Het participatietraject rond het ontwikkelen van het terrein van de voormalige Hoefijzerfabriek tot een nieuwe woonwijk in de wijk Helpman is goed verlopen. Dat vindt een ruime meerderheid van de fracties in de gemeenteraad. Bewoners laten ondertussen een heel ander geluid horen.
“Mijn fractie heeft verschillende wensen. We willen een ongedeelde stad en we willen behoud van de groene omgeving”, vertelt Elte Hillekens van GroenLinks. “In deze raad is er de wens om woningen toe te voegen op plekken in de stad waar dat kan. Er is uitgebreid onderzoek gedaan en er heeft een uitgebreid participatietraject plaatsgevonden. Passend in deze wijk wordt er een mooi project toegevoegd. En wat ik niet begrijp is dat hier vanavond een aantal fracties dit aangrijpen om er dwars voor te gaan liggen. U hoort misschien mijn frustratie, maar ik vind dit echt jammer.”
Waar gaat het precies over?
Het gebied waar de voormalige Hoefijzerfabriek aan de Helpermolenstraat staat gaat herontwikkeld worden. In de gemeenteraad werd in 2023 ingestemd met een omgevingsvergunning voor het bouwen van ongeveer honderd woningen. Uit de plannen blijkt nu echter dat dit 139 woningen gaan worden. Voor de fracties van Partij voor het Noorden, Stadspartij 100% voor Groningen en de VVD is het reden om aan de bel te trekken. Want wat betekent dit voor de parkeerdruk, het groen en de drukte in de wijk? En is er voldoende participatie geweest met buurtbewoners?”
Harm van der Kamp (omwonende): “Waarom zoveel woningen?”
Omwonenden van het fabrieksterrein zijn tegen de plannen. Harm van der Kamp: “De eerste projectontwikkelaar die met dit plan aan de slag is gegaan had het over honderd tot 120 woningen. Eind 2021 heeft een nieuwe ontwikkelaar het terrein gekocht. Deze tekent veel meer woningen in waarbij ondertussen de parkeergarage geschrapt is uit de plannen. De projectontwikkelaar heeft mogelijk een te hoge prijs voor het terrein betaald, wat nu lijkt te resulteren in een groter aantal woningen dan eerder besproken. En dit heeft gevolgen. Er zullen meer verkeersbewegingen komen en de parkeerdruk zal toenemen. Wij zijn niet tegen woningbouw, maar waarom zoveel? En waarom ten koste van onze leefbaarheid?”
“Informatiebijeenkomsten waren eenrichtingsverkeer”
Van der Kamp is ook niet te spreken over de participatie: “Vorige week hoorden we toevallig dat deze vergadering gepland stond. Wij wisten van niks. Als buurt hebben we twaalf zienswijzen (een zienswijze is een reactie op een ontwerpbesluit, red.) ingediend. Alle zienswijzen zijn afgeschoten. Het voeren van een gesprek wordt participatie genoemd. Maar een gesprek is een poging tot participatie. Informatiebijeenkomsten waren eenrichtingsverkeer waarbij niets met onze input is gedaan.”
Simone de Valk (omwonende): “Wij geloven niet in sprookjes”
Simone de Valk, die ook in de buurt woont, is het daarmee eens: “Ik had hier niet gestaan als er honderd woningen gebouwd gingen worden. Wij voelen ons overvallen door een toename van 39 procent van het aantal woningen. We hebben een gesprek gehad met de wethouder. We hebben onze zorgen besproken. Maar daarna hebben we niets meer gehoord. Vlak voor de zomer werd ons verstaan gegeven dat we tijdens de zomervakantie zienswijzen in konden dienen. Een reactie daarop hebben we nooit gekregen.” De Valk maakt zich ook zorgen over het aantal parkeerplaatsen: “Iedereen met enig verstand kan bedenken dat 62 plekken te weinig zijn voor 139 woningen. Er is gewerkt met minimale normen. Er wordt hier een sprookje verteld. Maar wij geloven niet in sprookjes.”
