Schrijver Sander Blom duikt in de mythes van Wales: “Van Beddgelert tot de reus van Snowdon”

‘Mythical Wales’ is het nieuwe boek van de Stadse schrijver Sander Blom en ligt sinds vorige week in de boekwinkels. Het is zijn eerste Engelstalige werk en wordt primair in Wales verkocht. Een droom die uitkomt voor de auteur, die in het boek mythes en volkslegendes van Wales aan bod laat komen.

Sander, hoe bijzonder is het dat dit boek nu uitgebracht is?
“Dit is mijn elfde uitgebrachte boek, en in verschillende opzichten een bijzondere mijlpaal. Het is ten eerste mijn eerste Engelstalige boek, en ook het eerste dat primair in Engeland wordt verkocht. Ik moet je zeggen dat dit wel een droom is die uitkomt. Tien jaar geleden ben ik tijdens een vakantie verliefd geworden op Wales. Ik raakte onder de indruk van de geschiedenis van het land en van de mythische en mooie verhalen die daar zo prominent aanwezig zijn. Dat ik daar nu iets mee heb mogen doen, is fantastisch.”

Vijftien maanden geleden spraken we jou voor het eerst over dit boek. Toen was je een crowdfundingsactie gestart om de publicatie mogelijk te maken. Wat is er daarna allemaal gebeurd?
“Toen ik de crowdfunding startte, was ik al een heel eind op weg. Ik was op dat moment al een aantal keren in Wales geweest om verhalen en foto’s voor het boek te verzamelen. Waar de meeste tijd in is gaan zitten, is het vinden van een uitgever. Daar heb ik veel energie in gestoken. Uiteindelijk ben ik in zee gegaan met uitgeverij Y Lolfa, de grootste uitgever in Wales. Het afgelopen jaar hebben we vervolgens intensief gewerkt om alles klaar te maken voor de uitgave.”

Het klinkt als een lang proces. Is dat gebruikelijk?
“Ja, toch wel. Om een voorbeeld te geven: de verhalen in het boek heb ik in het Engels geschreven. Engels is niet mijn moedertaal. Waar ik bij een pagina in het Nederlands doorgaans drie opmerkingen krijg van de tekstcontroleur, kreeg ik er nu tien of elf. Er is dus veel tijd in gaan zitten om het zo goed mogelijk te verwoorden. Daarnaast zijn er ook illustraties gemaakt om het boek extra aantrekkelijk te maken. In deze sector moet je nu eenmaal veel geduld hebben. Dat is inherent aan het uitgaveproces. Ik begon in januari 2022 met schrijven, en nu ligt het in de boekhandel. Maar als ik zie hoe tof het is geworden, dan is het precies dat geworden wat ik voor ogen had.”

Om het boek in te duiken: mythes en volksverhalen. Dat is de kern van je beschrijvingen…
“Dat is het prachtige aan Wales. Elk dorp heeft zijn eigen verhaal, soms zelfs meerdere. Verhalen die van generatie op generatie worden doorgegeven, waar mensen trots op zijn en die ze graag vertellen. Dat is misschien wel het verschil met Groningen. Over Groningen heb ik ook zo’n boek gemaakt, ‘Mythisch Groningen’, maar in Wales merk je dat mensen er veel trotser op zijn. Veel historie vind je ook terug in het landschap. Wales is qua grootte ongeveer twee derde van Nederland, en er staan nog zo’n zeshonderd kastelen: sommige verworden tot ruïnes, andere worden in perfecte staat gehouden. Dat alles leent zich ervoor om verhalen in leven te houden. Ik heb dan ook heel weinig moeite hoeven te doen om verhalen te vinden. Je vindt er een trotsheid, iets dat graag uitgedragen wordt. Dat zou wel een les zijn voor Groningen.”

Tekst gaat verder onder de afbeelding:

Welk verhaal heeft indruk op je gemaakt?
“Een mooi voorbeeld vind je in het dorpje Beddgelert. Dat betekent zoiets als ‘het graf van Gelert’. Gelert was de trouwe hond van de middeleeuwse prins Llewelyn. Op een dag ging Llewelyn jagen en liet hij zijn hond op zijn pasgeboren kind passen. Toen hij terugkwam van de jacht, kwam de hond niet zoals anders vrolijk op hem afrennen, maar strompelde hij onder het bloed aan. Het kind was nergens te vinden.”

Dan denk je dat…
“Precies. Dat dacht Llewelyn dus ook: dat de hond het kind had doodgebeten. Daarop schiet de prins de hond met een pijl dood. Op dat moment hoort de prins het kindje zachtjes huilen. Het kind wordt aangetroffen onder de wieg, ongedeerd. Naast het kind ligt een doodgebeten wolf. De hond had het kind dus beschermd tegen de wolf. Overmand door verdriet maakte de prins een graf voor Gelert. En daarop werd het dorpje Beddgelert genoemd. En eigenlijk zit in dit verhaal een prachtig moraal: oordeel niet te vroeg.”

Nu willen volksverhalen door de jaren heen wel eens mooier gemaakt zijn. Heb je daar ook onderzoek naar gedaan?
“Voor iedereen die denkt dat dit gebeurd is: helaas. Het is compleet verzonnen. Daar zit ook een verhaal aan vast. Zo’n twee eeuwen geleden dachten ze in Beddgelert: wat kunnen we doen om het dorp toeristisch op de kaart te zetten? Toen is dit verhaal bedacht. Inclusief een standbeeld dat bij het vermeende graf van de hond staat. Je kunt echt spreken van een geslaagde marketingstunt. Dat ik dit verhaal eeuwen later aan jou vertel, en door jullie wordt opgetekend, dat zal in Wales trots maken.”

