In de Vinkenstraat is zaterdagmiddag een Stolperstein gelegd voor Johannes Geubels. Geubels werd in februari 1945 opgepakt door de SD en kwam om het leven in concentratiekamp Neuengamme bij Hamburg.
“Het initiatief voor het leggen van deze steen is te danken aan diverse burgerinitiatieven rond Hamburg”, vertelt Janwillem Compaijen van vakbond FNV. “Eén van die initiatiefnemers is Holger Artus. Hij vroeg zich af of er alleen een gedenksteen in Hamburg moest worden gelegd, of dat het misschien ook goed was om een steen in Groningen te leggen? Het werd dat laatste, waarbij de stenen in zowel de Vinkenstraat als in Hamburg op hetzelfde moment werden onthuld.”
Tekst gaat verder onder de foto’s:
“Voor de kinderen was hun moeder een ware heldin”
Bij het leggen van de steen waren ongeveer vijftig mensen aanwezig. “Johannes en Grietje hadden drie kinderen die vanmiddag allemaal aanwezig waren, net zoals verschillende andere familieleden. Daarnaast waren er verschillende buurtbewoners en belangstellenden aanwezig. De familie had een uur eerder afgesproken met Artus om elkaar wat te leren kennen, waarna de onthulling plaatsvond. Guus, de zoon van Johannes, hield een mooie toespraak. Hij vertelde dat er vandaag een Stolperstein voor hun vader werd onthuld, maar dat de echte heldin nog geen steen had: hun moeder. Na de oorlog moest zij de touwtjes aan elkaar zien te knopen. In een leeg huis, in de jaren na de oorlog, was dat niet makkelijk. Voor hen was hun moeder Grietje daarom een ware heldin.”
“Zonder haat voor Duitsers grootgebracht”
Compaijen vond het een mooie toespraak: “Guus vertelde dat ze als kinderen grootgebracht zijn zonder dat er in deze opvoeding haat voor de Duitsers doorklonk. Dus ondanks wat de familie is overkomen. Dat vond ik heel mooi.” Bij de onthulling was ook locoburgemeester Mirjam Wijnja (GroenLinks) aanwezig. Zij vertelde over de betekenis van Stolpersteine en over het belang ervan in correlatie tot tachtig jaar bevrijding. Robert Lagestee sprak namens de buurtbewoners: “Ik denk dat ik namens alle inwoners van deze straat spreek als ik zeg dat ik blij ben dat we onze oude buurman Johannes weer een beetje terug hebben in onze straat. En wat voor buurman. De wereld zal waarschijnlijk vergeten wat we hier vandaag zeggen, maar met deze steen wordt het moeilijker om Johannes ooit uit zijn straat en uit ons geheugen weg te denken.”
Tekst gaat verder onder de video van de toespraak van Geubels:
Johannes Geubels
Johannes Geubels werd op 11 maart 1911 geboren in Groningen. Tijdens de Duitse inval in mei 1940 was Geubels 29 jaar oud en woonde aan de Vinkenstraat 6. Als reactie op de Duitse bezetting ontstond verzet. Geubels maakte daar deel van uit, waarbij gebeurtenissen als de massa-executie op de Waalsdorpervlakte in maart 1941 hem aanmoedigden om de strijd tegen de bezetter aan te gaan. Hij was werkzaam als zetter-opmaker-drukker bij de drukkerij Erven B. van de Kamp in de Sint Jansstraat. Samen met andere drukkers was hij actief binnen de verzetsgroep De Groot. Gerrit Boekhoven gaf leiding aan de groep. Groep-De Groot hield zich geweldloos bezig met het verspreiden van distributiebonnen, het onderbrengen van onderduikers en het drukken en verspreiden van verzetsblad De Vonk.
Inval
Op 29 februari 1945 deed de Sicherheitsdienst een inval in de drukkerij, waarbij zeven medewerkers werden opgepakt. Zij werden overgebracht naar het Huis van Bewaring aan de Hereweg. De reden van de inval is onbekend, maar naar alle waarschijnlijkheid is er verraad in het spel geweest. Tot 17 maart heeft Geubels gevangen gezeten in de stad, waarna hij is overgebracht naar Neugengamme bij Hamburg. Rond dit kamp waren er diverse werkkampen. Bij het naderen van de geallieerden koos de kampcommandant ervoor om de gevangenen te spreiden over de diverse kampen. Geubels werd overgebracht naar kamp Sandbostel dat op 29 april werd bevrijd door het Britse leger. Op 31 mei is hij naar alle waarschijnlijkheid in het kamp overleden aan de gevolgen van een ziekte. Zijn lichaam werd uiteindelijk aangetroffen in een massagraf. In de herfst van 1966 werd hij herbegraven op het Ereveld bij Loenen. Van de zeven opgepakte drukkers overleden er zes tijdens of kort na hun gevangenschap. Johannes Geubels werd 34 jaar.
