Vergeten namen uit het slavernijverleden krijgen ‘gezicht’ op Martinikerkhof

Tot en met aanstaande zondag 16 november is op het Martinikerkhof de installatie ‘A Conversation with the Past for the Future’ te zien. Het is een mobiel monument van de kunstenaar Judith Westerveld, Katy Streek en dichter en geluidskunstenaar Jörgen Gario, waarmee zij stilstaan bij het koloniale en slavernijverleden.

Judith, hoe is het idee voor dit mobiel monument ontstaan?
“Het ontstond enkele jaren geleden, in 2022. Tijdens de voorstelling ‘Returning the Gaze’ heb ik een installatie gecreëerd van 130 op textiel gedrukte portretten, die vervolgens over een plein in Middelburg werden verspreid. Het was een herdenkingsinstallatie ter nagedachtenis aan 130 tot slaaf gemaakte mannen, vrouwen en kinderen uit Angola die daar in 1596 gedwongen waren. Je kunt je voorstellen dat er uit die tijd geen foto’s of namen bewaard zijn gebleven. Daarom heb ik silhouetten gebruikt om hen alsnog een gezicht te geven. Op elk silhouet zijn patronen aangebracht, waardoor het unieke individuen werden. Zo is het begonnen.”

Deze installatie loopt parallel aan de voorstelling ‘Forget to Remember’…
“Dat klopt. Deze was vandaag en is morgen, op woensdag, te zien in de Martinikerk. Tijdens deze voorstelling komen onderbelichte verhalen uit het koloniale en slavernijverleden tot leven, verteld vanuit het perspectief van vrouwen van kleur. De voorstelling bestaat uit een mix van dans, muziek, spoken word en performance. Het publiek wordt meegenomen op een reis door de tijd en ruimte, waarbij verleden en heden samenkomen. Gebaseerd op de voorstelling ontwerp ik nieuwe portretten die vervolgens een plek krijgen in de vlaggeninstallatie. Elk portret verwijst naar een persoon of verhaal dat centraal staat in de voorstelling.”

Tekst gaat verder onder de foto’s:

Jullie reizen voor het hele land. Wat zijn de reacties?
“We merkten indertijd in Middelburg dat het heel veel losmaakte. In de hele discussie over het koloniale verleden gaat het vaak om cijfers. Er ontbreekt informatie. Deze installatie, die bestaat uit meer dan honderd vlaggen met portretten en een geluidsinstallatie, zorgt voor een fysieke aanwezigheid. De portretten zijn dus een vertegenwoordiging van personen die onzichtbaar blijven. We zien dat de reacties zeer wisselend zijn. Er zijn mensen die kritiek leveren en de confrontatie behoorlijk heftig vinden. Maar er zijn ook mensen die de positieve kant zien. Het is een onderwerp waarover verdeeld wordt gedacht, en dat zien we ook terug op straat.”

Hoe is het om met deze installatie op het Martinikerkhof te staan?
“Heel bijzonder. Maar tegelijkertijd ook heel belangrijk. We staan stil bij verschillende verhalen, bij geschiedenislessen die veelal onderbelicht zijn. Dat vindt plaats in de openbare ruimte, midden in de stad. Mensen passeren hier en denken: ‘Hé, wat is dat?’ Je presenteert het onderwerp op een hele toegankelijke manier.”

Het mobiele monument is tot en met aanstaande zondag 16 november gratis te bezoeken.