Het ‘Voedselbos te Glimmen’ aan de Meentweg net buiten het dorp heeft de wind in de zeilen. Acht jaar nadat de ontwikkeling van het terrein begon, groeit en bloeit het bos volop. Initiatiefnemer Madeleine Duran kijkt met een grote glimlach naar de ontwikkelingen.
Madeleine, hoe gaat het met het bos?
“Het gaat heel goed. Acht jaar geleden ben ik samen met mijn zus Marlies dit initiatief gestart. Honderd jaar lang was op deze plek een boomkwekerij gevestigd. Acht jaar geleden hebben wij het terrein overgenomen met als doel er een voedselbos te stichten. Het moest niet alleen een voedselbos zijn, maar ook inspiratie bieden, kookdemonstraties huisvesten en vrij toegankelijk zijn voor mensen die passeren. En dat hebben we nu. Vanmiddag ben ik bezig geweest met het maken van jam. Ja, het gaat heel goed met het bos.”
Toen jullie acht jaar geleden begonnen, hadden jullie dit succes verwacht?
“De eerste jaren was het hard werken. Het terrein moest worden ingericht als voedselbos. Bomen van de voormalige kwekerij werden verkocht, andere kregen een andere plek op het terrein. We hebben veel tijd en energie gestoken in de inrichting. Als je het terrein nu bezoekt, zie je hogere bomen staan, maar ook bodembedekkers. Er is een heel mooi, robuust systeem ontstaan dat in staat is om droge perioden te doorstaan. Door de jaren heen hebben steeds meer vrijwilligers zich aangesloten. Op dit moment zijn er ruim veertig mensen bij ons actief. Dus het gaat goed, maar het onderhouden van zo’n bos kost aandacht, tijd en veel liefde. Maar we zien ook dat het omarmd wordt.”
Tekst gaat verder onder de foto’s:
Als we met andere initiatiefnemers of beheerders van volkstuincomplexen spreken, valt op dat de initiatieven groeien. Lokaal voedsel is in zwang. Merken jullie dat ook?
“Ik ben het met je eens. Wij hebben dit initiatief opgezet op een moment dat we de tijd mee hebben. Er is veel aandacht voor. Tegelijkertijd moeten we ook constateren dat we slechts een deel van de bevolking bereiken. Overigens is het ook helemaal niet ons idee om mensen iets te verplichten. Je moet het juist andersom beredeneren: met ons voedselbos willen we mensen zo prikkelen dat ze nieuwsgierig worden, eens komen kijken en het zelf ervaren. En op zo’n moment zou het fantastisch zijn dat je zaadjes plant bij deze mensen, dat er echt iets ontstaat.”
Merken jullie ook dat er meer mensen langskomen?
“Ja. Er is een groeiende groep mensen die het leuk vindt om zelf groenten te verbouwen. Maar we zien ook mensen die gewoon nieuwsgierig zijn en eens komen kijken. Of mensen die heel gericht langskomen, die willen weten hoe je een voedselbos start en wat je daarvoor nodig hebt. Ons doel is om hier een mooie plek te maken waarvan ook in de toekomst kan worden genoten en die ook door de gemeenschap gedragen wordt. Wij zouden het heel mooi vinden als bijvoorbeeld ook bedrijven partner van ons worden. Dat deze bedrijven vervolgens voor hun personeel stappen gaan zetten op het gebied van gezonde voeding. Je kunt het beschouwen als een beweging die je op gang zet en die groter wordt.”
Zijn de mensen die bij jullie actief zijn jongeren?
“Wij merken een groeiende belangstelling van jongeren. Het gaat dan met name om jongeren die wat anders in het leven staan. Daarmee bedoel ik dat ze bewuster bezig zijn. We merken ook dat het voor een groeiende groep jongeren lastig is om tijd te vinden voor zo’n initiatief. Jongeren moeten tegenwoordig echt een fulltime baan hebben om rond te kunnen komen. Er moet echt gestreden worden om de huur van een woning te betalen en om in levensonderhoud te voorzien.”
Jullie hebben een terrein van ongeveer drie hectare. Willen jullie dit nog verder uitbreiden?
