Distilleerderij Hooghoudt sluit aan het einde van dit jaar de deuren in Groningen. De productie van het iconische merk vindt vanaf volgend jaar plaats op de productielocatie van La Martiniquaise in het Belgische Gent. Volgens Hooghoudt was sluiten het laatste scenario.
In de stad wordt geschokt gereageerd op het nieuws: “Ondanks dat ik Gent het Groningen van België vind, hoort Hooghoudt echt bij Groningen. Soms veranderen woorden voor mij van betekenis. ‘Efficiënt’ is zo’n woord”, reageert voormalig nachtburgemeester Chris Garrit. Edwin zegt: “Twee maanden na de overname van Hooghoudt kunnen de Fransen al stellen dat het niet uit kan en staat al het personeel op straat. Dat riekt naar ‘met voorbedachte rade.” En Leo Prins meldt: “Alles verkopen aan buitenlandse bedrijven, dan weet je zeker dat de stekker er op een gegeven moment uitgetrokken wordt. Zo jammer dat er weer een oud-Gronings bedrijf verdwijnt.”
Sinds het nieuws aan het einde van de middag bekend werd gemaakt, stromen de reacties binnen. De reacties hierboven geven een deel van het heersende sentiment weer. Dinsdagmiddag werd bekend dat Hooghoudt op 31 december de deuren na 137 jaar gaat sluiten. De productie van het Groningse merk wordt volgend jaar verplaatst naar België. De 29 werknemers die momenteel werkzaam zijn aan de Hooghoudtstraat verliezen hun baan. Het familiebedrijf Hooghoudt werd in 1888 opgericht door de toenmalige bakker Hero Jan Hooghoudt. In 1898 overleed hij aan de gevolgen van een longontsteking, waarna zijn vrouw de zaak voortzette. Jarenlang was het bedrijf gevestigd in de Nieuwe Ebbingestraat, waar het floreerde met eigengemaakte alcoholica die nergens anders verkrijgbaar waren. Aan het einde van de twintigste eeuw verhuisde men naar een nieuw complex op Euvelgunne. De laatste jaren leed het bedrijf verlies. In mei werd Hooghoudt verkocht aan het Franse La Martiniquaise, dat op dat moment liet weten vol in te willen zetten op het behoud van de locatie in Groningen.
Tekst gaat verder onder de foto:
Martin Strijtveen (Hooghoudt): “Toen ik aan deze klus begon, dacht ik: hier moet toch iets van te maken zijn?”
Martin Strijtveen is sinds vorig jaar september algemeen directeur van Hooghoudt: “Voor Groningen is dit geen fijne dag. Het goede nieuws is dat het merk behouden blijft. Alleen zal het niet meer in Groningen gemaakt worden. Toen ik vorig jaar herfst aan mijn klus bij Hooghoudt begon, dacht ik: hier moet toch iets van te maken zijn? Zo’n mooi merk. Maar het probleem is wel dat er steeds minder jenever wordt gedronken. De verkoop van wodka, whisky en gin-tonic is geëxplodeerd: het zijn dranken die weer helemaal populair zijn. Dan doet het pijn dat we niet in staat zijn om jenever, wat ons erfgoed is, overeind te houden. Achteraf is het makkelijk praten, en ik wil ook helemaal niemand pijn doen, maar Hooghoudt is zich altijd blijven focussen op jenever. Misschien was het verstandiger geweest om ook naar andere producten te kijken. En geloof me, tot op de dag van vandaag zijn er mensen die erin geloven dat jenever ook weer populair gaat worden. En dat zou ook kunnen. Maar er kan niet langer gewacht worden. De beslissing is genomen.”
Ietje Jacobs-Setz (VVD): “Ik voel me belazerd, ik vind dit raar”
“Ik vind het heel verschrikkelijk triest”, vertelt raadslid Ietje Jacobs-Setz van de VVD. “Ik begrijp het ook niet helemaal. In mei werd aangekondigd dat een Franse firma Hooghoudt ging overnemen. Er werd gezegd dat er niets zou veranderen. Op dat moment had ik geen reden om aan die woorden te twijfelen. Maar nadat ik het nieuws vanmiddag hoorde, voel ik me toch belazerd. Ik vind dit raar. Dat je binnen 2,5 maand dit besluit neemt om de locatie in Groningen te sluiten, is dat niet altijd het doel geweest?”
Jacobs-Setz vervolgt: “Als je een bedrijf over gaat nemen, dan doe je eerst fatsoenlijk onderzoek. Hoe rendabel is het? Wat zijn de kansen? Dat je 2,5 maand na de overname bekendmaakt dat je de locatie gaat sluiten, komt op mij over alsof je het niet geprobeerd hebt. En daar komt het gevoel van belazerd vandaan. We hebben het over een Franse firma die niets met Groningen heeft. Ik hoop van ganser harte dat zij de merknaam wel overeind houden. Want dat is ook een vraag die je je kunt stellen: wat hebben ze in België met de naam Hooghoudt?”
Toch is de VVD niet van plan om actie te ondernemen: “Dat is geen taak voor ons als gemeenteraadsleden. Kijk, het merk Hooghoudt is voor Groningen iconisch. Maar als elke Groninger elke week een fles had gekocht – waarbij het wel de vraag is of dat goed voor je is – dan waren we nooit in deze situatie terechtgekomen. Hooghoudt kon zich in zijn eentje niet meer redden. In de vrije markt is het dan zo dat grote partijen een bedrijf kunnen overnemen. Mijn liberale hart vindt dat de politiek zich niet in deze situaties moet mengen. Maar vervelend is het wel. Er is bij mij weemoed en verbijstering. Ooit hebben we een straat naar de distilleerder vernoemd. Over een paar jaar zeggen we tegen onze kinderen: daar stond ooit het markante Hooghoudt dat 137 jaar geleden in onze stad begon alcoholica op de markt te brengen die iedereen in ons land kent, maar het is er niet meer. Althans niet hier in Groningen.”
