De nieuwe bacheloropleiding Fries van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) moet Groningen als thuisbasis gaan krijgen. Dat adviseert DINGtiid in een brief aan de Provincie Fryslân. De opleiding in de Friese hoofdstad Leeuwarden aanbieden zou, opvallend genoeg, nadelig zijn voor het aantal studenten.
Het convenant voor de nieuwe bachelor wordt in april ondertekend. Tot nu toe was niet duidelijk waar de opleiding haar thuisbasis zou krijgen. Campus Fryslân in Leeuwarden leek een logische keuze, maar nu lijken zowel de RUG als DINGtiid, het adviesorgaan rond de Friese taal richting overheden, juist aan te sturen op Groningen.
Volgens DINGtiid is Groningen de logische keuze. De afdeling Friese Taal & Cultuur is daar al bijna honderd jaar onderdeel van de Faculteit Letteren. Docenten, onderzoekers en PhD-studenten zitten midden tussen andere vakgebieden, zoals Germaanse talen, taalkunde en geschiedenis. Die academische omgeving is belangrijk voor de kwaliteit van de opleiding, schrijft DINGtiid.
Ook trekt de bachelor Fries veel studenten die de taal eerst als keuzevak proberen, meestal studenten van andere opleidingen. DINGtiid waarschuwt dat het aantal studenten laag zou zijn als de opleiding naar Leeuwarden verhuist, omdat in Groningen die potentiële bijvakkers al aanwezig zijn.
Fries keert groter terug, opleiding start in september
De nieuwe bachelor vervangt de huidige minor Fries binnen de bachelor Minorities and Multilingualism (M&M), die vanaf volgend studiejaar wordt afgebouwd. De Tweede Kamer stemde begin vorig jaar in met de financiering voor de bachelor, nadat een adviesrapport van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen stelde dat het fundamentele onderzoek in de frisistiek de afgelopen decennia flink is gekrompen en daardoor kwetsbaar is geworden.
Volgens de Akademie voldoet Nederland daarmee niet aan de verplichtingen van Europese verdragen over minderheidstalen. Na het afzwaaien van hoogleraar Goffe Jensma in oktober 2022, stelde de RUG docent Anne Merkuur aan als opvolgend docent, maar niet als hoogleraar.
Dat zorgde onder aanjagers van de Friese taal, oud-hoogleraren en binnen de provinciale politiek in Friesland voor angst over het volledig verdwijnen van het Fries als zelfstandige studierichting. De RUG stelde eind november 2022 dat er geen waardige opvolger voor Jensma werd gevonden, maar dat het geld voor het hoogleraarschap geoormerkt bleef voor het Friese onderwijs op de universiteit.
De RUG vond begin 2023 wel een geschikte kandidaat voor het hoogleraarschap. Sindsdien is Arjen Versloot interim-hoogleraar Friese taal en cultuur aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij heeft nu nog een tijdelijke aanstelling voor twee dagen per week tot begin 2028.
De Rijksuniversiteit Groningen (RUG) begint vanaf september met het aanbieden van de volledige nieuwe bachelor Fries. Studenten kunnen daarmee vanaf het komende studiejaar een volledig academisch programma in de frisistiek volgen.
