Bij de werkzaamheden in en rond het Betonbos is een boom gekapt die niet gekapt had mogen worden. Wethouder Rik van Niejenhuis (PvdA) van Wonen spreekt van een communicatiefout.
“Het is een vervelende mededeling,” vertelt Van Niejenhuis woensdagmiddag aan de gemeenteraad. “Bij de werkzaamheden zijn verschillende bomeneffectanalyses en kapvergunningen van toepassing. Vanochtend is duidelijk geworden dat een meerstammige esdoorn voorbarig is gekapt. Het gaat om een potentieel monumentale boom, waarvoor de rechter vorige week een nadere motivatie eiste. De kap was daarom opgeschort en het bezwaar loopt nog. Dit is een heel vervelende fout. We vermoeden dat er sprake is geweest van een communicatiefout. Naast deze meerstammige esdoorn mocht ook een Italiaanse populier, een grote boom die er pal naast staat, niet gekapt worden. Het vermoeden bestaat dat de focus op die boom heeft gelegen. Welke gevolgen dit heeft, gaan we onderzoeken.”
De fout is ontdekt door omwonenden die aan de bel trokken. Daarop is een toezichthouder langsgekomen, die bevestigde dat er een boom is gekapt die had moeten blijven staan. De fractie van GroenLinks reageert geschokt. Elte Hillekens: “Wij schrikken hier heel erg van. Wij hebben de wens om hiervan te leren en dit in de toekomst te voorkomen.” Leendert van der Laan van Partij voor het Noorden vult aan: “Vorige week was ik bij de hoorzitting over deze boom. Het was een zitting van twee uur. Bewoners gaven al aan dat de zitting waarschijnlijk volstrekt zinloos zou zijn. Helaas hebben ze wederom gelijk gekregen.” Van Niejenhuis verdedigt zich door te stellen dat het een menselijke fout is geweest: “Ik baal hier verschrikkelijk van. Ik realiseer me dat dit de beeldvorming versterkt dat er onzorgvuldig wordt gewerkt, terwijl we dat juist proberen te voorkomen.”
Een reeks miscommunicaties?
In de gemeenteraad werd woensdag uitgebreid gesproken over het Betonbos. Het bos langs het Eemskanaal werd vorige week met de grond gelijkgemaakt om plaats te maken voor nieuwe woningen in de wijk Stadshavens. Vorige week werd de kap in allerijl stilgelegd na het aantreffen van de rode eekhoorn, een beschermde diersoort.
Van der Laan: “De gemeente lijkt de grip volledig kwijt te zijn. In februari werd gezegd dat de kap op zijn vroegst pas in september zou beginnen. Ook zei de wethouder dat de houthakkers professioneel te werk zouden gaan, zonder zingen en joelen. Ik was er vrijdag bij en ik heb de beelden en geluiden. In de provincie heeft mijn fractie vanochtend vergelijkbare vragen gesteld. In die antwoorden werd verwezen naar de gemeente. En in de antwoorden die straks zullen volgen, zal er verwezen worden naar de provincie. Het slachtoffer is de natuur. Mijn partij is geen eco-partij, maar staat voor procedures die zorgvuldig worden doorlopen. Wij hebben de gemeente mandaat gegeven om Stadshavens tot een mooi project te ontwikkelen. Maar wat als dat niet gebeurt?”
Van Niejenhuis nuanceert de kritiek: “Het stilleggen van de kap vorige week was heel terecht. De ecoloog die door de projectontwikkelaar is ingehuurd, heeft de melding gedaan dat er rode eekhoorns waren aangetroffen, waarop de provincie besloot de kap stil te leggen. Dit laat zien hoe zorgvuldig het proces verloopt. Bij dit onderwerp hebben overheden verschillende bevoegdheden; er wordt niet naar elkaar verwezen.”
