Tegenstrijdigheid bij gemeente: “Er wordt rotzooi geplant in plaats van biodivers groen”

De gemeente Groningen wil met haar beleid biodivers groen stimuleren, maar uit onderzoek van Ritzo ten Cate blijkt dat de praktijk vaak het tegenovergestelde is: exoten worden aangeplant die weinig tot niets bijdragen aan de biodiversiteit. Dit tot onvrede van een groeiende groep inwoners.

“Laat ik vooropstellen dat er ook veel goed gaat”, vertelt Ten Cate. “Als je de stad uit loopt via het Pieterpad, of door het Noorderplantsoen wandelt, word je omringd door weelderige inheemse biodiversiteit. Ook bij mij in de buurt, aan de Botermolendrift, hebben buurtbewoners een prachtige wilde tuin aangelegd en onderhouden, die volop wordt gebruikt door insecten en vogels. Maar er zijn ook plekken waar het niet goed gaat, en die ontwikkeling vind ik zorgelijk.”

Ebbingekwartier
Ten Cate verwijst naar het CiBoGa-terrein, waar na de sanering een nieuwe woonwijk is verrezen. “Het is een prachtige woonwijk geworden, het Ebbingekwartier, waarin de mens centraal staat en de auto’s geweerd worden. Mooie straatjes, strak asfalt, beplanting en zelfs door de gemeente geplante bloembollen. Sommige bewoners plantten zelf met hun kinderen een fruitboompje. Prachtig, niets meer aan doen.”

Toch viel er begin dit jaar opeens een mail in zijn inbox over de aanleg van nieuw groen rondom de Bloemsingel. “Acht weken lang is men grond aan het afgraven geweest. De krokusjes en fruitbomen moesten eruit, ook omdat er vijftig meter asfalt vervangen moest worden. In de laatste week kwam er een bedrijf langs om nieuwe beplanting aan te leggen. Je zou verwachten dat dit in lijn zou zijn met het strategisch plan, maar dat was niet zo. Er zijn tonnen euro’s stukgeslagen op beplanting die haaks staat op het strategisch plan en niet goed is voor de natuur en de bewoners.”

Verkeerde planten en ongezonde grond
Planten zoals ‘Euonymus fortunei’, ‘Sarcococca hookeriana’ en ‘Spiraea decumbens’ werden aangeplant. Ten Cate heeft hier met experts onderzoek naar gedaan. De overeenkomst tussen deze soorten is dat het exoten zijn die weinig bijdragen aan de biodiversiteit. Met exoten worden bedoeld dat ze van oudsher niet in Nederland voorkomen. “Daar blijft het niet bij”, zegt Ten Cate. “Tussen de soorten is een Chinese braam aangeplant, een woekeraar die blijvend onderhoud vereist. Wat bleek verder? Sinds de ingreep groeit er heermoes, een invasieve exoot die vooral gedijt op ongezonde grond. Waar komt die ineens vandaan? Van de toch niet-schone grond die is aangebracht?”

Ten Cate begrijpt het niet. “Waarom huurt de gemeente een peperduur bedrijf in om een straat opnieuw in te richten die al af was? Wie werkt hier tegenstrijdig met het strategisch plan beheer openbare ruimte? Is het gebrek aan kennis, gaat er in de communicatie iets mis of zijn er andere, commerciële, belangen in het spel?”

Het verhaal staat niet op zichzelf. Ook in het Sterrebos en in de omgeving van de zuidelijke ringweg hebben bewoners zorgen. Daar leidt het bijvoorbeeld tot ‘guerrilla-acties’, waarbij een bewoner dit jaar zonnebloemen heeft geplant om de omgeving te verfraaien. Ten Cate: “Ook op andere plekken vinden guerrilla-acties plaats. Dat is mooi, maar ik wil ook de officiële weg volgen. Samen met bewoners uit de buurt wil ik hier serieus mee aan de slag. We denken bijvoorbeeld na over het opzetten van een ‘groenlab’. Dat we samen met een groep bewoners de beschikking krijgen over een stuk grond van zo’n honderd meter, dat we in overleg met de gemeente, mooi kunnen maken met inheemse planten. Dat betekent alle rotzooi eruit. Een Chinese braam verwijderen en deze vervangen door de Nederlandse braam. Dat zouden we prima met de buurt kunnen doen.”

Inheemse planten en bomen
Ten Cate kijkt daarbij naar andere steden en landen. “Onlangs was ik in de wijk Bilgaard in Leeuwarden. Daar groeien appels, peren en hazelnoten aan bomen, en er staan kastanjebomen die echt iets toevoegen. Dit soort groen is ook heel educatief voor kinderen. En je kunt kijken naar Scandinavische landen, waar het heel normaal is om inheemse planten aan te planten en de natuur vervolgens haar gang te laten gaan.”

In Groningen wil Ten Cate aan de slag met het verwijderen van exoten. “Laat de natuur zoveel mogelijk haar gang gaan, dan groeit er vanzelf op wat op die plek past. Voeg hier en daar wat inheemse kruiden, planten, struiken en bomen toe. Kies daarbij vooral voor planten die bijdragen aan een mooi, groen en fleurig straatbeeld. Plant zoveel mogelijk inheemse bessenstruiken, bramen of frambozen aan, en voeg fruit- en notenbomen toe. Hoe heerlijk is het om in het najaar gratis appels, peren, pruimen en kersen uit je eigen straat te hebben? Of hazelnoten, (tamme) kastanjes, walnoten! Niet uit de supermarkt, maar gewoon gratis uit de berm of het park! Heerlijk, gezond en gratis.”

Volgens Ten Cate is het belangrijk dat inwoners betrokken worden bij het groen. Hij wil de gemeente oproepen om wildplukwandelingen, kastanje-diners en workshops te faciliteren. Hij nodigt raadsleden uit om eens langs te komen en wil zelf gaan inspreken bij de gemeenteraad. Mensen die ideeën hebben, of een bijdrage willen leveren aan dit thema, kunnen contact opnemen met Ten Cate via zijn website.