Liveblog (gesloten): Groningen herdenkt oorlogsslachtoffers

Groningen herdenkt zondagavond de oorlogsslachtoffers die tijdens de Tweede Wereldoorlog en bij recentere militaire conflicten om het leven kwamen. In dit liveblog een overzicht van de ontwikkelingen.

21.15 uur:
In de Martinikerk is het programma Theater Na De Dam begonnen. Theatergroep De Noorderlingen en jongeren van het orkest Noordpool Troupe spelen ‘Come On, Oblivion’. Het is een muzikale voorstelling over herinneringen, vergeten momenten en alles daartussenin. Vanuit het nu staan we stil bij wat ooit was. Samen maken de spelers en muzikanten een partituur voor de toekomst. Vechtend tegen de vergetelheid. Met de voorstelling wordt de herdenking extra betekenis gegeven.

20.42 uur:
Ook in Thesinge werd zondagavond stilgestaan bij de oorlogsslachtoffers. Dit gebeurde bij het oorlogsmonument aan de Molenweg dat herinnert aan verzetsman Hendrik Ridder. Hij werd op 18 oktober 1944 gearresteerd en gevangen gezet in het Scholtenshuis. Hij liet niets los en werd tien dagen na zijn arrestatie in Kamp Westerbork gefusilleerd. Het verhaal over Ridder lees je op deze pagina.

20.31 uur:
Behalve op het Martinikerkhof vonden er zondagavond ook herdenkingen plaats op andere plekken in de gemeente. Bijvoorbeeld bij het monument aan de Boeiersingel in Hoogkerk. De herdenking op de Nieuwe Begraafplaats bij Noorddijk werd voorafgegaan door een Stille Tocht, die vertrok vanaf wijkcentrum Het Dok in Lewenborg.

20.24 uur:
Het officiële gedeelte is afgesloten. Op dit moment vindt er een defilé plaats. Belangstellenden kunnen langs het oorlogsmonument Sint-Joris en de Draak lopen. Daarbij is er voor iedereen de mogelijkheid tot het leggen van bloemen, bloemstukken en kransen. Het Christelijk Harmoniegezelschap Patrimonium en Gruno’s Postharmonie spelen koraalmuziek.

20.20 uur:
Onder de klanken van het koraal ‘Ere Zij God’ worden er verschillende bloemstukken en kransen bij het monument gelegd.

20.11 uur:
Burgemeester Mirjam van ’t Veld houdt een indringende toespraak. Daarin vertelt ze dat er na de Tweede Wereldoorlog, op de puinhopen in Europa en Azië een nieuwe wereldorde is gebouwd. Een orde die niet perfect is maar al wel tachtig jaar vrede en veiligheid brengt. Toch wankelt die orde. “We hoeven niet te wachten tot een ramp zich voltrekt”, vertelt Van ’t Veld. “We kunnen nu aan de slag, door discriminatie en antisemititisme te bestrijden, door betrouwbare journalistiek en wetenschap te steunen, door vluchtelingen op een menselijke manier op te vangen. Dat is geen garantie dat het vanzelf goed komt. Het goede doen wordt niet altijd beloond. Maar we weten waar een gebrek aan goedheid toe kan leiden.”

Lees de volledige toespraak van Van ’t Veld op deze pagina.

20.03 uur:
De afgelopen twee minuten was het stil op het Martinikerkhof. De stilte wordt afgesloten met het spelen van het eerste en het zesde couplet van het Wilhelmus.

19.58 uur:
Trompettist Marten Koetsier van Gruno’s Postharmonie speelt het Taptoe-signaal. Dit signaal gaat vooraf aan de twee minuten stilte.

19.53 uur:
Een eerste krans wordt gelegd door burgemeester Mirjam van ’t Veld (CDA) en Commissaris van de Koning René Paas (CDA) bij het monument Sint-Joris en de Draak. Aansluitend spelen Sergiy Bolotny (viool) en Keiko Sakuma (piano) het thema uit de film ‘Schindler’s List’.

19.49 uur:
Niko Beets voorzitter Stichting 4 Mei Herdenking Groningen is de eerste spreker: “Iedereen heeft vanavond zijn eigen gedachten. Tachtig jaar na de eerste herdenkingen, herdenken we vanavond in stilte. Vanavond denken we aan de vele heldhaftigen. (…) Zojuist luisterden we naar de ‘Highland Cathedral’. Een verwijzing naar de belangrijke rol die de Canadezen gehad hebben bij de bevrijding van de stad.”

19.42 uur:
De Stille Tocht is gearriveerd op het Martinikerkhof. Zo direct gaat The Clan MacBeth Pipe Band ‘Highland Cathedral’ spelen. Aansluitend zullen er toespraken te horen zijn. Bij de herdenking zijn veel belangstellenden aanwezig.

19.34 uur:
Ook op andere plekken is er op deze avond aandacht voor Groningen. Bij de Herdenkings­bijeenkomst in De Nieuwe Kerk in Amsterdam bijvoorbeeld. Philip Freriks verzorgde daar, in het bijzijn van de koning en de koningin, de 4-mei-voordracht. Daarin vertelde hij dat zijn oudste twee broers tijdens de Tweede Wereldoorlog naar Groningen gingen, waar ze onderdak kregen bij opa en oma. In Groningen was er namelijk meer eten dan in Utrecht, waar het gezin woonde. Broer Jantje kwam bij de bevrijding van Groningen om het leven door een verdwaalde kogel. Freriks vertelt dat de gebeurtenis grote impact heeft gehad op het gezin.

19.24 uur:
De Stille Tocht is onderweg. Via de Hereweg loopt de stoet via het Gedempte Zuiderdiep, Oosterstraat, Grote Markt naar het Martinikerkhof. De stoet wordt daar rond 19.40 uur verwacht. De Stille Tocht wordt voorafgegaan door Gruno’s Postharmonie.

19.00 uur:
Rond 18.30 uur is de officiële herdenking bij het Joods Monument aan de Hereweg begonnen. Er werden toespraken gehouden en er vonden kransleggingen plaats. Onder andere vertegenwoordigers van de Joodse Gemeente Groningen en de Stichting 4 Mei herdenking Groningen legden bloemstukken. Namens de gemeente Groningen legden burgemeester Mirjam van ’t Veld (CDA) en fractievoorzitter Jalt de Haan (CDA) een krans.