De jaarlijkse Perseïden-zwerm bereikt de komende dagen zijn hoogtepunt. Volgens sterrenkundige Jeffrey Bout kun je in de nacht van dinsdag op woensdag tientallen vallende sterren per uur zien.
Jeffrey, wat is een vallende ster precies?
“Een vallende ster noemen we ook wel een meteoor. Het is een steentje dat met een snelheid van dertig tot zestig kilometer per seconde onze atmosfeer in botst. Vanaf de grond zien we dan een lichtflits op een hoogte van 80 tot 120 kilometer. De lucht gaat gloeien, en dat zien we als een vallende ster. Het zijn dus geen echte sterren die vallen. Onze zon is een ster, en die willen we niet naar beneden zien komen.”
Wat is het verschil tussen een meteoor en een meteoriet?
“Als het steentje onze atmosfeer binnendringt en de lucht laat gloeien, spreken we van een meteoor. Belandt het steentje op de grond, dan spreken we van een meteoriet. Zelf zo’n steentje vinden zal je overigens niet lukken; in de afgelopen eeuwen zijn er in ons land slechts zes gevonden. Als het steentje zich nog in de ruimte bevindt en onze atmosfeer nog niet is binnengedrongen, dan heet het overigens een meteoroïde.”
Waarom komt de Perseïden-zwerm elk jaar terug?
“De steentjes in onze atmosfeer zijn afkomstig van de komeet Swift-Tuttle. Deze laat, als hij in de buurt van de zon komt, veel materiaal achter. Hierdoor ontstaat een wolk van steen en gruis in een baan om de zon. Onze aarde beweegt zich eens per jaar door die wolk heen. Alle vallende sterren lijken uit een bepaald punt te komen, dat we het radiant noemen. Dit bevindt zich vlak bij het sterrenbeeld Perseus, vandaar de naam Perseïden.”
Wat is de beste manier om te kijken in de nacht van dinsdag op woensdag?
“De belangrijkste tip is om er gewoon eens lekker voor te gaan zitten. Pak een tuinstoel of ga op de grond liggen voor een goed zicht op de hemel. Kleed je warm aan, want het kan ’s nachts fris zijn. Geef je ogen de tijd om te wennen aan het donker. Reken daar een kwartier tot een half uur voor en gebruik in die periode ook geen smartphone. Verder is het belangrijk om een donkere plek te zoeken, zonder straatverlichting in de buurt. Ga dus niet in een bos staan kijken, want bomen belemmeren het uitzicht.”
De verwachting is dat er geen bewolking zal zijn, maar is er ook een nadeel?
“Dat klopt, er is een nadeel. Afgelopen zaterdag was het volle maan. Ook komende week zal de maan nog nadrukkelijk aanwezig zijn, wat het zicht op de hemel belemmert. Vorig jaar waren er zo’n zestig vallende sterren per uur te zien; dit jaar zullen dat er enkele tientallen zijn. Het blijft absoluut de moeite waard om te kijken, al zullen de zwakste vallende sterren minder goed te zien zijn.”
Zal je ook dit jaar weer uitleg geven aan geïnteresseerden?
“Jazeker. Net als vorig jaar wil ik naar het Beijumerbos gaan, waar een kunstwerk van Gjalt Blaauw staat. Die plek is ideaal om naar de hemel te turen. Ik wil daar dinsdag vanaf 23.00 uur zijn en ik neem een sterrenkijker mee zodat mensen ook de maan en Saturnus kunnen bewonderen. Deze hemellichamen zijn momenteel goed te zien en zijn het bekijken zeker waard. Vorig jaar, mede dankzij jullie aandacht, kwamen er veel mensen op af.”
Is dit voor jou persoonlijk een van de mooiste momenten van het jaar?
“Dit vind ik wel genieten, ja. Dat komt ook door de periode: het is nog zomervakantie. Mensen hebben de tijd om het wat later te maken en om naar de hemel te kijken. Dus ja, ik geniet hier zeker van.”
Bout maakte een filmpje met uitleg en tips over de Perseïden:
