Jesse uit Groningen stierf aan het front in Oekraïne: “Hij had een groot moreel kompas”

Eerst was er twijfel, maar toch ging ex-militair Jesse uit Groningen meevechten met het Internationaal Legioen in Oekraïne. Anderhalf jaar geleden sneuvelde hij in een loopgraaf. Zijn vriendin Maaike volgde zijn spoor samen met journalist Sinan Can voor de BNNVARA-documentaire: Jesse’s Strijd.

“Jesse was een bijzonder mens”, zegt Maaike. “Hij had veel liefde voor de medemens en de natuur. Hij zag ook wat er misging in de wereld. Iemand met een groot moreel kompas.”

Zo greep het nieuws dat Rusland in 2022 Oekraïne binnenviel, hem enorm aan. Als ex-militair die toen recent nog voor de VN in Mali werkte, was het duidelijk: hij moest erheen. Een maand na de invasie vertrok hij naar het front. “Hij begreep heel goed dat daar de voordeur van onze democratie was. En onze vrijheid”, zegt Maaike.

In een spraakbericht uit maart 2022 zegt Jesse dat hij het moeilijk had gevonden om thuis te blijven zitten. “Ja wat ik kan doen, de vaardigheden die ik al die jaren heb opgedaan hier toepassen.”

Documentaire

In de periode dat Jesse in Oekraïne was, hield hij regelmatig contact met Maaike. Bij gebrek aan momenten om te bellen, stuurde hij vaak spraakberichten en foto’s. Ook hield hij een schetsboekje bij. Al deze spullen vormden de basis voor de zoektocht naar Jesse’s spoor in Oekraïne.

“Toen Maaike zei dat ze spullen van hem heeft gekregen, was er voor mij een mooi startsein om de reis te beginnen”, zegt journalist Sinan Can. “Toch moest Maaike er wel mee instemmen, want het is nog steeds een oorlogsgebied en ze zit natuurlijk ook met haar rouwverwerking.”

Maaike twijfelde ook omdat Jesse geen ruchtbaarheid wilde geven aan zijn vertrek naar Oekraïne. Later vond ze een bericht waarin hij ermee zou instemmen, in het geval dat hij zou komen te overlijden.

Maaike: “En de grootste reden waarom ik dit toch gedaan heb, is omdat dit verhaal verteld moest worden, want Jesse’s verhaal staat niet op zichzelf.”

Gesprekken met familie en teamgenoten

De documentaire toont gesprekken met vrienden en nabestaanden: Jesse’s moeder, broer en zus. Zij vertellen hoe Jesse’s keuzes hun leven hebben veranderd. Ook komen twee teamgenoten van Jesse aan het woord.

“Bij hen had ik niet het gevoel dat dit ’thrill-seekers’ waren”, zegt Can. “Dat ze het zogenaamd voor de spanning deden. Nee, ze hadden er echt goed over nagedacht. En ze deden het niet voor het geld. Voor 2000 euro stel je je leven ook niet zomaar in de weegschaal.”

“Ik denk dat mensen niet weten wat voor oorlog het is”, zegt Maaike. “Los van het feit dat het een hybride-oorlog is met drones, is het gewoon ‘Eerste Wereldoorlog’:  loopgraven en dat is écht heel naar. Ik hoop dat mensen die naar deze documentaire kijken gaan beseffen dat er mensen zijn die voor onze vrijheid deze stappen maken. En dat ze een opoffering doen.”

Nog een laatste wens

Jesse deelde één specifieke wens met Maaike: dat ze met zijn nalatenschap een stuk landbouwgrond zou kopen en dat zou laten verwilderen tot natuur. Maaike is bezig met het vervullen van die wens, maar dat moet wel op zich laten wachten.

“We hebben er beiden niet bij stil gestaan dat landbouwgrond heel erg duur is. Dus vandaar dat ik nog een crowdfundingsactie ben gestart, natuur voor Jesse, om nog extra veel landbouwgrond te kopen. Ik hoop dat we op den duur mooi een stukje kunnen aankopen. En dat ik samen met vrienden en bekenden van Jesse daar iets moois van kan maken.”

“Toch denk ik niet dat je dit soort verlies verwerkt. Je verweeft het in je leven. Maar dit soort dingen helpt wel, een documentaire maken en een stuk grond kopen. Dan kunnen we ook met zijn vrienden samen zijn. Dat voelt ook fijn, troostend en helend.”

Jesse’s Strijd is te streamen bij BNNVARA op NPO Start, en op maandag 15 december om 20.30 uur te zien op NPO 2.