Meerderheid raad steunt windmolenplan Roodehaan; wel zorgen over draagvlak en overlast: “Molens horen op zee”

Een meerderheid van de gemeenteraad is van plan om te investeren in het verder ontwikkelen van een plan voor de realisatie van zes windmolens van 134 meter hoog bij Roodehaan. Tegelijkertijd zijn er in de raad ook bezwaren tegen het plan.

“Waarom voeren we dit project uit?”, herhaalt wethouder Philip Broeksma (GroenLinks). “In de routekaart die we als gemeente hebben vastgesteld staat dat we in 2035 36 megawatt aan windenergie willen opwekken. Dit project bij Roodehaan levert 20 megawatt op. Dit betekent dat er nog meer windmolens gaan komen. We gaan zoeken naar locaties. Dat doen we niet op zee, want daar hebben we geen zeggenschap over de uitvoering. We investeren in duurzame en hernieuwbare energie met het oog op de klimaatcrisis waar nog vele generaties last van zullen hebben. Partijen die vanavond zeggen dat we de stekker maar uit dit project moeten trekken: dat gaat niet. Het college voert een opdracht uit waar de gemeenteraad in 2021 in meerderheid voor heeft gestemd.”

“We hangen niet de slingers uit”
Eén van de partijen die positief is over de plannen, is de PvdA. Joren van Veen: “Vier jaar geleden hebben we besloten dat Roodehaan de meest logische plek is voor de plaatsing van windmolens. Wij steunen dit, maar het betekent niet dat we de slingers ophangen. Liever hebben wij een wereld zonder windmolens. Maar de noodzaak is helder: de ontwikkelingen in de wereld hebben laten zien dat het belangrijk is om zelfvoorzienend te zijn. En de natuurrampen van de afgelopen tijd hebben duidelijk gemaakt dat er geïnvesteerd moet worden in duurzame energie. Wat heel mooi is aan dit project is dat de winsten niet uit de gemeente vloeien, maar in het gebied terecht zullen komen. Het geld dat we met de windmolens verdienen komt bijvoorbeeld in een fonds energietransitie terecht dat inwoners zal helpen om hun huis te kunnen verduurzamen. Voor mijn partij is dit het voorbeeld hoe in Nederland de energietransitie vorm zou moeten krijgen. Aan de andere kant: het zal nog jaren duren voor de molens er staan en er zullen nog veel keuzes gemaakt moeten worden. Voor mijn partij is duidelijk dat de slagschaduw geminimaliseerd moet worden en dat de rode lampen zo min mogelijk aangezet moeten worden.”

Ook de Partij voor de Dieren is blij. Wesley Pechler: “Deze plannen gaan ervoor zorgen dat we 20.000 huishoudens van elektriciteit kunnen gaan voorzien. Als deze windmolens vijf maanden gedraaid hebben, hebben ze al meer geld opgeleverd dan dat de plaatsing heeft gekost. Ook het principe van lokaal eigenaarschap, waarbij de winsten terugvloeien, dat spreekt ons aan. Wij hebben liever veel kleine deelnemers, zoals hier gebeurt, in plaats van grote marktpartijen. Dit plan ademt het gevoel dat hier niet dezelfde fouten gemaakt worden als elders in de provincie wel zijn gebeurd. Ook vindt mijn partij het heel belangrijk dat er een stilstandvoorziening komt waarbij de windmolens stilvallen als er een vleermuis of zeearend in de buurt komt.”

Honderd leden
Steven van Heuven is voorzitter van MDEC, een samenwerkingsovereenkomst: “Bij de komst van de windmolens is afgesproken dat MDEC volwaardige zeggenschap krijgt en daarnaast is er uitzicht op economisch mede-eigendom. Inmiddels hebben honderd leden zich aangesloten waarvan driekwart in de directe omgeving woont. Omdat het effect van de windmolens vloeit naar een groter gebied staan we open voor leden uit de gemeenten Groningen en Midden-Groningen. Wel is duidelijk dat in de praktijk slechts een kleine groep bewoners enthousiast is. Een grotere groep is tegen en daartussen zit een nog grotere groep die het misschien aanvaardbaar zou vinden onder bepaalde voorwaarden.”

