De Herepoort komt nooit weerom

‘Wanneer wordt er nu eens echt werk van gemaakt deze Herepoort terug te brengen naar waar ie thuis hoort?’ Die vraag stelt Fokko Wolthuis donderdag aan de gemeente Groningen.

In 1933, 1957, 1988 en 2005 is geprobeerd de Herepoort, die nu in de tuin van het Rijksmuseum in Amsterdam staat, terug te laten keren naar Groningen. De poort bestaat uit de geredde restanten van wat in 1878 in de provinciehoofdstad als een sta-in-de-weg werd gezien. En hij komt nooit weerom. Omdat het nu een  deel is geworden van een tuinarchitectonisch en bouwkundig geheel.

De aannemerscombinatie die de Ring Zuid aanlegt, heeft zich naar de Herepoort vernoemd.

Wikipedia weet: Tussen 1608 en 1614 werd de Herepoort gebouwd op het Hereplein en was enige tijd onderdeel van de citadel van Alva. In 1621 werd deze poort voorzien van haar façade. In 1876 begon het afgraven van de wal bij de Herepoort en de achterste delen van de poorttunnel. Het front bleef eerst staan in afwachting van wat komen ging.

Ondertussen vond het stadsbestuur het maar een sta-in-de-weg voor het wegverkeer. Zij was dan ook niet gecharmeerd van de inspanningen van enkele burgers om in elk geval het front voor het nageslacht te behouden.

In juni 1878 begon de sloop van de poort, waarbij slechts de meest waardevolle brokstukken door architect Pierre Cuypers achteruit konden worden gelegd en in juli van dat jaar meegenomen konden worden naar Amsterdam. Mede op zijn initiatief van werd de Herepoort in 1885 daar samen met de eveneens afgebroken Deventer Bergpoort als een geheel weer opgebouwd in de tuin van het Rijksmuseum Amsterdam.

Er zijn in Groningen (net als in Deventer) meerdere initiatieven geweest om de restanten van de poort terug te halen. Onder andere in 1933, 1957, 1988 en 2005 werd dit geprobeerd. Het Hereplein bleek als doorgaande route echter ongeschikt om de poort te herplaatsen en bovendien zou met de sloop bij het Rijksmuseum ook de Bergpoort gesloopt moeten worden.

In 1991 gaf de directeur van het Rijksmuseum aan dat de poort nooit terug zal komen, ook omdat de poorten als triomfboog in samenhang en binnen de rest van de brokken in de tuin een tuinarchitectonisch en bouwkundig geheel vormen.