Unicum: protest van elf wetenschappers tegen Groningse promovendus

nieuws
Foto: Cisca Wijmenga

Elf wetenschappers van vijf universiteiten tekenen protest aan tegen de promotie van een orthopedagoog aan de RUG. Dat meldt het NRC.

Leesoefeningen met een zandloper of stopwatch erbij en toetsen die meten hoeveel losse woorden een leerling in drie minuten hardop kan lezen, het is praktijk in het basisonderwijs, maar deze ‘raceoefeningen’ zijn niet nodig, aldus orthopedagoog Luc Koning. Ze leveren geen bijdrage aan de ontwikkeling van de leesvaardigheid. Daar zijn de elf wetenschappers het niet mee eens.

De gepensioneerde orthopedagoog Koning promoveerde op 7 november vorig jaar bij de RUG. Een dag na de promotieplechtigheid ontving het College voor Promoties van de Groningse universiteit een brief van elf dyslexieonderzoekers. Zij protesteerden tegen het verlenen van de doctorsgraad. Ze hebben het proefschrift beoordeeld aan de hand van de criteria die bij hun eigen universiteiten worden gebruikt en concluderen dat het niet voldoet aan minimaal vier van de vijf kwaliteitsstandaarden. Zo zijn volgens de elf onderzoekers het design, de analyses en de rapportage van onvoldoende kwaliteit om de conclusies aan het einde van het proefschrift te ondersteunen.

Promotor Wander Lowie, hoogleraar toegepaste taalkunde, spreekt van een niet eerder vertoonde actie. “Heel oncollegiaal; Dit hoor je op wetenschappelijke fora te bespreken.”

De elf critici eisen niet dat de doctorstitel wordt ingetrokken. Ze hebben namelijk geen reden om aan te nemen dat er sprake is van fraude. Hun kritiek is gericht op de promotoren en de beoordelingscommissie. Tenminste twee van de leden hebben weinig expertise op het gebied van leesonderwijs hebben, aldus één van de ondertekenaars. Zij willen dat de RUG afstand neemt van de belangrijkste conclusie in het proefschrift.

Dat het achterwege laten van snelheidsoefeningen tot even goede vorderingen in het technisch lezen leidt, is volgens hen onvoldoende onderbouwd, want Koning gebruikte daarvoor vijftig jaar oude landelijke toetsscores als referentie.
De RUG neemt geen afstand van het proefschrift. Luc Koning heeft vier jaar lang 1.200 leerlingen van 57 basisscholen gevolgd. Hij ontwikkelde daarvoor een leesprogramma zonder snelheidsoefeningen dat naast de bestaande methodes wordt gebruikt. De promotoren vinden dat Koning onderzoeksbekwaam is en de doctorstitel verdient.

Volgens één van hen, emeritus hoogleraar Bert Maassen, kan het leesonderwijs ook zonder expliciete snelheidsoefeningen. “Helemaal niet zo’n spectaculair resultaat. Daarom snap ik de commotie ook niet.”