“Factor wind is instabiel”
Martin Lamberts is omwonende die tegen de komst is van de windmolens: “Dit gaat een negatief effect hebben op mensen. Bij andere windmolenprojecten zien we dat het leidt tot slapeloosheid, hoofdpijn, hartproblemen en oorsuizen. Jonge kinderen worden door de molens hyperactief en hun leerprestaties gaan achteruit. Dat we tegen zijn komt vooral door de businesscase. De factor wind is namelijk instabiel. Waait het heel hard, dan gaat de windmolen uit. Daarnaast zal er de komende jaren concurrentie tussen windmolenparken gaan ontstaan. Er worden enorme parken op zee gebouwd, wat voor prijsdruk op windenergie zal zorgen. Wij hebben daarom grote zorgen of de businesscase, zoals die wordt gepresenteerd, wel haalbaar is.”

“Windmolens horen op zee”
Ook andere partijen zijn kritisch. Rik Heiner van de VVD bijvoorbeeld: “Het is heel simpel. Zonnepanelen horen op daken, windmolens horen op zee en niet op land.” Daar reageert Daan Brandenbarg van de SP op: “Welk stuk zee bedoelt u precies?” Heiner: “Dit geeft precies aan wat het probleem van deze gemeente is. Deze gemeente wil alles binnen de vierkante kilometers die het heeft gaan doen. Op zee zijn geen gemeentes terwijl we er wel veel windmolens neer kunnen zetten. We moeten verstandig met de ruimte omgaan en daarom moeten we ze op zee plaatsen.”

Andrea Poelstra van D66 is het niet met de VVD eens: “Energie moet toch lokaal opgewekt worden zodat je de verbindingen zo kort mogelijk kunt houden?” Heiner: “D66 zegt dat iets moet. Maar wij maken een keuze. Wij investeren liever in kernenergie. Dat zorgt voor schone energie en lijntjes die kort zijn.” Elte Hillekens van GroenLinks: “En moet deze kernreactor dan buiten de gemeentegrenzen geplaatst worden?” Heiner: “Ik denk beide. We moeten investeren in fors meer grote kerncentrales. En in de gemeente zouden we kunnen investeren in kleine centrales, die ongeveer zo groot zijn als een sporthal. Mijn partij vindt dat we af moeten van fossiele brandstoffen. Windmolens zijn onverstandig omdat er altijd bewoners zijn die er last van zullen hebben.”

Ook René Staijen van Groep Staijen is kritisch: “Wij zijn geen voorstander van windmolens in dichtbevolkte gebieden. Er zijn altijd mensen die er last van zullen hebben. Ik sluit me aan bij de VVD, zet ze op zee. Je hoeft niet alle groene energie per se lokaal op te wekken. Maar goed, tien jaar geleden is besloten dat dit plan uitgewerkt moet worden. Dat er voor honderd procent met de energiecorporatie wordt samengewerkt, dat gaat veel verder dan de vijftig procent waar we om gevraagd hebben. Toch zijn een groot deel van de omwonenden kritisch. Er wordt gesproken over een uniek honderd procent lokaal project waar geen buitenstaanders in participeren. Maar voor ons is het pas honderd procent als alle omwonenden meedoen. En daar schurkt het. Er wordt al jarenlang gewerkt aan dit project, en toch is er nog altijd geen volledig draagvlak. Daarom, verzeker je voor dat draagvlak dan kunnen we daarna spreken over een krediet om verder onderzoek te doen.”

Dubben
Dat onderzoek kost 4 miljoen euro. En daar wringt het ook bij het CDA. Izaäk van Jaarsveld: “Het lokaal eigendom maakt dat mijn partij er positief naar kijkt. Maar wat wij lastig vinden is de 4 miljoen euro. Als we dit geldbedrag gaan toekennen, ga dan nog maar eens nee zeggen wanneer de molens gerealiseerd moeten worden. Op dit moment neigen we naar een voorzichtige ja, maar dit zou later een nee kunnen worden.” Ook Partij voor het Noorden dubt. Leendert van der Laan: “Mijn partij is opgericht als provinciale partij. Wat we elders in de provincie gezien hebben: alles wat mis kon gaan bij deze projecten ging mis. Dat is de kritische kant. Primair vinden wij ook dat wind op zee hoort. Aan de andere kant: de gemeente laat zien dat hier geparticipeerd wordt. We zien hier in de raad ook een overgrote meerderheid. En daarnaast ligt de wereld er anders bij dan vier jaar geleden: er is een grotere behoefte om zelfvoorzienend te zijn en om niet afhankelijk te zijn van bijvoorbeeld Russisch gas. Een oordeel hebben wij nog niet, wij blijven nog even dubben.”

Wethouder Broeksma geeft aan dat de molens van betekenis zullen zijn voor de hele gemeente. De komende periode vinden er nog diverse participatieprocessen en inloopbijeenkomsten plaats.