De emoties liepen afgelopen week hoog op bij een vergadering van de Groningse gemeenteraad over de situatie van huurwoningen in de gemeente. Huurders schetsten tijdens de vergadering een ontluisterend beeld.
“Het was tijdens de Industriële Revolutie, zo’n 120 jaar geleden, dat woningcorporaties werden opgericht”, vertelt wethouder Rik van Niejenhuis (PvdA) van Wonen. “Corporaties werden opgericht door mensen omdat de toenmalige huizen te slecht waren. Er ontstond een systeem waarbij woningen doorlopend ontwikkeld zouden worden. Het was de start van een belangrijke traditie die we nog altijd hebben in Nederland. En die ook uniek is in Europa. Of de woningen goed leefbaar zijn wordt voortdurend getoetst door instellingen op Rijksniveau.”
Mariska Sloot (Stadspartij 100% voor Groningen): “Als het brood beschimmeld is breng je het terug naar de bakker”
Wethouder Van Niejenhuis spreekt die woorden aan het eind van een avond waarbij de emoties hoog opliepen. In de gemeenteraad werd op verzoek van de SP gesproken over de wijkvernieuwing in de Indische Buurt en in Paddepoel. Mariska Sloot van Stadspartij 100% voor Groningen: “Waar het vanavond over gaat is machteloosheid. Maar het gaat ook over iets anders. Als je bij de bakker een brood koopt, en het blijkt beschimmeld te zijn, dan ga je terug naar de bakker en dan vraag je je geld terug. Dat kunnen deze bewoners niet. Elke maand moet braaf de huur betaald worden. Er wordt betaald voor woongenot en leefkwaliteit. Maar je woont in een huis vol met vocht en schimmel. En dan wordt gezegd door de corporatie, zet de ramen maar open of zet de kachel maar hoger. Al zou je miljoenen op de bankrekening hebben staan, het is een erg slecht advies.”
Casper Hoiting: “Als we een dag te laat zijn met het betalen van de huur dan zijn ze er als de kippen bij”
Want dat is waar het over gaat. Vocht en schimmel in woningen. Maar ook over corporaties die structureel de belangen van hun huurders negeren. En bewoners die bang zijn. “Medebewoners durven hier vanavond niet aanwezig te zijn”, vertelt Casper Hoiting, die in de Indische Buurt woont. “Ze zijn bang dat hun aanwezigheid hier gevolgen voor hun zal hebben. Maar ik zal u vertellen, wij zijn er helemaal klaar mee. Lefier speelt een spelletje met ons. Alsof we marionetten zijn. We vragen een klein beetje. We vragen om woongenot. En elke keer komen ze dat niet na. Maar als wij een dag te laat zijn met het betalen van de huur dan zijn ze er als de kippen bij. Dan moeten we zo ongeveer op kantoor komen. En bij andere woningbouwcorporaties is dat niet anders. U als gemeenteraad bent door ons gekozen. Neem uw verantwoordelijkheid. Geef ons een normale woning.”
Hettie van den Berg: “Men vindt het vreemd dat er muizen rondlopen”
Hettie van den Berg woont aan de Timorstraat. “Ik ben er helemaal flauw van. Ik ben boos en verdrietig. Dat een woningcorporatie zich niet aan de afspraken kan houden. En ja, er is heus wel wat gebeurd. Er is dubbelglas gekomen. Er zijn kunststof kozijnen geplaatst. Maar aan de binnenkant is er niks veranderd. Verschillende woningen hebben nog houten vloeren. En dan vindt men het vreemd dat er muizen rondlopen?”
Denise Kleberg: “Dat mensen in Nederland in zulke huizen moeten wonen”
Denise Kleberg woont ook aan de Timorstraat: “Zes jaar geleden ben ik naar Nederland gekomen. Sinds 2019 woon ik in mijn huidige woning. Een jaar later riep op een avond mijn dochtertje mij. Mama mama, ik kan niks meer zien! Haar ogen waren helemaal opgezwollen. De huisarts gaf pilletjes, maar de problemen bleven. Er kwam een doorverwijzing naar de kinderarts. Daar bleek dat ze een allergie had. Veroorzaakt door schimmel in mijn woning. Lefier kwam langs om de kamers te schilderen. Maar de schimmel kwam terug. De ziekenhuiskosten moet ik zelf betalen.”