Leendert van der Laan (Partij voor het Noorden): “Er zouden honderd woningen komen, maar er komen 139”
In de raad ontvouwt zich vervolgens een debat dat met veel interrupties gepaard gaat. Alle partijen willen dat er gebouwd wordt. Maar de crux van het verhaal is in hoeverre, en in welke vorm, je gehoor geeft aan geluiden die via participatie gedeeld worden. Leendert van der Laan van Partij voor het Noorden: “Onze indruk is dat het college erg tegemoet is gekomen aan de wensen van de projectontwikkelaar. Het begon met het schrappen van de parkeergarage uit de plannen en het eindigt met het toevoegen van veertig procent meer woningen.” Hillekens: “Maar voert het college niet uit wat wij als raad voor ogen hebben voor deze locatie: meer woningen en behoud van groen?” Van der Laan: “In de omgevingsvisie is afgesproken dat er ongeveer honderd woningen komen. Dan gaan we er toch vanuit dat je dat gaat doen? Daar zit onze irritatie.”
“Meer woningen betekent meer parkeerdruk”
Volgens Van der Laan is de participatie van bewoners onvoldoende geweest. Daarbij wordt verwezen naar de twaalf zienswijzen. Hillekens: “Ik ken de Partij voor het Noorden als een partij die niet wil bouwen in de groene long. Die graag voor inbreiding kiest. Nu ligt deze mogelijkheid er, en wordt er bezwaar gemaakt.” Van der Laan: “Mijn fractie hecht aan participatie. Andere partijen vinden dat klaarblijkelijk minder belangrijk. Wij zijn niet blij. Er zal hierdoor meer parkeerdruk zijn, meer beton, minder groen. Als je je aan de omgevingsvisie houdt, dan was deze vergadering overbodig geweest.”
Rik Heiner (VVD): “Wij pleiten voor het bouwen van een parkeergarage”
Van der Laan staat niet alleen. Ook de VVD maakt zich zorgen. Rik Heiner: “We moeten de zorgen rond de parkeerdruk serieus nemen. Daarom pleit mijn fractie voor het bouwen van een parkeergarage om daarmee de huidige problematiek op te lossen. We zien dat de parkeerdruk in dit gebied nu al hoog is. Als je een parkeergarage bouwt, hoef je geen parkeerplaatsen aan te leggen, wat weer gunstig is om meer groen toe te voegen.” Heiner wil de parkeergarage bekostigen met inkomsten uit parkeren. Hans de Waard van de SP: “Daarmee geef je dus staatssteun aan een projectontwikkelaar. Is dat geen probleem voor de liberale meneer Heiner?” Heiner: “Het is doelbelasting in plaats van staatssteun, omdat de inkomsten direct ten goede komen aan de parkeervoorziening voor de wijk.”
Leendert van der Laan: “Dus het was ook prima geweest als we hier driehonderd woningen hadden gebouwd?”
Andere partijen zijn juist blij met de plannen en zien de problemen niet. De Waard van de SP: “We maken met dit plan een mooie slag en voegen veel woningen toe. De woningen zijn bedoeld voor met name jonge bewoners, die in het merendeel sociaal huren. Het autobezit binnen deze groep zal niet hoog zijn. Op het gebied van participatie zien wij dat er zorgen leven. Die kunnen wij als fractie niet wegnemen. Maar als partij maken we hierin een andere afweging.” Rico Tjepkema van de PvdA: “Er wordt een groot aantal sociale huurwoningen toegevoegd in deze wijk. Daar zijn we blij mee omdat er een grote behoefte is aan dergelijke woningen.” Van der Laan begrijpt het niet: “Je wijkt van de omgevingsvisie af. Dus de PvdA had het ook prima gevonden als we hier driehonderd woningen hadden gebouwd?” Tjepkema: “Die conclusie is te simplistisch en houdt geen rekening met de verschillende factoren die in de afweging zijn meegenomen.”
Rik Heiner: “Wat als het mis gaat qua parkeren?”
