Volledige maansverduistering vanavond te zien: “Zal moeilijk zichtbaar zijn”

De maansverduistering die zondagavond 7 september te zien is, zal moeilijk zichtbaar zijn. Dat zegt sterrenkundige Jeffrey Bout, die adviseert om een plek te zoeken waar huizen en bomen het zicht niet belemmeren.

Jeffrey, hoe bijzonder is wat we vanavond mee gaan maken?
“Het is best wel bijzonder. Een volledige maansverduistering is bij ons niet vaak te zien. Eerder dit jaar was er wel een gedeeltelijke maansverduistering, maar vanavond hebben we het over een totale verduistering, waarbij de maan volledig in de schaduw van de aarde komt. De volgende keer dat we zoiets mee kunnen maken is pas over ruim drie jaar, op 31 december 2028.”

Wat kunnen we vanavond verwachten?
“De verduistering is vanaf 20.15 uur te zien, het moment dat de maan opkomt in het oosten. Het zal dan een tijdje duren voordat je de maan ziet, omdat hij heel laag staat. Het licht moet door dikke luchtlagen, waardoor veel licht wordt tegengehouden. Om 20.45 uur, als de totale verduistering ten einde is, zou de maan hoog genoeg moeten staan om iets te kunnen zien. Maar mocht er op dat moment bewolking zijn, dan wordt het heel lastig. Qua weersvoorspelling lijkt het op dit moment goed, hoewel er misschien wel wat laaghangende bewolking voor kan komen.”

In welke richting moeten we kijken?
“Naar het oosten. De maan zal ongeveer zes graden boven de horizon staan, dus behoorlijk laag. Omdat de maan dan pas net is verschenen en de zon pas om 20.15 uur ondergaat, is de maansverduistering het beste te zien tussen 20.25 uur en 20.53 uur. Ook zal er dan een geel hemellichaam aan de hemel staan: de planeet Saturnus, die tijdens de hele verduistering in de buurt van de maan te zien is.”

Wat is de beste plek om de verduistering te zien?
“Vanuit de stad zal het niet goed zichtbaar zijn. Je moet een plek opzoeken waar je vrij zicht hebt op de oostelijke hemel. Dus voorbij Beijum en Lewenborg, richting Hoogezand. Het is belangrijk dat niets je zicht belemmert, dus dat je geen last hebt van huizen of bomen. Na 20.45 uur is de totale verduistering voorbij en komt de maan langzaam weer tevoorschijn. Eerst als een sikkel, maar de maan wordt steeds voller. Tot 22.00 uur zal er een ‘hap’ uit de maan te zien zijn. Dat is best wel vreemd, omdat het eigenlijk volle maan is.”

Toch denk je dat het lastig zichtbaar zal zijn?
“Ik heb een vergelijkbare situatie in 2018 meegemaakt, toen er ook een maansverduistering plaatsvond. Die heb ik toen bekeken vanaf de Blaauw Sterrenwacht op de Zernike Campus. Die verduistering had qua situatie vergelijkingen met vanavond, hoewel de omstandigheden vanavond nog wat slechter zijn. Maar mijn advies is wel: als je in de gelegenheid bent om te gaan kijken, doe het dan. Het blijft heel bijzonder om mee te maken.”

In de media lees je ook namen zoals ‘bloedmaan’. Wat is dat?
“Zelf houd ik het bij een totale maansverduistering als beschrijving. De term ‘bloedmaan’ heeft met de kleur te maken. Een bloedmaan heeft een rode kleur omdat de aarde het zonlicht blokkeert. Tijdens een totale maansverduistering wordt alleen het rode licht door de aardatmosfeer gefilterd en gebogen om de maan te bereiken. Dit rode licht wordt verstrooid door de deeltjes in de atmosfeer, vergelijkbaar met waarom de hemel blauw is en zonsondergangen oranje of rood lijken.”

Je zegt het al, het is bijzonder om mee te maken. De volgende maansverduistering is pas op 31 december 2028…
“Dat klopt. Welk weer we dan hebben, is uiteraard nog onbekend. Maar je kunt je voorstellen dat de situatie op een Oudejaarsdag in de winter niet ideaal is. Bewolking kan dan het zicht belemmeren. Dus ondanks dat de omstandigheden vanavond niet ideaal zijn, zou ik liefhebbers zeker aanraden te gaan kijken. Voor zover ik weet vinden er in Groningen geen evenementen plaats. Zelf ben ik vanavond in het ARTIS-Planetarium waar we bezoekers tijdens een live vertoning meenemen naar de verduistering. Een van de aanwezigen is emeritus hoogleraar Peter Barthel uit Groningen, die van alles gaat vertellen over de maan.”