Leendert van der Laan (Partij voor het Noorden): “Eigenlijk zou er een actie moeten komen om Hooghoudt te behouden”
Ook verbijstering bij de fractie van Partij voor het Noorden. Leendert van der Laan: “Ik denk dat je rustig kunt zeggen dat dit een zwarte dag is voor Groningen. Hooghoudt hoort bij Groningen. Dit is een groot verlies. Dat dit nieuws op een dinsdag in de zomervakantie bekend wordt gemaakt, daarvan ga je je ook afvragen wat zich hier afgespeeld heeft. Bij de overname werd gezegd dat men in Groningen zou blijven. Klaarblijkelijk zijn er nadien analyses gemaakt, waaruit blijkt dat het toch niet uit kan. Maar wat is ‘niet uit kunnen’? Dat is natuurlijk een heel subjectief begrip. Is de productie in België goedkoper? Eigenlijk zou er een actie op touw moeten komen om Hooghoudt in de stad te behouden. Ik bedenk het ter plekke, maar het is toch zonde dat dit gaat verdwijnen?”
Van der Laan vermoedt dat de familie Hooghoudt ook niet gelukkig zal zijn met het nieuws. “Voor de personeelsleden die nu hun baan gaan verliezen zijn de druiven helemaal zuur. Wat dat betreft had er eigenlijk wel een clausule in het overnamecontract opgenomen moeten worden, waarin stond dat de vestiging in Groningen bijvoorbeeld minimaal vijf jaar open zou blijven. Met de wetenschap van nu had er misschien beter verkocht kunnen worden aan Boomsma in Leeuwarden of Sonnema in Bolsward. Deze distilleerders zouden de capaciteit hebben en daarmee had je het werk in het Noorden kunnen behouden. Maar klaarblijkelijk heeft de verkoop plaatsgevonden zonder duidelijke randvoorwaarden.”
Niels Hilboesen (Stadspartij 100% voor Groningen): “Het voelt alsof er met de stad en met de mensen is gesold”
Stadspartij 100% voor Groningen neemt de woorden ‘zwaar knudde’ in de mond. Niels Hilboesen namens deze partij: “In één klap verliest Groningen één van haar bekendste iconen. Een stuk cultureel erfgoed verdwijnt de stad uit, en tientallen medewerkers staan straks op straat. En dat terwijl er vóór en tijdens de overname nog geruststellende woorden klonken. Het is frustrerend. Niet eens omdat het bedrijf verkocht is – dat gebeurt nou eenmaal – maar omdat er met mooie woorden werd gewerkt terwijl de plannen blijkbaar al klaar lagen. Dan voelt het alsof er met de stad én met de mensen is gesold. Hooghoudt hoorde bij Groningen. Dat is straks verleden tijd. En dat steekt.”
Tekst gaat verder onder de foto:
Verliezen en verschuivende markten
De vraag die boven de markt blijft hangen is hoe het kan dat 2,5 maand na de overname al deze beslissing wordt genomen. Hoe is dat proces verlopen? Terug naar Martin Strijtveen van Hooghoudt: “Het is een vraag die ik goed kan begrijpen. In mei was er de overname. Dat leek goed nieuws. Hooghoudt was in veilige handen. Toch waren de zorgen er toen ook al: is het houdbaar om de locatie overeind te houden?”
Strijtveen: “La Martiniquaise is een bedrijf dat na een overname nog nooit een vestiging heeft gesloten. Dat zit niet in hun DNA. Hun werkwijze is dat ze een lokaal sterk merk kopen en vervolgens op die plek uitbouwen. In de aanloop naar de overname werd duidelijk dat de volumes bij Hooghoudt aan het dalen waren. Ook de geopolitieke situatie hielp niet. De importheffingen die president Trump invoerde deden geen goed, terwijl Amerika een belangrijke markt is. En daarnaast speelt ook mee dat mensen minder zijn gaan drinken: er wordt minder jenever en minder berenburg geconsumeerd. Hooghoudt leed al drie jaar verlies.”
Toch wilde men een poging wagen: “De uitdaging was om de locatie in Groningen overeind te houden. Sluiten was het laatste scenario. Er is gekeken naar een manier hoe dit gerealiseerd kon worden. Kunnen we iets doen in de synergie, bijvoorbeeld op het gebied van ICT, om goedkoper en effectiever te produceren? Er is onderzocht om naast de Hooghoudt-merken ook andere producten in Groningen te gaan maken. Maar er kwamen geen gezonde scenario’s uit.”
Strijtveen: “Als bedrijf wil je groene cijfers schrijven. Wanneer je groene cijfers schrijft, kun je gaan investeren in het merk. Als de locatie in Groningen open zou blijven, dan investeer je in de locatie, maar zorgen de rode cijfers ervoor dat je niet in het merk kunt investeren. En een merk waar je niet in investeert, dat gaat dood. Ik begrijp heel goed dat het allemaal heel kort dag lijkt waarop deze beslissing is genomen. Maar men is hier al veel eerder mee begonnen. Ik kan je verzekeren dat dit besluit La Martiniquaise ook aan het hart gaat. En dat geldt ook voor mij persoonlijk.”
In 2003 maakte stadshistoricus Beno Hofman een uitzending over Hooghoudt naar aanleiding van het 115-jarig bestaan:
