De gemeenteraad heeft woensdag ingestemd met de splitsingsvariant van de nieuwe Oosterpoort. Alle moties en amendementen die opriepen om alles onder één dak te brengen, of om nader onderzoek te doen naar andere locaties, werden weggestemd. Het debat over het onderwerp verliep verhit en ging gepaard met flinke sneren over en weer.
“Deze raad heeft geld beschikbaar gesteld voor een enorme investering in cultuur en pop in onze gemeente”, vertelt wethouder Rik van Niejenhuis (PvdA). “Door deze investering kunnen de cultuur- en de popsector hun positie versterken en vergroten. Tijdens deze raadsperiode zijn we ook begonnen met de Strategische Investeringsagenda (SIA). We kijken naar een veel langere termijn, waarbij we onderzoeken of we verstandige besluiten nemen. Ook op het gebied van bijvoorbeeld zorg, onderwijs, infrastructuur en sport liggen grote uitdagingen waar we geld voor te besteden hebben. Door voor deze strategie te kiezen, hebben we aanpassingen gedaan in projecten als Kardinge en Museum aan de A. Daardoor zijn die projecten uitvoerbaarder geworden. We hebben ook gekeken naar het nieuwe muziekcentrum. Zonder aanpassingen zou het project onbeheersbaar worden en gepaard gaan met grote risico’s, wat een grote invloed zou hebben op de thema’s die ik zojuist noemde.”
Popzaal bij Hoofdstation en De Oosterpoort renoveren
Het huidige cultuur- en muziekcentrum is verouderd en niet meer van deze tijd. Lange tijd is er op aangestuurd om een nieuw centrum te bouwen aan de zuidkant van het Hoofdstation, een centrum waarbij alles onder één dak zou komen. Afgelopen voorjaar week het college daar plotseling vanaf. Het voorstel dat nu op tafel ligt, is om een nieuwe popzaal te bouwen bij het Hoofdstation en om de huidige De Oosterpoort te renoveren. Maar deze plannen leiden tot zorgen bij gebruikers van De Oosterpoort, zoals het NNO en ESNS. Waar moeten zij bijvoorbeeld terecht als De Oosterpoort gerenoveerd wordt?
“Onbegrijpelijke draai”
De behandeling van het onderwerp in de raad verliep verhit. Jim Lo-A-Njoe van D66: “We staan vandaag voor een groot besluit, het grootste uit deze raadsperiode. De impact van dit besluit is enorm en heeft invloed op de positie en aantrekkelijkheid van Groningen. Dat legt bij ons een zware verantwoordelijkheid om geen lichtzinnige beslissingen te nemen, waarbij het belangrijk is om alle opties te verkennen. De draai die het college heeft gemaakt, is onbegrijpelijk. In een podcast werd aangegeven dat een splitsingsvariant oliedom zou zijn. Enkele weken later werd een draai van 180 graden gemaakt, waarbij de splitsingsvariant werd aangekondigd. Het is niet te begrijpen. We zetten hiermee de naam van onze cultuurstad op het spel. Ons advies is om af te zien van dit besluit, om niet in een zwart gat te springen dat nog duurder kan uitvallen. Als hiermee wordt ingestemd, doen we iets waarvan we de risico’s niet kennen.”
Lo-A-Njoe wil dat zowel het Spoorkwartier als de huidige locatie van De Oosterpoort wordt meegenomen als locatie voor een nieuwe popzaal. Op de locatie van de huidige De Oosterpoort zou de kavel vergroot kunnen worden, waardoor er alsnog een integraal muziekcentrum ontstaat. “Wat we willen, is een onderzoek naar beide opties. Dat betekent dat we nog geen renovatiebesluit willen, maar dat we eerst beide varianten gaan onderzoeken. We hebben enkele weken geleden goed geluisterd naar de gebruikers van De Oosterpoort: ze lieten weten een splitsingsvariant een onzalig plan te vinden. Dat nemen wij ter harte.”
Joren van Veen van de PvdA begrijpt het niet: “Het bevreemdt mijn fractie dat u nu met dit voorstel komt. Waarom komt dit nu pas als konijn uit de hoge hoed?” Lo-A-Njoe: “De konijnen die van alles uit de hoge hoed toveren zitten links achter mij (doelend op het college). Een splitsingsvariant is niet verstandig.”
Nut van nieuwe popzaal
Leendert van der Laan van Partij voor het Noorden gebruikt in zijn bijdrage de trein als metafoor: “Drie jaar geleden stapte mijn partij als nieuwkomer deze raadszaal binnen. Het realiseren van een integraal muziekcentrum, daar werd toen al jaren over gesproken. Het was een trein die al op flinke snelheid reed. Mijn partij is er daarom pragmatisch in gaan staan. We wilden er niet voor gaan liggen. Wel vonden we het belangrijk dat het betaalbaar zou moeten zijn. Maar naarmate deze raadsperiode volgde, ging de trein langzamer rijden. En op een gegeven moment werd er aan de noodrem getrokken. Dat was voor ons een moment om mee te gaan praten. We zijn de gesprekken aangegaan met de gebruikers. Dat was voor ons een gamechanger.”