“Ik word er zo verdrietig en emotioneel van”
Kleberg vertelt verder: “Op een avond hoorde ik tik, tik, tik. Een leiding bleek verroest te zijn, waardoor er water mijn keuken in liep. Het water druppelde op het fornuis. Lefier kwam twee dagen later om de problemen te verhelpen. Mijn gasfornuis is in de tussentijd kapot gegaan. Een nieuw gasfornuis moest ik maar met de verzekering bespreken. Ik word er zo verdrietig en emotioneel van. Ik kom van de Antillen. Maar dat er in Nederland zulke woningen aan mensen verhuurd worden, dat had ik niet verwacht.”
Marcel Blauw: “Het is helemaal genoeg. Ik ben het steenzat”
Marcel Blauw woont in Paddepoel: “Wij hebben balkons die gestut zijn. Daar maken wij ons grote zorgen over. Vanuit de woningcorporatie wordt gezegd, je kunt er op, het is veilig. Maar waarom staan de stutten er dan nog? En dat is niet het enige. De afgelopen jaren heeft er een grote wijkvernieuwingsoperatie plaatsgevonden. Qua energierekening merken wij daar helemaal niks aan. We zitten gewoon in de kou. We hebben last van muizen. De mechanische ventilatie is heel slecht. Er is geen afzuigkap in de keuken, en elke dag zijn we bezig met poetsen. Weet u, het is genoeg. Het is helemaal genoeg, Lefier. We zijn er flauw van. Steenzat.”
Hanna Roos: “Klachten kan ik niet meer doorgeven”
Hanna Roos aan de Timorstraat: “Alle verhalen die ik van mijn medebewoners hoor, die doen mij wel wat. Tot nu toe zijn we altijd op onszelf gebleven. En nu komt het samen. Ik woon aan de Timorstraat in een prachtige woning. Mijn eigen charmante woning. Maar die woning is alleen fijn als het onderhouden wordt. Er is schimmel, de mechanische ventilatie in keuken en douche werkt niet, en het hang- en sluitwerk van de ramen is kapot. Als ik meldingen wil doorgeven dan moet dit via mijnlefier. Maar daar kan ik niet meer op inloggen. Ik bel, ik mail. Er wordt gezegd dat ze dan langs zijn geweest, maar ze komen nooit.” Ook andere bewoners melden dat er niet naar hun klachten wordt geluisterd of dat er überhaupt geen klachten doorgegeven kunnen worden. Hoiting: “Kunt u Lefier een halt toeroepen? Wij gaan hier allemaal kapot aan.”
Jimmy Dijk (SP): “Sterke en trotse bewoners worden niet gehoord”
Jimmy Dijk is (dan nog) fractievoorzitter van de SP: “De naam van één woningcorporatie is nu veelvuldig gevallen. En het gaat vanavond niet om een rondje verdachtmakingen. We hebben het vanavond over Paddepoel en de Indische Buurt. Maar we hadden ook zes andere buurten kunnen uitnodigen. Wij zijn geschrokken hoe er met huurders wordt omgegaan. Het zijn overal dezelfde patronen die je tegenkomt. En ik zou alsjeblieft willen oproepen om te stoppen met het aanspreken van mensen op hun persoonlijke gedrag. Dat er gezegd wordt dat er niet goed geventileerd wordt, of dat er niet goed verwarmd worden. Er zijn mensen die al vijf jaar de kachel niet aan hebben vanwege de hoge energielasten. Kap met het verhaal over verwarmen. We hebben het over huizen waar al vijftien jaar lang geen onderhoud aan is gepleegd. De bewoners zijn sterke en trotse mensen. Maar ze worden niet gehoord. Laat hen er toe doen.”
“Huurders moeten een sterkere positie krijgen”
Dat kan op een vraag rekenen van Mariska Sloot: “Wat zouden we moeten doen? Wat kunnen we nu doen? Want ook in Haren hebben we schimmelwoningen.” Dijk: “Ik vind dit een hele goede vraag. Het zou goed zijn dat de wethouder in gesprek gaat met de woningcorporatie. Een aanpak van schimmelwoningen is nodig. Die is er ook in 2018 geweest, en die was erg succesvol in de woningen van De Huismeesters. Dus op de korte termijn goede oplossingen, maar op de lange termijn moeten we werken om de huurders een sterkere positie te geven.”
