Vapen is net zo schadelijk als de sigaret: “Om te stoppen is motivatie het belangrijkste”

Oktober is de maand van ‘Stoptober’. Dit is een landelijke campagne die elke oktober plaatsvindt, waarbij rokers worden aangemoedigd om 28 dagen achter elkaar niet te roken. Marieke Wijninga van GGD Groningen vertelt dat de actie zich dit jaar ook specifiek richt op vapers en jongeren die vapen.

Marieke, maken jullie je zorgen over het vapen?
“Wij vinden de opkomst van het vapen een slechte ontwikkeling. Het is ook een ontwikkeling waar wij ons enorm veel zorgen over maken. Met name ook omdat we zien dat het enorm populair is onder jongeren. Met vapen wordt het inhaleren van de damp bedoeld die ontstaat wanneer een elektronische sigaret, dit kan een e-sigaret of vape zijn, een vloeistof verwarmt. Deze vloeistof, die ook wel een e-liquid wordt genoemd, bevat vaak nicotine, smaakstoffen en andere chemicaliën, die verdampt in plaats van verbrand wordt.”

Hoe zie je dit terug bij jongeren?
“De vape lijkt heel onschuldig. Maar dat is het niet. Het zit vol met schadelijke stoffen en werkt ook nog eens erg verslavend. Wat we als GGD zien, is dat met name jongeren gevoelig zijn voor de vape. Op jonge leeftijd beginnen zij er al mee.”

Het afgelopen jaar zijn er verschillende maatregelen genomen om het vapen onder jongeren te ontmoedigen, bijvoorbeeld door een verbod uit te vaardigen op de verkoop van smaakjes…
“Onze indruk is dat dit nauwelijks effect heeft. We kunnen dit effect uiteraard niet staven, maar wat we zien en merken, is dat smaakjes nog overal volop verkrijgbaar zijn. Niet meer op de plekken waar het eerst werd aangeboden, maar het wordt bijvoorbeeld wel aangeboden via sociale media, er wordt mee gehandeld op schoolpleinen en er is de illegale handel. Voor jongeren is het niet moeilijk om eraan te komen.”

Zou je kunnen zeggen dat het verbod op smaakjes de illegale handel heeft bevorderd?
“Ja, ik ben bang van wel. Het is heel makkelijk om eraan te komen. Het verbod heeft ervoor gezorgd dat jongeren het via andere wegen tot zich krijgen.”

Je hebt al uitgelegd dat vapen schadelijk is. Is het nu ook schadelijker dan roken?
“De vape is indertijd ooit op de markt gebracht als een soort gezond alternatief voor de sigaret. Maar die informatie blijkt achterhaald vanwege het verslavende karakter van de vape. Wij zien dat veel jongeren het vapen gebruiken als opstapje naar de traditionele sigaret. Dat ze dus met een vape beginnen en na verloop van tijd overstappen naar de ‘gewone sigaret’. En om je vraag te beantwoorden: de vape is net zo schadelijk als de sigaret.”

Deze maand is het Stoptober. Waar richten jullie je deze maand op?
“Vanuit de GGD hebben we deze maand veel aandacht voor de campagne. Om van de mogelijkheid gebruik te maken zou ik ook een boodschap naar de deelnemers willen sturen: jullie zijn al op de helft. En het is fantastisch dat er weer zoveel mensen zijn die deze maand van het roken en vapen af proberen te komen. Via onze socials delen we veel berichten en we hebben veel contacten met gemeenten en samenwerkingspartners waarmee we aangeven dat we er samen voor de stoppers zijn. We staan klaar voor de ondersteuning. En bij deze campagne richten wij ons ook duidelijk op de vapers die jonger zijn dan 18 jaar.”

Stel dat er mensen zijn die nadenken over stoppen. Welke woorden zou jij hen mee willen geven voor het laatste duwtje?
“Ik denk dat motivatie het allerbelangrijkste is. Ga voor jezelf na wat de meerwaarde van het roken is. Waarom rook je? Waarom vape je? Welk patroon kun je in dit gedrag doorbreken? Als GGD kunnen wij je meegeven dat roken en vapen ontzettend slecht is voor je gezondheid. Als je eenmaal begint, dan is het enorm lastig om er weer af te komen. Al die mensen die het deze maand toch proberen: heel dapper dat je een stoppoging onderneemt.”

Wijninga was zaterdag te gast in het radioprogramma OOG op Zaterdag. Luister hier naar Wijninga die vertelt wat de GGD van vapen vindt: