Stoken op hout blijft voorlopig ‘onbestraft’ na onverwachte wending; fractie stemt tegen eigen voorstel

Tegen ieders verwachting heeft de gemeenteraad woensdagavond niet ingestemd met de mogelijkheid om op te treden tegen mensen die hout stoken. GroenLinks die de motie had mede-ondertekend, stemde uiteindelijk toch tegen.

“Als je maar lang genoeg meeloopt, dan maak je vanzelf alles een keer mee”, introduceert Jeffry van Hoorn van GroenLinks zijn stemverklaring. “Mijn fractie gaat tegen een motie stemmen waar we met onze partijnaam op staan. Als we dit goed willen doen, dan moeten we het ook goed doen. Graag willen wij daarom gebruikmaken van de pauzeknop.”

Gezondheidsproblemen door houtrook
Deze woorden klinken aan het einde van de vergadering. Bij de introductie van het onderwerp gingen vriend en vijand er nog vanuit dat het voorstel wel door de raad geloodst zou worden. Janette Bosma van de Partij voor de Dieren legt uit wat het voorstel behelst: “Als je de landelijke kaart van stookalert bekijkt, dan kleurt deze rood. Er zijn te veel schadelijke stoffen in de lucht. Dit zorgt voor gezondheidsrisico’s. Elke winterperiode, en bijvoorbeeld ook vandaag, zijn er inwoners die gezondheidsproblemen ervaren door houtrook die zich in hun omgeving bevindt. Niet alleen wij vinden dit belangrijk, maar ook artsen van het UMCG vragen om meer aandacht voor de gevolgen van luchtvervuiling omdat uiteindelijk iedereen hier slachtoffer van is. Kunnen leven in een gezonde lucht is belangrijk. Niet voor niets wordt schone lucht gezien als een zelfstandig mensenrecht. Het is belangrijk om inwoners te beschermen tegen het inademen van schadelijke stoffen in een stad die steeds drukker wordt. Ondertussen is het ook zo dat niemand hout stookt met de intentie om zijn buren lastig te vallen. Er zullen dan ook geen boetes uitgedeeld worden door boa’s die langs de deuren gaan. We willen bewustwording creëren omdat de effecten van houtrook onderschat worden.”

Symboolpolitiek
Olivier van Schagen van Student & Stad is kritisch en spreekt van symboolpolitiek: “Je gaat een signaal afgeven, maar vervolgens ga je hier niet op handhaven. Door niet te handhaven zal de lucht niet schoner worden.” Bosma verdedigt zich: “We gaan het wel handhaven. We hebben contact met gemeenten die dit al doen, bijvoorbeeld in Amersfoort. Daar zien we dat het aantal boa’s niet uitgebreid hoeft te worden.” Van Schagen snapt het niet meer: “De Partij voor de Dieren zegt dat er geen boa’s op fietsen uitrukken, maar tegelijkertijd wordt er gezegd dat er wel op gehandhaafd wordt. Dat is toch het inzetten van boa-capaciteit?” Bosma: “Als er een melding binnenkomt, dan gaat er iemand heen. Is er op dit moment onderbezetting, omdat er andere meldingen zijn, dan kan dit bezoek ook op een later moment plaatsvinden.”

Van Schagen richt zich daarmee op de uitvoerbaarheid van de maatregel, mocht deze worden opgenomen in de Algemene Plaatselijke Verordening Groningen (APVG). Rik Heiner van de VVD: “Dit uitvoeren is lastig. Het is willekeur. We kunnen de boa-capaciteit beter inzetten voor andere zaken.” Bosma vraagt daarop aan Heiner waarom het willekeur is: “Je gaat af op een melding. In Amersfoort zien we dat dit resultaat heeft. Mensen reageren er heel positief op, omdat ze vaak niet weten dat de houtrook die zij met hun open haard verspreiden overlast veroorzaakt. Het brengt een gesprek op gang.” Heiner: “Stel dat ik een slechte verstandhouding heb met mijn buren. Dan kan ik dus mijn buren constant een boa op hun dak sturen.”

