Op het Jozef Israëlsplein zijn zondag onder grote belangstelling de acht slachtoffers herdacht die tijdens de Tweede Wereldoorlog om het leven kwamen bij het zogeheten vergisbombardement. Nabestaanden benadrukken het belang van herdenken.
Het vergisbombardement vond plaats op 26 september 1941, waarbij drie bommen op verschillende huizen in de wijk terechtkwamen. Het betrof een onbedoeld bombardement door een Engels vliegtuig dat eerder was opgestegen vanuit Engeland met als doel de Duitse stad Emden te bombarderen. Door opkomende mist besloot het opperbevel de actie te annuleren. Om in Engeland te kunnen landen, besloten de piloten de bommen, vanwege het gewicht, te laten vallen. Door een navigatiefout waren ze in de veronderstelling dat ze boven onbewoond gebied vlogen. De bommen troffen echter verschillende woningen.
Tekst gaat verder onder de foto’s:
Jonge slachtoffers
Bij het bombardement kwamen uiteindelijk acht personen om het leven. De eerste bom viel aan de achterzijde van Westersingel 6, waar Hillegonda Jacoba Torringa dodelijk gewond raakte. Ook Jozef Israëlsstraat 38 werd direct getroffen, met als gevolg dat de studenten Siemon Lambertus Steenhuisen (25), Auko Knol (25) en Jan Jacob de Groot (23) om het leven kwamen. Deze studenten vierden op dat moment een afstudeerfeestje. De jongste slachtoffers vielen die septembernacht aan het Jozef Israëlsplein. Het blok met de nummers 7 en 8 werd volledig verwoest, waarbij de drie jongsten van de acht kinderen van het kleermakersechtpaar Dijkema van Slijpe om het leven kwamen: Abraham (11), Bastiaantje (9) en Grietje (6).
Monument
In 2021 werd op het Jozef Israëlsplein een monument onthuld. Hoewel er diverse Stolpersteine in de wijk te vinden zijn, was er vanuit de wijk de wens om de slachtoffers van het vergisbombardement met een eigen monument te herdenken. Het monument is ontworpen en gemaakt door wijkbewoner Dik Breunis. De basis vormt een prefab betonnen balk als solide podium. Daarop is een plaat cortenstaal geplooid, met daarin de namen en leeftijden van de acht slachtoffers en een gedicht van Grietje Scholtens over de impact van het bombardement: “Verdwaalde bommen / raken huizen, ongewild / vallen jonge levens stuk.”
“Mijn zusje was mijn toeverlaat tijdens mijn jeugd”
Marguerite Gimbrére, een van de nabestaanden, zei: “Dit monument is een erkenning van hoe belangrijk het is dat we vrijheid koesteren en de levens van de mensen die hier omgekomen zijn eren. In onze herinnering leven deze mensen voort. Mijn zusje was mijn toeverlaat tijdens mijn jeugd. Alles wat ik aan niemand kon vertellen, vertelde ik aan haar.”
Tijdens de herdenking zondagmiddag waren er toespraken, werd er muziek gespeeld en werden er bloemstukken gelegd. Ook leden van studentenvereniging Vindicat aanwezig. Bewoners van Vindicathuis Mekozi, dat zich op het plein bevindt, hebben als taak gekregen om op het monument te passen.
