Groninger Gasberaad pleit voor behoud staatssecretaris Groningen: “Mentale schade is een grote tragedie”

Het Groninger Gasberaad pleit voor het behoud van een staatssecretaris in het nieuwe kabinet die belast is met de problematiek in Groningen. Dat zegt Jan Wigboldus zaterdag.

Jan, in een groot deel van de provincie was in de nacht van donderdag op vrijdag de aardbeving voelbaar. Hoe heb jij deze nacht beleefd?
“Ik was aanvankelijk wat in de war. Ik was nog wakker. Ik hoorde een geluid, waarbij ik in eerste instantie dacht dat er in huis iets omviel. Het was overduidelijk een geluid dat niet normaal was. Maar ik dacht aan onze twee katten. Dat ze wellicht aan het spelen of vechten waren en daarbij iets om hadden gestoten. Dus het directe besef: dit is een aardbeving, dat was er bij mij niet. Dat drong pas later tot mij door.”

Het aantal schademeldingen is inmiddels flink opgelopen. Wat zegt dat?
“Dat zegt dat er weer een beroep wordt gedaan op Groningen voor wat betreft het accepteren van erge vertragingen bij het herstellen en het versterken van huizen in het bevingsgebied. En ook dat er een beroep wordt gedaan op de mentale gesteldheid van inwoners van de provincie. De laatste tijd kwam de rust er net weer wat in. Maar die mentale rust, die is nu helemaal weg. We zijn weer terug bij nul.”

Kwam deze beving voor jou als een verrassing?
“Nee. Deskundigen hebben daar ook altijd voor gewaarschuwd. Medewerkers van het KNMI maar ook van de NAM waarschuwen al jaren dit zou kunnen gebeuren. Maar je weet niet wanneer zoiets kan gebeuren. En hoe groot is de kans?”

Je zegt eigenlijk: Groningen was na het sluiten van de gaskraan in het Groningenveld in rustiger vaarwater terecht gekomen…
“Precies. En de statistieken laten dit ook zien. Zowel het aantal bevingen, alsook de bevingen in sterkte, lieten de afgelopen periode een afname zien. Maar ook nu blijkt maar weer: Moeder Aarde gaat over haar eigen spullen. We moeten dit accepteren. Een beving met een kracht van 5.0 is om die reden ook niet uitgesloten. Kijk, als je deze kwestie communiceert met inwoners van Japan of rond de Middellandse Zee, dan zeggen ze, waar heb je het over. Het getal lijkt laag. Maar bij hun vinden bevingen plaats op een diepte van tien kilometer waarbij tektonische plaatsen over elkaar heen schuiven. Bij ons vindt de beving op een diepte van drie kilometer plaats. Dat heeft een erg versterkend effect. Daarnaast hebben we een kleigrond. Klei is verantwoordelijk voor het doorgeven van energie.”

Je had het zojuist ook over het versterken en verstevigen van huizen. Daar bestaan ook misvattingen over hè?
“Als huizen bevingsbestendig zijn, dan kunnen er nog steeds scheuren ontstaan. Wat betekent zoiets dan? Aardbevingsbestendig bouwen is iets dat niet bestaat. Wat hiermee bedoeld wordt is dat bewoners van een woning meer tijd krijgen om hun huis veilig te kunnen verlaten. Zonder versterking heb je bijvoorbeeld zoveel minuten. Bouw je bevingsbestendig dan heb je bijvoorbeeld twintig minuten. Maar het is niet zo dat een bevingsbestendig huis ineens volledig veilig is voor altijd.”

Hoe groot is de mentale tegenslag door deze beving?
“Op het mentale gebied is dit een ernstige tegenslag. Alles wat fysiek is, dat kan gerepareerd worden. Instanties zijn daarvoor in de wereld. Maar mentale schade: steeds meer onderzoeken laten ook zien dat duizenden inwoners, van jong tot oud, schade op dit vlak hebben opgelopen. Het is één grote tragedie. Dat Rob Jetten van D66 afgelopen vrijdag direct naar het gebied kwam dat was goed en ook heel alert van hem. Maar ondertussen is er ook een partij als JA21 die de gaswinning wil hervatten na de versterkingsoperatie. Dat ze dat zeggen, notabene op de dag van een zware aardbeving, dat is een hele slechte timing. Wat dat betreft hoop ik ook dat er in het nieuwe kabinet plek zal zijn voor een staatssecretaris Groningen die bezig is met de problematiek in Groningen. Dat de aandacht hiervoor behouden blijft. We moeten alles op alles zetten dat situaties zoals bij het Toeslagenschandaal ons bespaard zullen blijven.”

Wigboldus was zaterdag te gast in het radioprogramma ‘OOG op Zaterdag’. Luister hier naar hoe Wigboldus de bevingsnacht heeft beleefd: