Miljoenennota roept kritiek op bij VNO-NCW en SNN: “Onder de motorkap is het beeld zorgelijk”

De presentatie van de Miljoenennota dinsdag op Prinsjesdag leidt tot zorgen bij werkgeversorganisatie VNO-NCW Noord en belangenorganisatie SNN. Volgens de organisaties blijven grote keuzes onbenut vanwege de wispelturige politiek.

Volgens VNO-NCW bestaat het risico dat we in slaap worden gesust door de economische cijfers. De werkloosheid is laag en de koopkracht ziet er goed uit. Vanwege de zeer forse loongroei stijgt de koopkracht in 2026 met 1,3 procent. De economie groeit dit en komend jaar gematigd met respectievelijk 1,6 en 1,4 procent. “Onder de motorkap is het beeld echter zorgelijk”, stelt de werkgeversorganisatie. “Zo leunt de economische groei voornamelijk op extra overheidsuitgaven en een toegenomen binnenlandse consumptie doordat huishoudens meer te besteden hebben. Het aantal hoogproductieve banen neemt af en het aantal mensen in de WIA nadert alweer de miljoen. Daarbij piepen en kraken de uitvoeringsorganisaties. Dit alles is op termijn niet houdbaar, want de grote uitdagingen stapelen zich op, zoals de toegenomen defensie-uitgaven, de energietransitie en de vergrijzing. Dit vraagt om versterking van de economie en een verhoging van de arbeidsproductiviteit. Er zijn keuzes nodig en beleid dat investeringen aanjaagt, stelt ook het CPB, zodat onze brede welvaart behouden blijft.”

Onaantrekkelijk
Maar juist dat gebeurt niet, zegt VNO-NCW. Het investeringsklimaat verslechtert snel. Steeds vaker concluderen ondernemers dat investeren in Nederland onaantrekkelijk is. Een belangrijke factor daarbij is de politieke instabiliteit en de onvoorspelbaarheid van het beleid. Uit cijfers blijkt dat bijna negentig procent van de ondernemers ontevreden is over de stabiliteit en betrouwbaarheid. “De politiek is wispelturig en grote keuzes blijven daardoor liggen. Een uitzondering is dat het kabinet in deze geopolitiek onrustige tijd doorgaat met het versterken van onze defensie. Maar als het gaat om de netcongestie, de hoge energiekosten, een juridisch houdbaar plan dat de stikstofcrisis oplost zodat vergunningen loskomen, of beleidskeuzes om bedrijven in Nederland weerbaarder te maken tegen hybride en militaire dreiging: in al deze bepalende dossiers zit geen of slechts weinig vooruitgang. Dit alles zorgt er ook voor dat de woningbouw niet van de grond komt.”

“Met de structurele problemen trekken we het tapijt onder onze welvaart vandaan”
Daarmee wordt veel structurele ellende op deze manier zelf georganiseerd. Daar komt de grote onzekerheid rondom geopolitieke spanningen en onduidelijkheid over Amerikaanse handelstarieven nog bij. “Met de structurele problemen trekken we het tapijt onder onze welvaart vandaan,” stelt VNO-NCW. MKB-Noord voegt toe: “Alle stoplichten staan op rood. En het is volkomen onnodig. Nederland heeft alles in huis om innovatief, creatief en welvarend te blijven. Zet de economie weer op 1.” De ondernemersorganisaties hameren daarbij op het belang van stabiel fiscaal beleid, waarbij het belangrijk is dat de lasten voor ondernemers niet verder verhoogd worden.

SNN: “Grote opgaven mogen niet vertragen”
Ook het Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN) is bezorgd. SNN is een organisatie die de belangen van de noordelijke provincies behartigt en subsidies verstrekt voor woningverbetering, verduurzaming en regionale ontwikkeling. “Grote opgaven mogen niet vertragen. De beleidsarme Prinsjesdag die dinsdag is gepresenteerd, mag niet ten koste gaan van beleid dat nodig is voor de toekomst. Noord-Nederland heeft eerder in haar verkiezingsinzet voorstellen gedaan waarmee Den Haag en de regio samen kunnen werken aan sterke regio’s als een fundament voor een sterk Nederland. Het demissionaire kabinet heeft in de Troonrede aangegeven dat het wil voortbouwen op de ingezette koers. Voor Noord-Nederland betekent dit dat er voortgang moet komen in de realisatie van het Deltaplan Noordelijk Nederland, met de aanleg van de Lelylijn, de Nedersaksenlijn en verbetering van het bestaande spoor.”

Het Rijk en Noord-Nederland werken aan een financieel stappenplan om te kunnen starten met de Lelylijn. “Dit vraagt van Den Haag om na de verkiezingen daadkrachtig te handelen door te investeren in de realisatie van de Lelylijn. De startbeslissing voor de Nedersaksenlijn is bijna genomen.” Daarnaast is het volgens Noord-Nederland van belang dat Rijk en regio gezamenlijk door blijven werken aan een omslag in Rijksbeleid en -investeringen. “Om in alle regio’s een goed voorzieningenniveau te waarborgen, is het nodig dat het Nationaal Programma Vitale Regio’s structurele financiering krijgt. De gepresenteerde begrotingen voorzien hier vooralsnog niet in.”

In de Troonrede verwijst het kabinet ook naar de lopende onderhandelingen over de Europese meerjarenbegroting. Deze begroting bevat voor Noord-Nederland belangrijke Europese fondsen voor regionale economische ontwikkeling. “Het is van belang dat regio’s een centrale rol kunnen houden bij het ontwerp en de uitvoering van Europese fondsen. Op deze manier kunnen regio’s een belangrijke bijdrage leveren aan het huidige en toekomstige verdienvermogen van Nederland,” aldus het SNN.