Onderwijs: gelijke kansen of geloofsvrijheid? D66 en ChristenUnie botsen over schoolbeleid

Het huidige kabinet bezuinigt fors op onderwijs. Dat is de ChristenUnie en met name D66 een doorn in het oog. D66 wil het meest investeren in gelijke kansen, terwijl de ChristenUnie zich richt op de basis thuis en de vrijheid van bijzonder onderwijs.

Komende woensdag vinden de Tweede Kamerverkiezingen plaats. Eén van de belangrijke thema’s bij deze verkiezingen is het onderwijs. Het kabinet wil hier 2 miljard euro op bezuinigen. Dit betekent minder ondersteuning op de basis- en middelbare school, meer kansenongelijkheid in het onderwijs en minder ruimte voor innovatie en wetenschappelijk onderzoek. De impact is groot, met grote gevolgen voor de toekomst. In de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen presenteert OOG vier verkiezingspodcasts waarin kandidaat-Kamerleden uit de gemeente met elkaar in debat gaan over actuele onderwerpen. In deze aflevering gaan Inge Jongman (ChristenUnie) en Wieke Paulusma (D66) met elkaar in gesprek.

D66: Investeren en de Rijke Schooldag
D66 voert de strijd aan tegen de bezuinigingen in het onderwijs. Paulusma stelt dat het vorige kabinet onderwijs als ondergeschikt beschouwde. “Met het chaos kabinet hebben we afgelopen anderhalf jaar gezien dat onderwijs onderaan het lijstje stond van alles dat ze aan ambities hadden. En dat is super slecht voor dit land. Als je niet investeert in onderwijs geef je kinderen geen gelijke kansen. Wij zeggen, we moeten investeren in het basisonderwijs. In Groningen hebben we een mooi voorbeeld met de Rijke Schooldag, dat komt uit onze koker, wat inhoudt dat we kinderen, naast het leren van rekenen en schrijven, ook laten sporten, bewegen en van cultuur laten genieten.”

D66 pleit ook voor betere middelen voor mbo-studenten. Paulusma noemt het “belachelijk” dat hbo- en wo-studenten vaak een stagevergoeding krijgen, terwijl mbo’ers niets krijgen.

ChristenUnie: Basis begint thuis en is net zo belangrijk
Inge Jongman erkent de problemen, maar nuanceert de financiële verschillen met D66 en benadrukt een bredere aanpak. “Wij geven in ons verkiezingsprogramma iets minder geld uit aan onderwijs. Maar los van de investeringsopgaven, bijvoorbeeld de kinderbijslag: het begint bij de gezinnen of ouders in staat zijn om hun kind een goede start te geven. Dus de basis is thuis maar daarna begin je bij de kinderopvang, bij de school en dat hele palet kun je uittekenen.”

Jongman deelt de zorg over de achteruitgang in reken- en taalonderwijs en is ook voor investeringen in sport en cultuur: “Dus wij zijn voor investeringen, wellicht wat minder dan D66, maar we zijn net zo voor het onderwijs.”

Geloofsvrijheid versus gelijkheidsbeginsel (Artikel 1)
Het debat bereikt een hoogtepunt bij het thema bijzonder onderwijs (70% van het onderwijs in Nederland), waar D66 forse bezwaren tegen heeft. Wieke Paulusma: “Onlangs zag ik een item in een actualiteitenprogramma, en dat is waar mijn partij echt bezwaren tegen heeft, dat er nog altijd scholen in ons land zijn die vanuit het geloof zeggen dat vrouwen minder zijn dan mannen. Die vanuit hun geloof zeggen dat homoseksualiteit niet mag bestaan. Daar heb ik grote bezwaren tegen. Zolang we dat in stand houden, onder de noemer van geloofsvrijheid, dat vind ik onacceptabel.”

Paulusma benadrukt dat ze zich als Kamerlid sterk heeft gemaakt voor het verbieden van conversietherapie (“homogenezing”), waar de ChristenUnie bezwaren tegen had. “Als dit gepredikt wordt op scholen dan moeten we daar veel strenger op ingrijpen.” Jongman verdedigt de onderwijsvrijheid (Artikel 23), maar distantieert zich van discriminatie. Inge Jongman: “Het gaat bij bijzonder onderwijs niet alleen om christelijk onderwijs… Wat D66 zegt geldt voor een klein deel van het aantal scholen. De voorbeelden die mevrouw Paulusma aanhaalt die gaan mij ook veel te ver. Op persoonlijke titel zeg ik dat dat niet kan. Je moet altijd respect hebben voor de ander.”

Paulusma: “Maar wat wilt u daar dan aan doen?” Jongman stelt dat haar partij absoluut niet voor de beweging is die D66 schetst, maar dat het recht op bijzonder onderwijs een groot goed is. De ChristenUnie vindt het belangrijk dat “iedereen in ons land onderwijs kan oprichten zoals hij of zij dat wil.” Jongman sluit af: “Maar artikel 1 van de Grondwet [Gelijkheidsbeginsel] is wel leidend.”

De 56-jarige Jongman staat op plaats elf van de kieslijst van de ChristenUnie. Jongman is sinds 2019 wethouder in de gemeente, daarvoor zat ze jaren in de gemeenteraad. Haar drijfveer is om vanuit haar christelijke roots iets voor haar leefomgeving te betekenen. Wieke Paulusma is 46 jaar en staat op plaats zeven van de kieslijst van D66. Sinds april 2021 is zij Tweede Kamerlid waarbij ze het woord voert over het onderwerp zorg. Een onderwerp dat Paulusma aan het hart ligt omdat ze jarenlang in de zorg heeft gewerkt.

Bekijk hier het debat:

Je volgt de verkiezingen bij OOG via www.groningenkiest.nl.