Van Veen: “Maar een partij als de Groningen City Club moedigt juist aan om een popzaal dicht bij het Hoofdstation te bouwen.” Van der Laan: “Maar u heeft ook de reacties van het NNO en Eurosonic Noorderslag gehoord. Vandaag is niet het juiste moment om een besluit te nemen. We hoeven geen trein te halen die nog niet hoeft te vertrekken. We kunnen prima even stoppen, kijken naar de mogelijkheden en wat de beste optie is.” Peter Rebergen van de ChristenUnie: “Maar een integraal muziekcentrum gaat niet lukken. Waarom de wens vasthouden als de conclusie nu al is dat het niet mogelijk is?” Van der Laan: “Geef het de tijd om met alternatieven te komen. Kijk ook naar Martiniplaza. Voor ons is het belangrijkste dat de popzaal niet ergens alleen komt te staan: het kan bij De Oosterpoort, het kan bij Martiniplaza. Anders is zo’n zaal niet rendabel te krijgen. Het zal een aantal dagen in de week leeg komen te staan. En kijk ook naar de ruimte. Waarom met alle geweld het Stationsgebied volbouwen, terwijl we ook de wens hebben voor de Lelylijn? Laten we geen overhaaste beslissingen nemen.”
“Bij elk uitstel wordt het plan duurder”
Een partij die altijd voor de splitsingsvariant is geweest, is het CDA. Jalt de Haan: “De keuze voor één complex is financieel niet haalbaar. Het brengt te veel risico’s met zich mee. In het verleden hebben wij het college gemaand om vaart te maken, om daarmee de kosten in de hand te houden. Bij elk uitstel wordt het plan duurder. Daarom kunnen wij niet instemmen met nog meer onderzoeken. Je kunt eindeloos gaan zoeken, maar op een gegeven moment moet je kiezen.” Van der Laan: “Maar hoe kijkt het CDA dan naar de gebruikers van de popzaal en de zorgen die zij uiten?” De Haan: “Ik heb voor hen veel respect. Maar ik heb er een lastig gevoel bij. Enkele maanden geleden hadden we het over de schaatsbaan, een project waarbij de investeringen onduidelijk zijn. Bij dit project gaat het om investeringen van honderden miljoenen euro’s. Voor de duidelijkheid: ik zeg niet dat ze ondankbaar zijn. Maar het contrast tussen sport en cultuur is zo groot, dat wij hier echt anders in staan.”
Stadspartij 100% voor Groningen vindt dat het CDA wel heel makkelijk ‘het tunneltje’ in gaat, het pad dat de coalitie ook volgt. Hans Moerkerk: “U wilt dat er een grote, zwarte doos achter het station wordt gebouwd. Een doos waar vrachtwagens lossen en waar af en toe een event wordt gehouden, waarbij de exploitatie onduidelijk is. Waarom bent u zo overtuigd dat deze donkere, ‘dooie doos’ het zo goed gaat doen?” De Haan: “We zijn hier altijd voorstander van geweest. Het is een impuls voor het gebied. Het is een mooie toevoeging, samen met caféetjes en bedrijven, en juist ook in de nacht, is het van grote waarde. Het doembeeld dat de Stadspartij schetst, zal rooskleuriger uitvallen.”
“Dit is by far het beste alternatief”
Het realiseren van één muziekcentrum is uiteindelijk iets dat alle partijen willen. Maar de realiteit heeft hen ingehaald. Jeffry van Hoorn van GroenLinks: “We gaan veel geld investeren, alleen niet op de manier zoals we aanvankelijk dachten. Het risico is te groot. We durfden ambitieus te zijn, maar nu zijn we stoer genoeg om daar op terug te komen.” Joren van Veen: “We hebben er lang ons best voor gedaan, maar de kosten werden te hoog en de risico’s te groot. Het plan dat we nu presenteren is by far het beste alternatief. In de nieuwe popzaal kunnen meerdere keren per week concerten worden gegeven. En met de renovatie van De Oosterpoort behoudt het NNO haar goede zaal en ontstaan er mooie dwarsverbanden.” Van der Laan is kritisch: “Meerdere concerten per week? Waar is dat op gebaseerd?” Van Veen: “Op data en analyses van SPOT Groningen. Meerdere keren per week zullen er concerten worden gegeven.” Van der Laan: “Zulke plannen lagen er ook voor de Drafbaan, en daarvan moeten we nu concluderen dat het om vijf tot tien concerten per jaar gaat. Het valt tegen. Wat ga je doen als er geen concerten zijn?” Van Veen: “Wellicht kun je er congressen organiseren?” Van der Laan: “Maar dat kan toch helemaal niet? Congressen doe je in een evenementencentrum, in De Oosterpoort, in Martiniplaza. Niet in een popzaal.” Van Veen: “Het komt goed.”
