Op het terrein van het Betonbos zijn donderdagavond tenminste drie ‘rode eekhoorns’ gespot. Volgens ecoloog Rick Middelbos is dit het bewijs dat er maandag onterecht met de kap is begonnen. De rode eekhoorn is een beschermde diersoort in ons land.
De afgelopen dagen was er al het gerucht dat er eekhoorns gezien waren, maar beeldmateriaal ontbrak tot dusver. “Buurtbewoners namen contact met mij op. Zij hadden eekhoorns gezien. Vanavond zijn we op onderzoek gegaan. Na ongeveer twee uur wachten hebben we een slaapplek van de dieren gevonden”, vertelt Middelbos. “Op dit moment kijk ik via een warmtebeeldcamera naar een slapende eekhoorn. Het dier bevindt zich in de rank van een boom in een gedeelte van het Betonbos dat nog overeind staat. Daarnaast hebben we twee eekhoorns waargenomen die aan het klimmen en klauteren waren in bomen op het terrein.”
Volgens de ecoloog is het logisch dat de dieren de afgelopen dagen in de wijk werden gezien: “Met grote machines is er sinds maandag hard gewerkt om het bos om te halen. Daarmee is het leefgebied ernstig verstoord. De dieren zijn op de vlucht geslagen.” Nu de kapwerkzaamheden woensdag door een provinciaal handhaver zijn stilgelegd, zijn de eekhoorns teruggekeerd naar het bos. Dit toont volgens Middelbos aan dat er op maandag nooit begonnen had mogen worden met kappen. “In het hele traject is er geen woord geschreven over eekhoorns. Het dier staat niet benoemd in het ecologisch rapport dat is opgesteld. Het enige dier dat is beschreven, is de steenmarter. De aanname was dat er geen eekhoorns zouden zitten.”
Tekst gaat verder onder de video:
Beschermde diersoort
De rode eekhoorn, ook wel de ‘gewone eekhoorn’ genoemd, is de enige inheemse eekhoornsoort in Nederland. Je herkent hem aan zijn roodbruine vacht, opvallende oorpluimpjes en een lange, pluizige staart. De rode eekhoorn is een beschermde diersoort. Dit betekent dat hij valt onder de regelgeving van de Omgevingswet. De bescherming is ingesteld nadat de populatie in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw sterk was afgenomen, deels door een virusuitbraak. De bescherming heeft ertoe geleid dat de populatie zich inmiddels heeft hersteld en niet langer als bedreigd wordt beschouwd op de Nederlandse Rode Lijst (2020). Desondanks blijft bescherming van hun leefgebied belangrijk, omdat het leefgebied steeds vaker versnipperd raakt.
Het kappen van een bos waar de rode eekhoorn verblijft, is vanwege de beschermde status van het dier een complexe zaak. Middelbos benadrukt dat de verleende vergunningen voor de kap nooit hadden mogen worden uitgegeven nu duidelijk is geworden dat dit dier in het bos leeft. “Klaarblijkelijk kunnen de provincie en de gemeente de natuur in Groningen niet goed beschermen,” stelt hij.
Behoud het Betonbos
Middelbos waarschuwt dat er nu niet verder gekapt kan worden: “Ga je het bos verder kappen, dan zijn de eekhoorns die hier zitten ten dode opgeschreven. Ze kunnen nergens anders heen. De afgelopen dagen heeft projectontwikkelaar VanWonen een compleet ecosysteem vernietigd. Het is jammer dat we het nu alleen over de eekhoorn hebben, want er is veel meer kapotgemaakt dat veel meer dieren treft.” De ecoloog doet een concreet voorstel: “Mijn voorstel is om de natuur die er nog staat, te behouden en het onderdeel te laten worden van een park. Je haalt de betonplaten op de gekapte gedeelten weg en plant er inheemse bomen en struiken die van belang zijn voor de biodiversiteit. Op die manier zie ik mogelijkheden om de eekhoorn in dit gebied te redden.”
Onderzoek provincie
De kapwerkzaamheden werden woensdag in allerijl stilgelegd door de provincie nadat omwonenden alarm sloegen. Zij zagen niet alleen eekhoorns, maar ook broedende houtduiven. Omdat nesten, eieren en jonge vogels wettelijk beschermd zijn, ongeacht het seizoen, mogen er in het broedseizoen geen bomen worden gekapt. De provincie laat donderdag weten dat het onderzoek nog niet is afgerond. “De ecoloog van het project doet aanvullend onderzoek,” vertelt Jan van der Meide van de provincie. “Naar verwachting kan het onderzoek vrijdag afgerond worden en is er dan meer duidelijkheid.”
Middelbos huivert bij deze woorden. “‘De ecoloog van het project’, herhaalt hij. “Eigenlijk zegt dat alles. Dit onderzoek is niet objectief. Deze ecoloog is ingehuurd door projectontwikkelaar VanWonen en kijkt alleen of de werkzaamheden kunnen worden voortgezet. Je kunt niet spreken van een objectief onderzoek. Heb je gezien hoe men vanmiddag te werk is gegaan? Met een hoogwerker, die bij elke beweging piepende geluiden maakt, is men de bomen gaan inspecteren. Geloof me, bij zo’n werkwijze slaan alle dieren op de vlucht. Dit is gewoon verkeerd wat hier gebeurt. En dat is zorgwekkend. Ook voor de toekomst.”
Het Betonbos
Het Betonbos ligt tussen het Damsterdiep en het Eemskanaal. Decennia geleden zijn hier, op een braakliggend stuk terrein, tussen betonfunderingen bomen gaan groeien. Een inventarisatie in 2019 wees uit dat het om zo’n 350 bomen gaat. Hoewel het bos geen officiële status heeft, behoort het wel tot de Stedelijke Ecologische Structuur. Het bos moet wijken voor de nieuwe wijk Stadshavens. Omwonenden willen het bos behouden; ze zijn niet tegen nieuwe woningen, maar komen op voor de belangen van de natuur. Boomwachters Groningen en de Bomenridders trekken samen met de buurtbewoners op. In het Betonbos leven verschillende diersoorten en de aanwezigheid van natuur is bovendien goed voor de gezondheid en gaat hittestress tegen.
De kap van het bos begon afgelopen maandag. De projectontwikkelaar, die op het terrein huizen gaat ontwikkelen, gaf aan dat de kap ongeveer anderhalve week in beslag zou nemen. De werkzaamheden zouden beginnen bij het Damsterdiep en van daaruit zou men richting de kade opschuiven om vervolgens met de klok mee verder te werken. Dagelijks zou er gewerkt worden tussen 07.00 en 16.00 uur. Buurtbewoners gaven dinsdag al aan dat men zich hier niet aan houdt. Bomen zouden lukraak worden gekapt en dinsdagavond werd er tot 19.00 uur doorgewerkt. Eerder op de dag moest de politie ingrijpen in het bos, toen bleek dat zes actievoerders zich onder andere in bomen hadden verschanst.
Gerelateerd
