In de Groningse politiek wordt verzuchtend gereageerd op het nieuws dat het project Groningen Spoorzone duurder uit gaat vallen. Dinsdagmiddag maakte de provincie bekend dat er 18,4 miljoen euro extra op tafel moet worden gelegd om het project tot een goed einde te kunnen brengen.
“Ik sta er neutraal in”, reageert gedeputeerde Johan Hamster (ChristenUnie) van Verkeer op de vraag of hij teleurgesteld is. “In het voorjaar van 2015 is ingestemd met de aanpak van het stationsgebied. Maar in de tussentijd is er in de wereld veel gebeurd: de oorlog in Oekraïne, de inflatie. Het zorgt ervoor dat we bij dit project te maken hebben gekregen met een kostenstijging. En dat speelt bij veel meer projecten in den lande. Het bedrag dat we moeten toevoegen is gezien de ontwikkelingen ‘redelijk’. Het zijn geen gekke dingen. Bij dit project zijn diverse partijen betrokken. Het is niet zo dat wij de klap krijgen, nee, die wordt eerlijk verdeeld, waarbij iedereen pijn lijdt. Dus wat we nu doen dat is geen gek verzoek.”
Dries Zwart (Partij voor het Noorden): “De 18,5 miljoen euro moet er bij, zeg ik met een diepe zucht”
Dries Zwart is fractievoorzitter van de Partij voor het Noorden. Hij denkt er iets anders over. “Dit nieuws komt na het nieuws over de zuidelijke ringweg, dat 250 miljoen euro duurder uit gaat vallen. Bij zulke projecten begin je ergens aan, je kunt niet inschatten wat er gaat gebeuren, er is geen reserve kapitaal, maar ondertussen kun je niet gaan stoppen. Wij kunnen nu als fractie zeggen dat we hier voor gaan liggen, maar dan hebben we straks een half afgemaakt stationsgebied. De 18,5 miljoen euro moet er bij. Maar dit zeg ik wel met een diepe zucht.”
Bas de Boer (GroenLinks): “Het is geen verrassende mededeling”
Hetzelfde geluid klinkt door bij de fractie van GroenLinks in de Staten. Bas de Boer: “De mededeling is geen optimistisch nieuws. Maar het is ook niet verrassend. De oorlogen in de wereld, de inflatie: alles wordt duurder, en dan is het niet verrassend dat het hier ook gebeurt. Het nadeel is dat extra geld voor dit project ten koste gaat van andere projecten. Deels gaat de tegenvaller betaald worden vanuit de RSP-gelden, waar ook de Wunderline en de spoorlijn naar Stadskanaal uit betaald worden. En je kunt zeggen dit gaan we niet doen, maar ook de aanpak van het stationsgebied is belangrijk. Als het station straks klaar is, is Groningen geen kopstation meer, maar rijden treinen door. Het busstation krijgt een enorme upgrade en er is in de toekomst ruimte om de Lelylijn er te laten stoppen. Maar een tegenvaller is nooit leuk.”
Dries Zwart: “Je koopt iets, maar je rekent pas later af”
Toch kan de mededeling van de provincie vragen oproepen. Want hoe kan het dat elk project duurder uitvalt? Of om een vergelijking te maken: stel dat je naar een speelgoedwinkel gaat om een lego bouwpakket te kopen van het Groninger stationsgebied. Dan is de prijs bij het schap en bij het afrekenen hetzelfde. Zwart: “Het verschil is dat wij het legopakket besteld hebben. Als je dat vandaag bestelt, en je rekent het over een jaar af, dan zal het ook duurder zijn dan de prijs die je bij het schap zag. Vergelijk het ook met een auto die je naar de autogarage brengt omdat je een tik in de motor hoort. Tijdens de reparatie komt men extra dingen tegen die ook in rekening worden gebracht waardoor het duurder wordt. Dat is de ellende die je hebt met een aanbesteding. Je kunt er niets tegen doen. In tegenstelling dus als je nu dat legopakket uit het schap haalt en direct afrekent.”
Bas de Boer: “Deze prijsstijging konden we niet voorzien
De Boer: “Je zou dit kunnen voorkomen door een plafond in te stellen. Een maximumbedrag. Dit mag het kosten en dat is het. Maar als je kijkt naar het Spoorzone-project. Dat is heel groot waardoor er allemaal externe ontwikkelingen plaats kunnen vinden die van invloed kunnen zijn op het project dat je uitvoert. Dat er iets mis kan gaan is reëel. En daar hou je deels rekening mee door een reservering vrij te maken, maar deze prijsstijgingen konden we niet voorzien.”
Gemeente Groningen moet 3,6 miljoen euro op tafel leggen
Ook de gemeente Groningen zal extra geld op tafel moeten leggen. Eén van de deelprojecten binnen de grootschalige verbouwing van het Hoofdstation is de nieuwe fiets- en voetgangerstunnel. Die blijkt 3,6 miljoen euro duurder uit te vallen. Een bedrag dat op het conto van de gemeente komt. Hamster hierover: “We zijn in gesprek met de gemeente Groningen hierover. Ik denk dat we daar wel uit gaan komen. En nogmaals, als je kijkt naar de totale kosten van het project, 365 miljoen euro, dan is 18 miljoen euro extra niet leuk maar wel te overzien, waarbij dus, voor de duidelijkheid, alle partijen pijn lijden.”
Hans de Waard (SP): “De belastingbetaler draait er voor op”
Hans de Waard is raadslid voor de SP in de gemeenteraad: “Dat dit gebeurt valt te verwachten. Het gebeurt bijna altijd. Bij projecten die aanbesteed worden schrijven zich kandidaten in die het voor deze prijs willen doen, waarbij ze dat op het scherpst van de snede doen. En het gevolg is dat er zulke problemen ontstaan, waar uiteindelijk de belastingbetaler voor op moet draaien. Ik denk dat het beter was geweest om de kosten wat hoger te begroten, waardoor je er wat realistischer mee om gaat.”
Rik Heiner (VVD): “Bij zulke projecten is er een point of no return“
Of de gemeente het geld op tafel kan leggen: “Dat is wel spannend. Op korte termijn wel, maar op de lange termijn niet. Het ravijnjaar, in 2026, brengt grote financiële onzekerheden met zich mee voor de gemeente. Aan de andere kant: we kunnen weinig anders. We kunnen ook niet een halve tunnel aanleggen.” Rik Heiner van de VVD is het daar mee eens: “Het is altijd vervelend dat projecten duurder uitvallen. Maar bij zulke projecten is er op een gegeven moment een point of no return. Je moet het geld dan wel op tafel leggen, want je kunt niet terug. Je moet het afmaken. Financieel betekent dit wel wat. Wellicht dat je wel moet zeggen dat de Nieuwe Poort hiermee op losse schroeven komt te staan. We zullen keuzes moeten maken. Wat ons betreft behouden we in onze gemeente bijvoorbeeld een ijsbaan. En als we ook een muziekcentrum willen dan moet dat wellicht ingevuld worden door een marktpartij.”
