UMCG beantwoordt vragen van patiënten met hulp van AI

Het UMCG is het eerste ziekenhuis in Europa dat een chatbot, gebaseerd op kunstmatige intelligentie (artificial intelligence, afgekort AI), daadwerkelijk inzet in het schriftelijk contact met patiënten.

Dat maakte het ziekenhuis maandagochtend bekend.

Het ziekenhuis draaide de afgelopen maanden al een proef met de software. Tijdens de proefperiode controleerden zorgverleners de door AI opgestelde antwoorden nauwkeurig, maar kregen patiënten de antwoorden van de chatbot nog niet. Nu gaat het ziekenhuis de conceptversie van de antwoorden van de AI-chatbot, na een controle door een zorgverlener, ook daadwerkelijk naar patiënten sturen.

“Het is prachtig om te zien waar kunstmatige intelligentie toe in staat is”, vertelt Tom van der Laan, KNO-arts en Chief Medical Information Officer (CMIO) in het UMCG. “Maar de zorg blijft mensenwerk: er is altijd een arts of verpleegkundige die het antwoord checkt voordat we het verzenden. Kunstmatige intelligentie kan het werk ondersteunen en makkelijker maken, maar zorgprofessionals zijn voorlopig onvervangbaar in de zorg.”

Minder druk op de zorg

Het UMCG verwacht dat de inzet van AI bij het beantwoorden van patiëntenvragen de administratieve druk op artsen, verpleegkundig specialisten en andere zorgverleners flink kan verlagen. Wekelijks stellen patiënten ruim 1200 schriftelijke vragen aan hun UMCG-zorgverlener: over medicatiegebruik, pijnbestrijding en weer mogen sporten/werken/reizen na een operatie. Het beantwoorden van al die vragen kost artsen en andere zorgverleners veel tijd die ze vaak niet hebben, aldus Van der Laan: “Als zorgverleners minder tijd hoeven te besteden aan dit soort administratieve taken, is er meer tijd voor de patiënt.”

Hoewel het UMCG het eerste ziekenhuis in Europa wordt wat AI op deze manier gebruikt, is de techniek niet nieuw. In de VS werken ziekenhuizen er al langer meer. “De ervaringen daar zijn zeer positief. Je kunt denken dat zo’n systeem het contact met de zorgverlener onpersoonlijker maakt, maar niets is minder waar. Omdat de zorgverleners de vragen nu tussen de bedrijven door beantwoorden, doen ze dat vaak wat kortaf. Kunstmatige intelligentie blijkt niet alleen informatievere en uitgebreidere antwoorden te geven, maar AI doet dat ook meer empathisch. We verwachten dat we in Nederland dezelfde positieve ervaringen zullen hebben.”

Meer mogelijkheden

Het ziekenhuis ziet nu al meer mogelijkheden voor AI in de zorg. Van der Laan besluit: “Als ik nu één dagdeel spreekuur op de polikliniek heb, kost het me zo’n 1.5 tot 2 uur voorbereidingstijd. Ik lees van iedere patiënt het dossier, bekijk bijvoorbeeld veranderingen in medicijngebruik en behandelingen door andere zorgverleners. Als AI daar een samenvatting van kan maken met alleen de relevante informatie, dan kan dat ontzettend veel tijd besparen. Maar AI kan bijvoorbeeld ook een patiëntvriendelijke samenvatting van een operatieverslag maken, of snel een ontslagbrief schrijven zodat de huisarts vlot geïnformeerd wordt over de ziekenhuisopname van de patiënt. Ik verwacht dat we in de komende jaren veel meer toepassingen in de zorg krijgen. Eerst vooral met de zogeheten taalmodellen zoals ChatGPT, maar op termijn ook met robotica. De toepassingen zijn eindeloos.”

In de komende weken en maanden gaan meer Nederlandse ziekenhuizen met een EPD van dezelfde leverancier deze toepassing gebruiken, in samenwerking met andere ziekenhuizen vanuit de EPIC Nederlandse Vereniging.