Dovenland: een virtuele reis in de wereld van doven en slechthorenden

Vanwege de Internationale week van de Doven vond deze week in het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) de VR-voorstelling Dovenland plaats. Dat gebeurde in samenwerking met de Berengroep en enkele radiologen van het UMCG. Door een VR-headset konden deelnemers leren over de cultuur, geschiedenis en communicatievormen van de dovengemeenschap.

Empathie via technologie
Chantalla Pleiter is de ontwerper van de VR-wereld, die ze samen maakte met Jan Klug ontwikkelde. Zij gebruikt VR bewust als middel om inlevingsvermogen te wekken. “Het is mijn derde project waarin ik VR inzet als empathie-medium”, legt ze uit. “Je kunt letterlijk in het perspectief van een ander stappen en voelen hoe iemand anders de wereld ervaart.”

De voorstelling is ontwikkeld op basis van gesprekken en creatieve sessies met de dovengemeenschap. “We hebben samen onderzocht wat mensen willen vertellen en wat bezoekers moeten begrijpen. Dat heb ik artistiek vertaald naar een VR-ervaring.”
De reacties van deelnemers zijn veelzeggend. “Mensen zijn vaak enthousiast, maar ook overdonderd”, vertelt Pleiter. “Sommigen voelen zich zelfs eenzaam in de virtuele wereld, net zoals dove mensen zich soms voelen in een horende samenleving.”

Gelijkwaardigheid zichtbaar maken
Voor Joep van Vlodrop, dovenbegeleider bij het project, draait Dovenland om het zichtbaar maken van het perspectief van een doof iemand: “Ik hoop dat doven in de toekomst gelijkwaardig zijn aan horenden, want dat is nu nog niet zo. Veel mensen vinden gebarentaal in eerste instantie vreemd of spannend. Met deze ervaring hopen we dat ze zien dat dove mensen alles kunnen, met een eigen taal, geschiedenis en identiteit.”

Bewustwording en perspectief
De voorstelling maakt veel indruk. “Ik realiseerde me dat je doofheid niet ziet,” zegt een deelnemer en arts-microbioloog in het UMCG. “Een blinde herken je meteen, maar iemand die doof is kan ongemerkt naast je lopen. Die bewustwording had ik niet eerder.”

Wat Pleiter hoopt dat bezoekers meenemen? “Dat we allemaal in onze eigen bubbel leven en denken dat dát de wereld is. Maar iedereen ervaart de werkelijkheid anders. Als we ons echt kunnen verplaatsen in een ander, komen we dichter bij elkaar. En dat is precies wat deze wereld nodig heeft.”