Ook distantieert de wethouder zich van bepaalde uitspraken: “Ik heb niet beloofd dat er pas vanaf september gekapt zou worden. Ik heb gezegd dat de kap zou worden opgepakt wanneer dit kon, wat we ook met de buurt hebben gecommuniceerd. Bij de start van de kap was er geen sprake meer van broedende vogels. Dat bleek uit ecologische scans waarbij elke boom is gecontroleerd. De Partij voor het Noorden schrijft dat de situatie niet op orde is en verwijst daarbij naar het stilleggen van de kap in maart, maar toen heeft de ecoloog zelf het werk neergelegd. Ook dat toont de zorgvuldigheid die wordt betracht.”
Rode eekhoorns en verblijfplaatsen
Volgens de wethouder zijn er twee ecologische onderzoeken uitgevoerd, in verschillende jaren: “In die onderzoeken zijn beschermde soorten genoemd, maar de rode eekhoorn zijn we daarbij niet tegengekomen. We hebben er ook geen enkel belang bij om ze ook niet te noemen. De eekhoorn is niet eerder in de scans naar voren gekomen. Tijdens de werkzaamheden is niet vast komen te staan dat zij een verblijfplaats hadden in het bos. Het vermoeden is dat zij wonen in de bomen achter de monumentale panden die op het terrein van een andere eigenaar staan. We gaan onderzoeken of dit klopt. Wij als gemeente zijn kritisch, maar wel alleen binnen de rol die we hebben. En wij zijn slechts vergunningenverlener.”
Bart Hekkema van de Partij voor de Dieren richtte zich specifiek op de rode eekhoorn: “Wij zijn erg geschrokken toen wij het nieuws vorige week hoorden. De rode eekhoorn, een beschermde diersoort, is niet eerder in ecologische onderzoeken naar voren gekomen. Zijn er menselijke fouten gemaakt? Dat zou kunnen. Maar wat doe je in zo’n geval? We hebben een zorgplicht naar dieren, zoals we dat in deze raad hebben afgesproken. Ik wil graag van het college horen wat er voor de eekhoorns gedaan kan worden, en of er wellicht een compensatiegebied kan worden aangedragen waar ze veilig heen kunnen.”
Van der Laan reageert daarop: “Wat heeft de Partij voor de Dieren gedaan toen deze rode eekhoorns werden aangetroffen?” Hekkema: “Ik begrijp de selectieve verontwaardiging. Maar ik was echt verontwaardigd toen ik het nieuws hoorde. Ik heb met iedereen gebeld die hier iets over te zeggen heeft. Kunnen we iets doen? Ik heb toen ook de wethouder gebeld en aangekondigd dat deze vragen zouden komen. De conclusie die toen werd getrokken, is dat de kap vanuit de gemeente niet stilgelegd kon worden.”
Van Niejenhuis benadrukt de rol van de provincie: “Tijdens de werkzaamheden is deze beschermde diersoort aangetroffen. Maar wij als gemeente spelen daar geen rol bij. We zijn dan niet in de positie om iets te doen. Dat is de provincie. Ik moest bijvoorbeeld op de website van OOG lezen dat de kap was stilgelegd. Daarmee geef ik aan dat het de taak van de provincie is om dit nieuws met haar partners te delen. In de media las ik ook berichten dat wij als gemeente de kap op vrijdag zouden hebben opgeschort, maar dat is niet juist. Alleen de burgemeester zou dit kunnen doen vanuit de rol die zij heeft binnen de portefeuille Openbare Orde en Veiligheid (OOV).”
De wethouder vertelt verder: “De kap is door de provincie stilgelegd en er is onderzoek gedaan. Daaruit is naar voren gekomen dat er geen verblijfplaats van de eekhoorn aanwezig was. We vermoeden, zoals gezegd, dat deze eekhoorns wonen in oude bomen achter monumentale panden die tegen het bos aan staan. Natuurlijk zijn we wel geschrokken van het nieuws. We hadden graag veel eerder geweten dat de eekhoorn in het gebied leefde, omdat we dan maatregelen hadden kunnen nemen. De komende tijd willen we onderzoeken waar de verblijfplaatsen van deze dieren zijn, of ze voldoende leefgebied hebben en of ze daar kunnen blijven. Dit wordt vanuit Stadshavens BV opgepakt.”
