Op het wereldtoneel gaat er de komende dagen met de beëdiging van Donald Trump als 47ste president van Amerika het nodige veranderen. Willemijn Kemp van de Sociale Brigade maakt zich zorgen, waarbij die zorgen niet alleen over de Trump-administratie gaan.
Hoi Willemijn! Als Sociale Brigade zetten jullie je in voor de Oekraïense vluchtelingen die in Haren verblijven. Hoe gaat het op dit moment?
“Met de Oekraïners die we hier opvangen gaat het naar omstandigheden goed. Het gaat om mensen die verschillende fases hebben doorgemaakt. De shock dat je je land moet verlaten en dat je ontheemd bent geraakt. Maar ook een nieuw leven opbouwen in een land dat je niet kent. En ondertussen spelen er allerlei problemen. Er zijn diverse Oekraïners wiens tijdelijke contract na twee keer niet verlengd is. Er worden verschillende redenen gegeven, maar het lijkt erop dat werkgevers onder vaste contracten uit willen komen. En ook het kunnen laten studeren van kinderen is een uitdaging. Het zijn problemen die niet nieuw zijn, maar waar nog geen oplossing voor is. Dat vind ik zorgelijk.”
Dat kinderen niet kunnen studeren. Hoe komt dat?
“De kosten om te kunnen studeren zijn minimaal 10.000 euro. Dat geld is er niet niet. Al het extra geld gaat naar familie in Oekraïne. Om op die manier de boel daar maar draaiende te kunnen houden. Mensen in Oekraïne verdienen niet veel. Ondertussen worden er gelukkig nog altijd veel hulpgoederen naar het land gestuurd. Maar voor dit op de plaats van bestemming is, ben je soms een flinke periode verder. Het sturen van geld direct naar familieleden is in verschillende gevallen daarom effectiever. Ik zie hier in Haren vanwege de situatie verdriet en hopeloosheid. Dat komt ook omdat we niet weten wat de toekomst gaat brengen. Aan de andere kant gebeuren er ook mooie dingen. Wist je dat inmiddels steeds meer Oekraïners in Haren goed Nederlands kunnen spreken? Dat is toch prachtig?”
Tekst gaat verder onder de foto’s:
De volle Russische invasie in Oekraïne begon in februari 2022. Is er wat jou betreft voldoende aandacht voor het conflict?
“Ik vind dat de aandacht verslapt. In de media is er nog wel aandacht voor de oorlog, maar wel minder. Terwijl het belangrijk is dat verhalen verteld blijven worden. Als organisatie hebben wij met flink wat mensen in Oekraïne contact. Wat mij iedere keer opvalt is de veerkracht en de creativiteit bij de bevolking. Een ontwikkeling die Rusland sinds enige tijd toepast is het hangen van granaten onder de drones. Vorig jaar zomer ben ik in Cherson geweest om daar schoolspullen af te geven voor kinderen die vanuit huis les krijgen. Tijdens dit bezoek kregen we te horen van de orthodoxe priester Valentyn dat er behoefte was aan een busje. Deze priester werkt voor Eleos-Ukraine, waar wij als Sociale Brigade innig mee samenwerken.”
Terwijl een busje ook een makkelijk doelwit is voor een drone met een granaat …
“Precies. En wat ik dan bewonderenswaardig vind is de creativiteit die men heeft. Want als het in Oekraïne niet linksom kan, dan gaat het rechtsom. Zo kwam men op het idee om zichzelf met een elektrische step te gaan verplaatsen. Het brengen van goederen naar mensen, en schoolspullen naar kinderen, werd alleen maar gevaarlijker. Dat gebeurt nu alleen midden in de nacht. De laatste keer dat ik met de priester sprak, toen had hij een legerhelm op en droeg hij beschermende kleding. Men gaat er daar echt vol voor.”
In Amerika wordt Donald Trump morgen geïnaugureerd. Hoe wordt daar tegen aan gekeken?
“Dat is spannend. Trump heeft gezegd dat hij deze oorlog binnen 24 uur gaat beëindigen. Dat zal niet gaan lukken. Voor de Oekraïners is wel duidelijk dat een staakt-het-vuren niet de oplossing gaat zijn. Sterker nog, dat zou juist in het voordeel van Rusland kunnen werken. Op die manier kunnen zij zich hergroeperen en kunnen ze wellicht na verloop van tijd een veel krachtigere aanval in gaan zetten. Voor de Oekraïners is duidelijk dat Poetin niet zal stoppen. Hij heeft het in zijn hoofd gekregen dat Oekraïne bij Rusland hoort. En dat Oekraïne geen Europa is en geen onderdeel mag zijn van de NAVO.”
Het wordt dan nu misschien een beetje politiek, maar wat is volgens de Oekraïners de oplossing?
“Dat Oekraïne zo sterk mogelijk blijft staan. Behalve het in handen houden van het gebied Koersk in Rusland als wisselgeld bij onderhandelingen, is daarnaast de verwachting dat de economie in Rusland aan het einde van dit jaar gaat imploderen. Economische sancties die opgeworpen zijn hebben hun effect, maar de verwachting is dat de bevolking het in Rusland het nog zwaarder gaat krijgen. De vraag is wat er dan gaat gebeuren. Ondertussen zie je dat Rusland de banden aanhaalt met landen als Iran waarmee er afspraken zijn gemaakt om elkaar op militair vlak te gaan helpen. Dat is niet zoals met Noord-Korea dat er manschappen worden gestuurd, maar met name op het gebied van het uitwisselen van grondstoffen. In dat kader is het belangrijk dat Europese landen veel zelfstandiger gaan opereren en minder gaan leunen op Amerika. Europa moet niet gaan suffen en moet zich pro-actiever op gaan stellen.”
Je vertelde dat de aandacht voor de situatie verslapt. Wat kan daar aan gedaan worden?
“Daar ligt een rol voor de media, maar ook voor ons. Straks in februari is het drie jaar geleden dat de volle invasie begon. Wij willen dat aangrijpen om een herdenking te organiseren. Juist een herdenking draagt bij aan bewustwording. De precieze details zijn nog onbekend, maar dat deze herdenking gaat komen is al wel zeker.”