Bart Hekkema (Partij voor de Dieren): “Inwendig ben ik aan het vloeken”
Vrijwel alle partijen spreken hun afschuw uit. Els van der Weele van de PvdA: “Ik heb de huizen gezien. Ik heb zelf in zoiets gewoond. En ik ben blij dat ik er niet meer woon. Er is niks ontwrichtenders dat je je niet veilig voelt in je huis. Een huis waar muizen rondlopen, waar lekkages zijn, waar kindjes ziek worden en waarbij er niemand luistert.” Herman-Pieter Ubbens van het CDA: “Dat we in een stad leven waar dit zich afspeelt, waarbij we in 2018 en 2021 dezelfde discussies gevoerd hebben. Waarom gebeurt er niets?” Bart Hekkema van de Partij voor de Dieren: “Tijdens de bijdragen van de bewoners was ik inwendig aan het vloeken. Ik word hier zo kwaad van. Mensen hebben recht op een schone en gezonde woning.”
“Wij zijn voorstander om corporaties om te bouwen naar woningbouwverenigingen”
De reactie van Hekkema kan op een vraag rekenen van Jimmy Dijk: “Het gaat over machteloosheid en over zeggenschap. Vindt de Partij voor de Dieren dat huurders zeggenschap moeten krijgen in een corporatie?” Hekkema: “Ja. Wij zijn ontzettend voorstander om corporaties om te bouwen naar woningbouwverenigingen, zodat huurders veel meer invloed krijgen op hun eigen omgeving.”
Wethouder Rik van Niejenhuis: “Lefier kan ook niet alles”
Wethouder Van Niejenhuis vindt het belangrijk om ook de keerzijde te schetsen: “In Groningen zijn zes corporaties actief. Daarmee werken we nauw samen. We zien Lefier als een erg prettige gesprekspartner die hart voor de zaak heeft. Maar wat ik wel duidelijk wil maken is dat zij ook niet alles kunnen. Er komt veel op ons af. Er moet veel gebeuren. Woningen moeten vernieuwd worden, maar er moet ook gebouwd worden. En landelijk speelt er veel. In het verleden is de portemonnee van corporaties afgepakt. Dat wordt nu gelukkig deels teruggedraaid, waardoor corporaties weer meer financiële armslag krijgen. Dat is wel het water waar we met elkaar in zwemmen.”
“Dat u hier vanavond bent zou geen consequenties moeten hebben”
Voor de rest is de wethouder heel duidelijk: “Wat ik heel erg vind is de overlast die ervaren wordt. Als wethouder wil ik dat iedereen in een goede en betaalbare woning woont. Dat er vanavond mensen zijn die zich niet durven uit te spreken … het zou geen consequenties voor bewoners moeten hebben als u hier vanavond bent. Als het gaat om klein- en grootschalig onderhoud, de corporatie is daar voor verantwoordelijk. Dat moet gebeuren. Als gemeente maken wij wel afspraken over de volgorde waarin het grootschalig onderhoud plaatsvindt. Maar dat ontslaat corporaties er niet van om onderhoud te plegen. Wel is het goed om de komende tijd te kijken naar wat er moet gebeuren.”
Krachtige huurdersverenigingen
Daarmee bedoelt de wethouder dat de planning van de werkzaamheden wellicht aangepast moet worden op basis van de gezondheid. Ook wil de wethouder kijken of de ‘aanpak schimmelwoningen’ uit de kast kan worden gehaald. En de wethouder pleit voor krachtige huurdersverenigingen: “Wat corporaties besluiten heeft drie handtekeningen nodig. De eerste handtekening is altijd die van de huurdersvereniging. Geen handtekening betekent geen prestatieafspraak die voor de corporaties erg zwaar weegt. Dat is wettelijk zo geregeld. Dus mijn oproep zou ook zijn om aan de bel te trekken bij huurdersverenigingen.”
“Zwart met suiker, wethouder?”
En de wethouder wil daarnaast op de koffie bij de bewoners in Paddepoel en de Indische Buurt. “Ik kan me voorstellen dat u dat misschien niet wilt uit een gevoel van schaamte ….” Vanaf de tribune wordt geroepen: “U bent welkom. Koffie zwart met suiker, wethouder?”
