‘Als maatschappij actie ondernemen om langer gezond leven voor iedereen mogelijk te maken’

Nederlanders leven langer, maar een groeiend deel van die jaren brengen we door in slechte gezondheid. Om dat te veranderen, ondertekenden 58 organisaties woensdagochtend in het Forum Groningen een gezamenlijke Gezondheidsverklaring. De maatschappelijke organisaties, onderwijsinstellingen, bedrijven en (regionale en lokale) overheden schrijven daarin dat ze niet langer willen wachten tot de landelijke politiek in actie komt en daarom zelf actie gaan ondernemen.

Prof. dr. Jochen Mierau (UMCG/RUG) is één van de initiatiefnemers voor de verklaring. Hij waarschuwt dat Nederlanders sinds de jaren tachtig steeds meer jaren met ziekte leven. De afname van gezonde levensjaren leidt tot hogere zorgkosten, minder mensen die kunnen deelnemen aan werk en vrijwilligerswerk en personeelstekorten.

Toch staat gezondheid niet tussen de vijf hoofdthema’s voor een nieuw kabinet. Dat terwijl uit onderzoek blijkt dat 75 procent van de Nederlanders vindt dat gezondheid en welzijn meer prioriteit moeten krijgen, aldus Mierau:

“Het is onbegrijpelijk dat gezondheid keer op keer onderaan het prioriteitenlijstje eindigt. Gezondheid wordt nog te vaak gezien als een kostenpost. Pas als we gezondheid gaan zien als investering die voor iedereen iets oplevert, werken we aan een gezonde samenleving en dus een gezonde economie. Gezondheid blijft het ondergeschoven kindje en het wordt hoog tijd dat ook de politiek dat gaat inzien.”

Oplossing dichtbij te vinden

Volgens de initiatiefnemers ligt een deel van de oplossing dicht bij huis: in buurten, op scholen, bij sportclubs, verenigingen en werkgevers. Hans Schirmbeck, voorzitter van de Samenwerkende Gezondheidsfondsen, vertelt dat dat de reden is om nu het initiatief te nemen:

“Tegelijkertijd is het een oproep aan de landelijke politiek om zich aan te sluiten. Juist omdat de meerderheid van alle Nederlanders deze beweging steunt, ongeacht politieke voorkeur.”

Actieplan volgt binnen een jaar

De Gezondheidsverklaring is een initiatief van de samenwerkende gezondheidsfondsen, mede georganiseerd door de Aletta Jacobs School of Public Health. De 58 organisaties werken in 2026 hun gezamenlijke plannen verder uit en willen binnen een jaar met een concreet actieplan komen.

Schirmbeck verwacht dat de beweging in de tussentijd verder zal groeien: “Er lopen nog gesprekken met diverse partijen en uiteraard kunnen organisaties zich bij ons melden. Wij gaan graag het gesprek aan om de beweging nóg groter te maken dan hij al is.”