Een aflevering Beno’s Stad over de Groningse meubelontwerper en architect Jo Boer. Hierin onder andere aandacht voor zijn rol bij de bouw van de ‘Nijverheidsschool’ (MTS/HTS) en voor de vlak daarbij door hem ontworpen gebouwen aan het Bernoulliplein.
► Beschrijving
Het Bernoulliplein mag eigenlijk wel het Jo Boerplein heten.
De Groninger Jo Boer begon als meubelmaker maar werd architect en ontwierp alle woonblokken aan dit plein.
En het begon voor Boer allemaal met deze school.
Hij was in dienst van de gemeente betrokken bij de bouw en de inrichting van dit voor zijn tijd unieke schoolgebouw.
Johannes Albertus Boer werd op 22 februari 1895 om half vijf ‘s middags geboren op het Zuiderdiep.
Ongeveer op de plek waar later zijn carrière als architect begon.
Na Jo kregen vader en moeder Boer nog zeven kinderen.
Vader was sigarenmaker maar omdat hij nogal ziekelijk was kluste moeder bij.
Ook Jo moest al jong aan de slag.
Vanaf zijn zestiende ging hij als meubelmaker werken voor onder andere J.A. Huizinga aan de Westersingel.
Hier bleek dat Jo Boer niet alleen meubels kon maken maar ze ook goed kon tekenen.
En dat was voor de directeur gemeentewerken Mulock Houwer reden hem in 1920 in dienst te nemen.
Jo Boer kwam in 1920 als tekenaar bij de dienst gemeentewerken.
In die tijd was er veel te tekenen omdat de stad flink groeide.
Boer tekende zo mee aan de Oranjewijk, de Oosterparkwijk en de Korrewegwijk.
Maar zijn grootste klus was dit gebouw.
Het werd ontworpen door de directeur van de school Wiebenga en de Rotterdamse architect Van der Vlugt.
Het gemeentebestuur wilde dat het gebouw er in 1923 binnen drie maanden stond en Boer werd belast met de inrichting en het ontwerpen van het meubilair.
Directeur gemeentewerken Mulock Houwer was zeer tevreden over het werk van zijn opzichter-tekenaar.
Maar toen de school klaar was werd Boer ontslagen.
Volgens Mulock Houwer was er geen geld om Boer’s aanstelling te continueren.
Boer was in 1921 getrouwd met de dochter van molenmaker Bremer, bij wie hij in zijn jonge jaren het bouwvak had geleerd.
Het paar ging wonen aan de pas gebouwde Sumatralaan.
Jo Boer werd begin jaren twintig lid van de Groninger kunstkring De Ploeg.
Hier ontmoette hij onder andere architecten als Evert van Lingen, Siep Bouma en Job Hansen die hem inspireerden.
Een andere inspiratiebron voor Boer was de sport.
Hij turnde onder meer bij gymnastiekvereniging Vlugheid en Kracht.
Volgens zijn dochter was Jo Boer ooit turnkampioen van Groningen.
Of was dat nou zijn jongere broer Jan?
Nou, zijn dochter is er niet helemaal zeker meer van.
Maar hoe dan ook Jo Boer was eigenlijk goed in alle sporten.
Zo was hij een uitstekend golfspeler.
Hij kon een aardig balletje slaan met tennis.
Hij was een uitmuntend zwemmer.
Kon goed paardrijden.
En hij was vooral goed in atletiek.
Als polsstokhoogspringer was Boer zelfs een keer genomineerd voor de Olympische Spelen.
Maar helaas hij haalde de limiet niet.
Voor de Groningse architecten was de Amsterdamse School in de jaren twintig de favoriete bouwstijl.
Siep Bouma ontwierp bijvoorbeeld een nieuw gebouw voor de dienst gemeentewerken in deze stijl.
Kenmerkend voor de Amsterdamse School waren onder andere de hoeken van de gebouwen waarbij vaak met rondingen en een soort torentjes werd gewerkt.
Toen Jo Boer vanaf 1925 het Bernoulliplein mocht bebouwen greep hij ook naar de populaire Amsterdamse Schoolstijl.
Eigenlijk zou het Bernoulliplein een enorm plein worden met als zuidelijke afsluiting de nieuwe MTS.
Maar toen dit schoolgebouw klaar was schrokken veel stadjers toch wel van het moderne uiterlijk.
Het college van B en W bedacht toen dat de school maar wat moest worden weggestopt.
Als argument gebruikte het gemeentebestuur trouwens dat er zo extra bouwterrein werd gewonnen.
Nou, Jo Boer vond het allang best want het leverde hem de grootste klus uit zijn carrière op.
Hij mocht alle woonblokken aan het plein ontwerpen en het betekende zijn doorbraak als architect.
Toen de huizen klaar waren ging hij zelf in één daarvan wonen, direct om de hoek op korreweg 63.
Jo Boer ontwierp naast huizen en villa’s in Groningen het Noorderbad en in Sneek de King-fabriek.
Soms kreeg hij een bijzondere opdracht.
Zoals in 1935 toen hij architect werd voor de grote handel, nijverheid en landbouw-tentoonstelling Noorderlicht.
Hij ontwierp in het Groningse Stadspark hiervoor enkele fraaie paviljoens.
Maar al na enkele dagen bleek dat ze wel fraai waren maar niet stormvast.
Een open paviljoen stortte in en wegens omwaaigevaar werden de torens van de hoofdpoort snel afgebroken.
Jo Boer kreeg volgens sommige mensen die hem hebben gekend steeds meer kapsones.
Hij verkeerde graag in betere kringen en ging in dure auto’s rijden.
In één van deze auto’s vond hij ook zijn einde samen met zijn tweede vrouw.
Op 12 februari 1971 om kwartier voor zeven ‘s morgens reed hij met grote vaart het Verbindingskanaal in om de trein te halen.
Hier bij de voormalige MTS begon in 1923 min of meer Boer’s architectencarrière.
Zaterdag is het gebouw voor publiek toegankelijk vanwege de Open Monumentendag.
