Dertig procent van de gemeente moet in de toekomst bedekt zijn door bomen: “Behoefte aan ecosystemen in plaats van egosystemen”

De gemeente Groningen wil harde normen voor de hoeveelheid groen in woonwijken. Een nobel streven, waarbij het in de gemeenteraad leidde tot een debat over de balans tussen ambities, economische haalbaarheid en de kwaliteit van het groen. De plannen krijgen brede steun, maar er was ook kritiek te horen.

Wethouder Mirjam Wijnja (GroenLinks) van Stadsbeheer is aan het einde van de vergadering in haar nopjes. “Dat de plannen zoveel steun krijgen vanuit de raad, dat is fantastisch. We hebben het over een onderwerp dat ongelofelijk belangrijk is.” Ze benadrukt dat de groennormen een eerste stap zijn. “Het uiteindelijke doel is de biodiversiteit verbeteren. Dan gaan we sturen op kwaliteit. Maar op dit moment sturen we nog niet eens op kwantiteit.”

De groennormen in een notendop:
– Wat is het? Het is een nieuw beleidsstuk met juridische normen die de hoeveelheid groen en bomen in projecten vastleggen.
– Voor wie? De normen gelden voor projectontwikkelaars, woningbouwcorporaties en de gemeente zelf. Ze gelden niet voor particuliere inwoners.
– De normen: Er zijn aparte normen voor groen en bomen. De ambitie is 30% boomkroonbedekking in nieuwbouwprojecten.
– Waarom? De gemeente wil met de groennormen zorgen voor een gezondere, klimaatbestendige en biodiverse leefomgeving.

Gezondheid verbeterd
De Partij voor de Dieren is blij. Raadslid Bart Hekkema: “We hebben parkeernormen en geluidsnormen, maar voor bomen hebben we niets. We gaan er met dit plan voor zorgen dat we het gesprek aangaan met ontwikkelaars waarmee we de biodiversiteit gaan versterken.” Het beleid stelt dat de ambitie is om in nieuwbouwprojecten minimaal 30% boomkroonbedekking te realiseren. Dit heeft als direct gevolg dat de gezondheid van inwoners verbetert, stelt Hekkema: “Je ziet het nu al: wijken die groener zijn, daar zijn de inwoners gezonder.” Daan Brandenbarg van de SP is geen voorstander van praten met ontwikkelaars. “Wij zijn meer van dwingende kaders.”

Groene woestijnen en kwetsbare plannen
Ondanks de brede steun klinkt er ook kritiek. Laurent Dwarshuis van de ChristenUnie refereert aan de kap van het Betonbos en stelt dat er kritisch gekeken moet worden naar projecten die al zijn opgeleverd. Hij haalt een betoog aan van Ritzo ten Cate en ecoloog Rick Middelbos, die bij de vergadering inspraken. Middelbos waarschuwde dat de term ‘groen’ eigenlijk heel gevaarlijk is. Want wat bedoel je met ‘groen’ in ‘groennormen’? “Kunstgras is bijvoorbeeld groen. Een exoot is dat ook. We zouden het veel meer moeten hebben over biodiversiteit.” De ecoloog waarschuwt dat we situaties in cijfers uit gaan drukken, terwijl het gaat om het toevoegen van kwalitatieve waarde. Ook Ten Cate sluit zich hierbij aan: “We zitten niet te wachten op symboolbomen, pronkparken, afvinkbloemen en excuusstruiken. Er is behoefte aan ecosystemen in plaats van egosystemen.” Hij pleit er onder meer voor om invasieve soorten op een zwarte lijst te plaatsen.

D66 sluit zich aan bij deze zorgen. Andrea Poelstra: “Hoe gaan we ervoor zorgen dat er geen exoten en invasieve planten meer in nieuwbouwplannen verrijzen? Kunnen we gaan werken met een zwarte lijst met daarop de namen van planten die we in onze gemeente niet meer willen planten? Daarnaast lijkt het ons heel goed dat inwoners mee kunnen denken en participeren in de plannen.”

VVD en Partij voor het Noorden kritisch
De VVD uit haar zorgen over de economische gevolgen. Rik Heiner: “Mijn partij wil bouwen, bouwen, bouwen. Dit soort regels maakt deze ambitie moeilijker te verwezenlijken. Wij zijn bang dat ontwikkelaars daardoor huizen gaan bouwen in Leeuwarden of Assen waar het makkelijker is omdat dat straks minder regels zijn.” Daan Brandenbarg van de SP is het daar niet mee eens: “Groningen is de zesde gemeente van Nederland. De woningmarkt is zwaar overspannen hier. Met dat economisch inzicht zal een ontwikkelaar altijd voor Groningen blijven kiezen.”

Leendert van der Laan van de Partij voor het Noorden vreest dat de plannen te laat komen voor grote projecten als Meerstad, Suikerzijde en Stadshavens. “Gaan we daar deze normen halen? Ook bij projecten als Crossroads en Woldring worden deze normen niet gehaald. Het huidige college zit inmiddels ruim drie jaar in het zadel. Had dit niet eerder gekund waardoor dit beter in de projecten die ik noemde ingepast had kunnen worden?” Ook vraagt hij zich af of het toelaten van uitzonderingen de normen niet uitholt. Tim van de Vendel (GroenLinks) reageert dat de mogelijkheid om af te wijken van de norm een logische uitzondering is voor complexe projecten of locaties, zoals in de binnenstad: “De normen stellen we niet voor niks op. In de binnenstad zal het wat lastiger zijn. In het buitengebied wat makkelijker. Stel dat een perceel verontreinigd is, en dit schoongemaakt moet worden, dan is een dergelijke norm lastiger. We zullen dan in gesprek moeten voor de best mogelijke oplossing.”

Binnenstad
Over de binnenstad gesproken: daar ligt de boomkroonbedekking met zeven procent nu wel erg laag. Volgens Wijnja gaat daar echter verandering in komen: “Afgelopen week heb ik een gesprek gehad met de Groningen City Club. zij komen met een plan waarbij dit flink wordt verbeterd. Dit plan zal later dit jaar volgen.” Wethouder Wijnja sluit de vergadering af door te benadrukken dat de gemeente hoog inzet, maar wel haalbare normen wil hanteren. Ze gelooft dat duidelijke regels helpen. “In die zin is het bizar dat we groen niet beschermd hebben.” Geen van de politieke fracties heeft naar aanleiding van de plannen moties aangekondigd.