Ook Kelly Blauw van de PVV is kritisch: “Wat zegt de landelijke wetgeving hierover?” Bosma: “Dat het gemeenten vrij staat om dit op te nemen in hun APVG.” Niels Hilboesen van Stadspartij 100% voor Groningen noemt het overbodig: “Er worden al allerlei adviezen gegeven. Als de lucht heel slecht is, wordt er een stookverbod afgegeven. Daarnaast is er veel informatie beschikbaar. Waar nu voor gepleit wordt, doen we eigenlijk al.” Daar is Bosma het niet mee eens: “Door het op te nemen in de APVG geven we onszelf een handvat, waarbij we melders tegemoet kunnen komen. Een middel waarbij er door tussenkomst van een boa actie wordt ondernomen.” Hilboesen: “Maar wat zijn dan de gevolgen? Welke straffen gaan we overtreders opleggen?” Bosma: “We willen expliciet niet beboeten. We willen informerend te werk gaan. Na een jaar willen we dit evalueren. Mocht er dan meer nodig zijn, dan kunnen we daarover beslissen.”

“Vrijheid van de één houdt op waar de bewegingsvrijheid van de ander begint”
GroenLinks is aanvankelijk positief. Van Hoorn: “Groningen heeft op dit moment één van de schoonste luchtomgevingen. Daar kunnen we trots op zijn. Maar waar we niet aan voorbij kunnen gaan is houtstook. Daar komt veel fijnstof bij vrij. Daarom is het goed om naar dit verbod te kijken.” Andrea Poelstra van D66 vult aan: “De vrijheid van de één houdt op waar de bewegingsvrijheid van de ander begint. Het inademen van goede en gezonde lucht is belangrijk. Daarom is het belangrijk om een stok te hebben. Mijn fractie krijgt ook berichten van mensen die last hebben van houtstook.”

“Wij zien beren op de weg”
Toch is het college voorzichtig. Wethouder Manouska Molema van GroenLinks: “Dat mensen behoefte hebben aan schone lucht, dat horen wij ook. De discussie die hier in de raad gevoerd wordt, laat zien dat het wenselijk is om over dit onderwerp na te denken. We snappen dan ook de zoektocht naar instrumenten om schone lucht te bevorderen. Maar wij willen er wel zeker van zijn dat als wij een opdracht krijgen van de raad, we die ook goed kunnen uitvoeren. Als we dit opnemen in de APVG, hebben wij twijfel over de juridische houdbaarheid. Wij zien beren op de weg. Wat we wel willen doen is onderzoeken wat er wel mogelijk is. Het voorstel is om deze motie aan te houden tot de volgende raadsvergadering. Dat geeft ons tijd om uit te zoeken wat er wel en wat er niet mogelijk is. Hier kiezen we heel bewust voor om niet de suggestie te wekken dat we dingen doen die niet kunnen. Als er voor gekozen wordt om de motie wel in stemming te brengen, dan moet het college deze motie ontraden.”

Poelstra: “Er is, ook in andere gemeenten, al veel informatie over dit onderwerp op tafel gekomen. Welke informatie gaat ons dit extra opleveren?” Daan Brandenbarg van de SP: “Stel dat de raad besluit om hier vanavond wel over te stemmen. Komt het college dan ook met een brief en aanvullende informatie?”

“Hoe kan het dat het college zich in alle mogelijke bochten wringt om toch iets te leveren?”
Izaäk van Jaarsveld van het CDA kan zijn oren niet geloven: “Dit is een onuitvoerbare motie. Toch gaat het college zich nu in alle mogelijke bochten wringen om toch iets te leveren. Als een oppositiepartij een dergelijk voorstel indient, dan gebeurt dit niet. Waarom is er die discrepantie?” Maar Molema bestrijdt dit: “Deze motie is mede ondertekend door oppositiepartijen. We zien dat dit onderwerp leeft bij meerdere partijen. We zoeken naar wat we wel kunnen doen. Dat heeft niks met oppositie en coalitie te maken. Als deze motie wordt aangenomen, dan sturen we alsnog de brief en de aanvullende informatie.” Tegen D66 zegt Molema: “In de politiek kan iets heel wenselijk zijn. Maar dat betekent niet dat het daarmee ook direct goed uitvoerbaar is. Daarom het verzoek om ons de tijd te geven om dit uit te zoeken.”

De Partij voor de Dieren houdt voet bij stuk en denkt niet dat de komende weken extra informatie zullen opleveren. Bosma: “Alle informatie is al beschikbaar. In andere gemeenten is dit al mogelijk. Onze politieke keuze zal niet anders worden door wat er extra op tafel gaat komen. Daarom brengen we deze motie in stemming.” Uiteindelijk stemmen van de 42 raadsleden er elf voor: Partij voor de Dieren, D66 en Partij voor het Noorden.