NRC concludeert: tunnelvisie in zaak tegen oud-burgemeester Schuiling

Met een uitgebreide reconstructie dook het NRC woensdagochtend dieper in de zaak rond de veroordeling voor schennispleging en het vertrek van Koen Schuiling als burgemeester van Groningen. De krant stelt dat de politie en het Openbaar Ministerie fouten hebben gemaakt bij de behandeling van zijn zaak. Er zou sprake zijn geweest van ’tunnelvisie’.

De kwestie begon toen een vrachtwagenchauffeur Schuiling ‘s avonds laat op een parkeerplaats zag, naar eigen zeggen in zijn onderbroek, en vreemd gedrag constateerde. De melding werd in eerste instantie geheim gehouden, omdat er geen strafbaar feit werd geconstateerd.

Volgens de NRC-journalisten leidde een combinatie van mondelinge overdracht en persoonlijke interpretaties tot een situatie waarin één waarneming van één getuige binnen enkele dagen uitgroeide tot een volledig ‘strafdossier’ bij de politie en het OM.

Pas bij een tweede incident in maart 2024 werd dit ‘dossier’ serieus. Een weggebruiker zag Schuiling naar eigen zeggen masturberen achter het stuur. Vanaf dat moment werd het eerdere incident opnieuw bekeken en ontstond een strafdossier. Schuiling gaf aan dat hij vanwege zijn medische klachten zijn buik met een massage verlichtte, niet dat hij seksueel gedrag vertoonde.

‘Praatjes leiden eigen leven’

De zaak werd groter en ging volgens NRC mondeling van de politiechef naar het OM, de commissaris van de Koning en uiteindelijk naar verantwoordelijk minister Uitermark. Ondanks de woorden van Schuiling ging de verklaring van de vrachtwagenchauffeur altijd voor in de mondelinge overdracht, stellen de NRC-journalisten. Maar die had (volgens een deskundig hoogleraar die de krant aanhaalt) nooit als doorslaggevend bewijs mogen dienen. Ook de chauffeur was ongelukkig.

Toen dit in september 2024 in de publiciteit kwam, had Schuiling kort daarvoor aangekondigd zijn functie als burgemeester neer te leggen. Schuiling noemde ‘energiegebrek’ als voornaamste reden, maar achteraf bleek dat Uitermark vanuit Den Haag druk uitoefende richting Schuiling om op te stappen, beschrijft de krant.

Schuiling voelde zich machteloos en beschadigd

In maart 2025 handhaafde de rechtbank in Zwolle de opgelegde boete. Schuiling ging in hoger beroep, dat in december dient. In het NRC vertelt Schuiling openlijk over zijn ervaring met het dossier en de gevolgen ervan. Volgens hem was er nooit sprake van seksuele handelingen, maar van het verlichten van pijn.

Schuiling benadrukt in het NRC ook het gebrek aan kans om zichzelf te verdedigen, voordat het dossier een eigen leven ging leiden. De keten van communicatie van politie tot minister leidde volgens Schuiling tot een publieke beeldvorming waarin zijn intenties volledig verkeerd werden geïnterpreteerd. Hij voelde zich hierdoor machteloos en persoonlijk beschadigd, niet alleen in zijn functie als burgemeester, maar ook in zijn privéleven.

Tegelijkertijd toont hij begrip voor de positie van de getuigen en erkent hij dat zijn gedrag verkeerd geïnterpreteerd kan worden door buitenstaanders. Zijn terugblik is gekleurd door verbijstering over hoe een incident dat voortkwam uit medische noodzaak is opgeblazen tot een strafzaak en uiteindelijk een einde maakte aan zijn politieke loopbaan.