Ook Heiner is niet gerust: “We gaan dit plan dus uitvoeren zoals het er nu ligt. Maar wat als het mis gaat op het gebied van parkeren. Welke mogelijkheden heb je dan nog om de situatie te veranderen als het plan al gerealiseerd is?” Volgens Tjepkema zijn er verschillende knoppen waar je dan aan kunt draaien: “Je kunt de verkeersstromen aanpassen, je kunt extra parkeergelegenheid toevoegen. Bijvoorbeeld in de Jullenstraat. Deze is op dit moment leeg gehouden qua parkeermogelijkheden. Dus er zijn verschillende opties.”
Peter Rebergen (ChristenUnie): “Past de parkeerwens bij de doelgroep?”
Peter Rebergen van de ChristenUnie: “We gaan sociale huur toevoegen in een wijk waar het percentage sociale huurwoningen laag ligt. Daar zijn we blij mee. Daarnaast wordt uitvoering gegeven aan de wens om meer woonruimte te realiseren op minder grond. Deze locatie leent zich er voor. Wel vragen we de wethouder om te kijken of de parkeerwens van deze doelgroep matcht met de geldende norm voor dit gebied.”
Bart Hekkema (Partij voor de Dieren): “Participatietraject is goed verlopen”
Volgens Bart Hekkema van de Partij voor de Dieren is het participatietraject juist heel goed verlopen. “De zorgen en bezwaren die vanuit de buurt leven, die zijn heel goed van repliek voorzien. Wij denken dat de participatie heel goed verlopen is, waarbij het overigens niet verplicht was om participatie toe te passen bij dit project. Het is heel jammer dat Partij voor het Noorden het een slecht participatietraject noemt. Participatie is niet hetzelfde als gelijk krijgen.” Van der Laan: “Heeft Partij voor de Dieren gesproken met omwonenden?” Hekkema: “Ik heb alle reacties en stukken gelezen. Aan de hand daarvan hebben we een eigen afweging gemaakt. Er ligt een goed plan dat als voorbeeld van inbreiding kan dienen.”
Wethouder Rik van Niejenhuis (PvdA): “Ik ben niet bezig met een woordspel”
Wethouder Rik van Niejenhuis van Wonen verwijt de partijen die het debat aangevraagd hebben te zorgen voor onnodige vertraging van het uitvoeren van een goed bouwplan. “Als we woningen toe willen voegen, dan doen we dat het liefst in de stad. Het groen in en rond de stad willen we behouden. We willen graag in het groen naar Ten Boer kunnen blijven fietsen. En dat we onze wandelingen kunnen blijven maken in het Stadspark. De visie die door de gemeenteraad is vastgesteld voor dit gebied is geen plan maar een norm.” Van der Laan reageert geïrriteerd: “Een visie is toch een plan. Dit is een woordspelletje.” Van Niejenhuis: “Een visie is een visie. Alle plannen worden getoetst aan de hand van de omgevingswet. Ik ben niet bezig met een woordspel. Zo zit ons ruimtelijk bestel in elkaar.”
Parkeren
Tegen de ChristenUnie zegt de wethouder dat er niet opnieuw gekeken gaat worden naar de parkeernormen. “Deze zijn vastgesteld door de raad. Met de wijk gaat gesproken worden over de verkeersafwikkeling. Een aantal straten, zoals de Jullenstraat, krijgt geen parkeerplekken. Daar zouden we eventueel wel extra plekken toe kunnen voegen mocht dat nodig zijn.”
“Mijn verzoek is om dit plan niet verder te vertragen”
De wethouder herkent zich niet in de kritiek van omwonenden: “Iedereen is geïnformeerd over deze vergadering. We hebben ook meerdere bijeenkomsten gehouden waarbij we met bewoners in gesprek zijn gegaan. Het is echt jammer om te horen dat bewoners dit niet zo ervaren. Het overgrote deel van de bewoners ondersteunt overigens wel de plannen. Toch vind ik het jammer dat we hier vanavond over moeten spreken. Mijn verzoek aan de indienende fracties is om dit plan niet verder te agenderen en daarmee nog verder te vertragen.”
Dat valt nog te bezien. De Partij voor het Noorden wil met bewoners overleggen. Van der Laan: “Mijn partij luistert namelijk wel naar de zorgen van inwoners.” Ook de VVD overweegt wellicht een motie, omdat ze het antwoord van de wethouder te kort door de bocht vindt.