Ook Lo-A-Njoe is kritisch: “Maar hoe ziet de PvdA dit dan voor zich? Wat gebeurt er overdag met zo’n zaal?” Van Veen: “Volgens mij kun je heel goed de vergelijking maken met AFAS Live of Poppodium 013. Zij kunnen draaien op het concept van concerten.” Lo-A-Njoe: “Maar dat zijn veel grotere zalen. Wat gaan we doen met deze lege doos als er geen concerten plaatsvinden? Het crossover-concept wat in De Oosterpoort wordt toegevoegd, dat kan niet in deze popzaal.” Van Veen, geagiteerd: “Dan kun je bij elk project wel je zorgen uiten. We hebben het toch ook niet over de zwembaden in onze gemeente wat we daar in de avond en nachtelijke uren mee doen?” Moerkerk van de Stadspartij: “Maar dit is wel het grote risico. Een concert in de popzaal voor tweeduizend mensen zou ook prima in de grote zaal van De Oosterpoort kunnen. De Oosterpoort zal door deze nieuwe popzaal vaker leeg komen te staan. Ziet u dat probleem niet?” Van Veen: “SPOT heeft hier onderzoek naar gedaan, en dat blijkt niet uit die resultaten. Wij hebben vertrouwen dat het goed komt.”
Geen blanco cheque
Toch is de PvdA niet helemaal doof voor de kritiek: “Als we vandaag met het voorstel instemmen, dan is dat geen blanco cheque. Er zullen in de toekomst nog veel keuzes gemaakt moeten worden. Wat we heel belangrijk vinden is dat er goede huisvesting komt voor het NNO en voor Eurosonic Noorderslag tijdens de renovatie. De toezeggingen die hierover al eerder zijn gedaan, zijn belangrijk. Vandaag wordt er door verschillende partijen gevraagd om meer onderzoek. Dat hebben we de afgelopen twee jaar gedaan. We hebben veel kennis opgedaan, waardoor we nu een besluit kunnen nemen. De popzaal bij de huidige De Oosterpoort neerzetten, klinkt logisch, maar de ruimte is heel beperkt en het brengt grote risico’s met zich mee. Het plan kan daardoor veel duurder uitvallen. Daarnaast kampt de omgeving van De Oosterpoort nu al met logistieke uitdagingen en overlast. Dat wordt dan nog groter. Het is geen optie. Groningen verdient een popzaal en een zaal voor klassieke muziek. Wij kijken ernaar uit om deze plannen uit te gaan werken.”
De fractie van Student & Stad is kritisch en denkt dat onderzoek juist wel zinvol is. Olivier van Schagen: “Het is een onlogische keuze, en dat ligt bij mijn fractie zwaar op de maag. Het gaat om een impactvol besluit, waarbij nu een keuze maken onnodig is.” Jeffry van Hoorn van GroenLinks: “Hoeveel vertraging is voor u acceptabel in het Spoorkwartier?” Van Schagen: “Dit vind ik een hele makkelijke interruptie.” Van Hoorn: “Maar als we nu wachten met de ontwikkeling, en we doen meer onderzoek, dan ontstaat er vertraging.” Van Schagen: “Het maken van verkeerde keuzes betekent dat het ook gevolgen heeft voor de woningbouw die we bij het Hoofdstation willen realiseren. Renovatie van De Oosterpoort is duur. Wij denken daarom dat het beter is om een popzaal te bouwen op de Suikerunie en ook een nieuwe Oosterpoort.” Van Veen van de PvdA: “Maar dat is toch veel duurder?” Van Schagen: “Je zult eerst onderzoek moeten doen voordat je een keuze kunt maken.”
Ontraden
Wethouder Van Niejenhuis is het niet met Student & Stad eens: “We hebben geen aanleiding om te denken dat alternatieven leiden tot betere plannen. Het doen van meerdere onderzoeken tegelijkertijd vraagt veel van de mensen en ook van onze portemonnee. Daarnaast komt zowel de ontwikkeling op de Suikerzijde als bij het Hoofdstation tot stilstand. Alle moties en amendementen die hiermee te maken hebben, ontraden wij. Wanneer er vandaag wordt ingestemd met het voorstel, dan zullen wij de raad in een positie blijven brengen. We zullen komen tot een goed plan en project, waarbij ook de culturele partners, zoals het NNO en ESNS, aan tafel zullen komen.”
Het voorstel om een popzaal te realiseren bij het Hoofdstation en De Oosterpoort te renoveren wordt in meerderheid aangenomen: 26 raadsleden stemmen voor, 17 tegen. Lo-A-Njoe van D66 voegt op dat moment toe: “Ik maak mij serieus zorgen over de toekomst van het NNO en ESNS. Als deze partijen besluiten de stad te verlaten, dan zal ik op dat moment terugdenken aan de partijen die vandaag hiermee hebben ingestemd.” Alle andere moties en amendementen worden weggestemd.