“Nee. Samen met mijn zus ben ik dit gestart. Op termijn willen we het overdragen aan jongeren die zich hier dan ook als bedrijf kunnen vestigen. Het doel is dat wat je hier ziet er over honderd jaar nog is. We werken dus echt aan iets toekomstbestendigs. Op dit moment hebben we geen plannen om het groter te maken. De afgelopen jaren hebben we het voedselbos in fases aangelegd waarbij zones zijn ontstaan. Ook hebben we geïnvesteerd in de bouw van een educatieve ruimte. We wilden heel graag iets doen met de oogst van producten. Wat kun je met brandnetelzaad? En wat kun je met de Japanse duizendknoop? Die laatste is een exoot, die hier eigenlijk niet thuishoort. Maar je kunt van deze plant wel een lekkere sap en theemix maken. Dat kun je allemaal bij ons proberen. We hebben ook een ruimte waar je tegen een donatie producten kunt kopen die vervaardigd zijn van ingrediënten uit ons bos, zoals jam met lavendel. Wij houden er namelijk ook van om bijzondere smaken uit te proberen.”
Jullie zitten vlakbij Glimmen. Is het doel dat dit dorp in de toekomst zelfvoorzienend kan zijn aan de hand van het bos?
“Nee, die ambitie hebben we niet. Wat we graag willen, is dat je vanuit het bos een volwaardige maaltijd kunt halen. Maar we hebben ook heel duidelijk een mooie plek willen creëren waar je in harmonie met de natuur kunt leven. Een plek die goed is voor mensen, die gelukkig maakt en die inspireert. We zitten ook aan een fietsroute, waarmee ik wil zeggen dat we hopen dat mensen afstappen en even een rondje gaan lopen door het bos. De paden over het terrein willen we in de toekomst rolstoeltoegankelijk maken. En wat is er mooier dan in een bos te zijn waar van alles groeit en bloeit, waarbij je een das en vos tegen kunt komen en waarbij je een ijsvogel voorbij kunt zien scheren?”
Is het dit jaar een goed seizoen voor jullie?
“Eigenlijk is elk seizoen goed. Afhankelijk van de droogte, de natheid of het aantal zonuren zijn er altijd soorten die het goed en minder goed doen. Op dit moment kunnen de bramen en appels geoogst worden, en de uiensoepboom komt er aan. We hadden eerder dit seizoen een goede bessenoogst, maar de frambozen vielen tegen. En ook de shiitake, een soort paddenstoel, was geen succes. We willen ook bereiken dat er het hele jaar door oogst zal zijn: in het voorjaar moet je dan bijvoorbeeld denken aan speenkruid, dat eetbaar is, en in de herfst aan duindoornbessen.”
Voor mensen die nieuwsgierig zijn, is er goed nieuws, toch?
“We hebben een aantal leuke activiteiten op het programma staan. Op 29 augustus aanstaande vindt er een rondleiding plaats. Op zaterdag 27 september hebben we een open dag. Tegelijkertijd hebben we dan ook een proeverij waar je voor tien euro aan deel kunt nemen. Wat staat er op het menu? Ragout gemaakt van zwavelzwam bijvoorbeeld, of een toetje dat gemaakt is van bramensaus. En ook koolrabi zal op de kaart staan. Op 15 oktober hebben we dan nog een herfstkookdemonstratie. Elk seizoen proberen we zo’n demonstratie aan te bieden. Dus eigenlijk kun je zeggen dat er van alles gebeurt. En hopelijk kunnen we hiermee heel veel mensen inspireren en enthousiasmeren.”
En je vertelde dat mensen ook altijd vrij naar binnen kunnen lopen?
“Dat kan op woensdagen en vrijdagen wanneer de hekken open zijn. Op die dagen zijn vrijwilligers aan het werk in het bos. Je mag dan kosteloos komen kijken en een gesprekje aanknopen met de vrijwilligers. En voor meer informatie kun je ook onze website bezoeken. Daar proberen we ook iedereen zo goed mogelijk op de hoogte te houden van de ontwikkelingen.”
