder liever naar de verbetering van bestaande processen, waarbij de welstandscommissie al vroeger in het planproces meekijkt.
Bij de stemming bleek het draagvlak voor het VVD-plan dun. Met 35 stemmen tegen en slechts 8 voor werd de motie resoluut naar de prullenbak verwezen. Alleen de VVD, PVV, Stadspartij 100% voor Groningen en Groep Staijen stemden voor de proef.