Verhalen, mooie foto’s en illustraties: wat zijn de reacties die je tot nu toe hebt mogen ontvangen?
“Het ligt sinds vorige week in de boekwinkels, dus eigenlijk is het te kort dag om daar een goed antwoord op te kunnen geven. Op vrijdag 13 juni vond de presentatie plaats in Wales. Desalniettemin zijn er al wel wat reacties binnengekomen en die zijn positief. Maar ik ben heel benieuwd wat er de komende tijd gaat gebeuren.”

Ben je nerveus?
“Het is niet iets waar ik wakker van lig, maar ik ben wel nieuwsgierig hoe het gaat landen. Wat hier toch wel bijzonder aan is, is dat iemand uit Groningen in een boek lokale mythes en volksverhalen gaat vertellen. Ik ga aan de slag met het culturele erfgoed van Wales. Hoe gaan de Welsh dat vinden? Tot nu toe, wat ik hoor, is dat mensen het heel positief vinden.”

Kun je dat uitleggen?
“Ik ben niet geboren en getogen in Wales. Ik kijk er dus zonder vooroordeel naar, met een frisse blik. En dat is denk ik juist interessant. Dat ik zonder de gevoeligheden te kennen hierover schrijf.”

Tekst gaat verder onder de afbeelding:

Voor wie is dit boek bedoeld?
“Ik denk dat het enerzijds heel interessant is voor toeristen die van plan zijn om naar Wales op vakantie te gaan, en dan specifiek toeristen die interesse hebben in de lokale cultuur. Naast de mythes en volksverhalen kan het boek ook gebruikt worden als reisgids. Er staan allerlei tips in die je zou kunnen bezoeken. Maar ik denk dat het ook een mooi boek is voor de inwoners. Voor Groningen en ook voor Drenthe heb ik een dergelijk boek geschreven. Wat ik gemerkt heb, is dat inwoners maar ten dele de verhalen uit hun eigen regio kennen. Misschien herken je het zelf ook wel: dat je soms verbaasd bent door iets wat er al heel lang in je omgeving is, maar wat je nog nooit gezien had. Ik denk dat het voor de inwoners iets heel moois is, dat hun verhalen nu op een mooie manier zijn vormgegeven.”

Deze periode van het jaar is belangrijk in Engeland en Wales. Het zijn de langste dagen van het jaar en er worden Midzomerfeesten gevierd. Merk je dat zulke verhalen als die je zojuist beschreven hebt, nu nog meer aan bod komen?
“Deze verhalen worden het hele jaar door verteld. Nu, in deze periode, maar ook tijdens de lange winteravonden bij een knapperend haardvuur. Maar ik ben het wel met je eens dat er op dit moment veel te doen is in het land. Er vinden veel evenementen en festivals plaats. En dat is natuurlijk wel bij uitstek de plek om mythes aan bod te laten komen.”

Dit boek is uitgebracht in het Engels. Zijn er plannen om het te vertalen naar het Nederlands?
“Voorlopig blijft het een Engelse uitgave. Maar stel dat er in Nederland veel belangstelling is, dan zou het kunnen dat een uitgeverij zich meldt en hier iets mee wil doen. Dat is niet uitgesloten. Ik moet er ook bij zeggen dat je dit boek ook lastig kunt bemachtigen in Nederland. Het gaat straks wel aangeboden worden bij de bekende verkoopkanalen, maar dit zal nog even duren. Mocht je binnenkort op vakantie gaan naar Wales en interesse hebben in dit boek: ik heb onlangs op de terugreis een stapel boeken meegenomen. Deze zijn te bestellen via mijn website, maar dat is wel zolang de voorraad strekt.”

Zoals altijd klink je enthousiast over wat je maakt. Denk je ook over een vervolg na?
“Op dit moment is dat niet concreet. Maar het lijkt me wel fantastisch. In Wales liggen er nog genoeg verhalen die opgepakt kunnen worden. Maar ik zou eventueel ook naar Schotland, Noord-Ierland of Ierland kunnen kijken. Momenteel zit er echter niks in de pijplijn.”

Tot slot. Mooie verhalen. Kun je misschien nog een mooi verhaal delen?
“Je weet wellicht dat Wales en Engeland niet zo goed door één deur kunnen. Lang geleden had je in Wales en Engeland allerlei koninkrijkjes. Op Mount Snowdon, de hoogste berg van Wales, leefde de reus Rhitta Gawr. Aan de lopende band versloeg hij andere koningen. Van de baarden van de overwonnen vijanden maakte hij een mantel. Op een gegeven moment ontbrak er nog één baard: die van koning Arthur. Maar dat is hem niet gelukt. Arthur versloeg Rhitta en begroef hem onder de stenen op de top van Mount Snowdon, die ook wel bekend staat als Yr Wyddfa. De stenen op de top zouden het graf van de reus markeren.”

Is dit verhaal waar?
“Wie weet? Genoeg redenen om eens een bezoek te brengen aan Mount Snowdon. Het is een prachtige plek, waar je ook hele mooie foto’s kunt maken. Wellicht kom je daar tot de ontdekking of dit een mythe is of een waargebeurd verhaal.”