Raadslid schittert in ‘Verbouwing van de eeuw’: “We waren op slag verliefd”

Een villa uit 1907 restaureren waarbij de geschiedenis zoveel mogelijk bewaard blijft, maar wel allerlei duurzaamheidstechnieken worden doorgevoerd. Twee jaar geleden begonnen Hans Moerkerk en Svende aan de monsterklus van villa ‘Veldzicht’ in Eenrum. Wanneer het af moet zijn? “We zien het wel.”

Hans, veel mensen kennen jou als raadslid voor Stadspartij 100% voor Groningen. Daarnaast ben je ook eigenaar van een reclamebedrijf. Kun je na deze uitzending op televisie nog een beetje anoniem over straat?
“Haha, dat valt mee hoor. Lang geleden had je één en later twee televisienetten. De kans was dan heel groot dat je allemaal naar hetzelfde keek. Tegenwoordig is dat niet meer zo massief. Maar het levert wel allemaal leuke reacties op, bijvoorbeeld van mensen die ik al jaren niet meer gesproken heb en die me een berichtje sturen. Ook krijgen we berichtjes van mensen die we helemaal niet kennen. Dus het brengt zeker wel iets in beweging. En dat zal het ook nog wel even blijven doen, omdat de uitzending nog een tijdje online zal staan.”

Twee jaar geleden hebben jullie villa ‘Veldzicht’ bij Eenrum gekocht. Was het een lastige zoektocht?
“We wonen al jarenlang midden in de Schildersbuurt. Het is een onrustige plek, en dat begon steeds meer te knagen. We waren op zoek naar rust. Op een gegeven moment zijn we gaan kijken naar huizen buiten de stad. We zochten een plek waar we rustig ‘fikkie kunnen stoken’ zonder dat de buren er last van hebben. We hebben ook een aantal keren een bod uitgebracht, maar we grepen net iedere keer mis. Aanvankelijk zochten we iets dat niet te groot was. Maar toen kwamen we op Funda deze villa tegen. We waren op slag verliefd. Aanvankelijk was de koop best nog wel lastig, omdat de erven wat moeilijk deden. Maar na ongeveer een maand kon de champagne ontkurkt worden.”

Tekst gaat verder onder de foto’s:

Hoe beland je in dit televisieprogramma?
“De redactie van het programma had dit huis ook op het oog. Op een gegeven moment kwam de vraag of we eraan mee wilden werken. Aanvankelijk zat ik er helemaal niet op te wachten. Ik wilde namelijk niet meedoen aan een programma als ‘Help, mijn man is klusser!’. Maar dit programma bleek anders in elkaar te steken. Het ging om een nieuw concept waarbij er nadrukkelijk gekeken werd naar de historie en hoe je het renovatieproces aanpakt. Welke keuzes maak je? Eigenlijk maak je een tijdsdocument van het huis. Zelf maak je uiteraard foto’s, maar we dachten: als we dit door het televisieprogramma laten maken, dan ontstaat er voor onze kinderen een heel mooi document.”

Ben je tevreden over het resultaat?
“Ja, toch wel. Hoewel we hem wel knepen. Je moet je voorstellen dat ze twee jaar lang opnames zijn komen maken. Ze waren er niet iedere dag hoor. In totaal zijn ze een keer of zes, zeven komen filmen. Maar wat stoppen ze uiteindelijk in de montage? Wat ik bijvoorbeeld jammer vind, is dat we het dak gerestaureerd hebben. Het is een leien dak, wat door een ambachtsbedrijf is aangepakt. Dat heeft de uitzending niet gehaald. Het restaureren van de glas-in-loodramen zit er gelukkig wel in. En wat ik daarnaast jammer vind: ze zijn een aantal keren komen filmen dat het verschrikkelijk weer was. Ik dacht: dit is geen reclame voor Groningen. Groningen met de mooie graanvelden, het mooie ‘mien Grunneger laand’. Maar uiteindelijk hebben we wel tevreden naar het scherm zitten kijken.”

Wat heel mooi in de uitzending naar voren komt, is de strijd tussen het bewaren van historische elementen en het verduurzamen, waarbij dit soms niet hand in hand gaat. Een onderwerp waar je je ook als raadslid in de Groningse gemeenteraad sterk voor maakt…
“Ik ben niet iemand die ervan houdt dat er verplichtingen worden opgelegd. Je moet dit, of je moet dat. Dat is niet mijn school. Ik geloof veel meer in je rol pakken, waarbij de overheid je een beetje op weg kan helpen. En daar had ik bij dit verbouwingsproces wel wat meer advies bij willen hebben. Als je puur kijkt naar het verduurzamen of het besparen van energie: in de gemeente Groningen is er bijvoorbeeld hulp beschikbaar als je folie achter je radiator wilt plaatsen. Maar waar we het bij deze villa over hebben, zijn complexe bouwkundige kwesties.”

Kun je een voorbeeld noemen?
“Bijvoorbeeld het isoleren. Hoe moet je dat doen? Ik had op een gegeven moment vijf verschillende adviezen met ook vijf verschillende offertes op tafel liggen. Qua prijs verschilden die enorm van elkaar. Ik ervoer het als een jungle van adviseurs en offertes. Dat geldt ook voor het verkrijgen van subsidies. Deze zijn er, maar ook dat is een jungle. En als ik dat al zeg, waarbij ik echt wel wat kennis en ervaring heb, hoe is dat dan voor andere mensen? En bedenk je ook: stel dat dit huis in het aardbevingsgebied staat waarbij er aardbevingsschade is. Het wordt dan allemaal wel heel lastig en moeilijk om tot resultaat te komen. Dus, zou dat beter moeten? Ja. En ik denk ook dat het kan.”

Verduurzamen betekent soms ook moeilijke keuzes maken, hè?
“Je brengt soms offers. Dat is vervelend. Maar ik ben ook iemand die zich er uiteindelijk bij neer kan leggen. Op de benedenverdieping hadden we prachtige houten vloeren: mooie grenen planken. Toen we de betimmering van de muren haalden, bleek dat de vloer was ingerot. Wat doe je dan? Er zat een kruipruimte van een meter onder. Dat was een groot tocht- en windgat. Hoe ga je dat isoleren? Uiteindelijk hebben we er een betonnen vloer van gemaakt, waarbij ook de kruipruimte is verdwenen. Daarmee zijn ook de muizen verdwenen. In het begin hadden we heel veel last van muizen. Die vierden onder de vloeren echt een groot feest. Voor hen is er nu geen ruimte meer. Oh, en de planken hebben we overigens niet weggedaan. Wat qua hout nog goed is, gaan we hergebruiken voor de daklijsten.”

Je bent aan het isoleren geslagen. Hoe zit het verder qua verduurzaming?
“We zijn goed op weg. We hebben een mooie windmolen bij de woning kunnen plaatsen. Dat was mogelijk omdat het gebied een agrarische bestemming heeft. De aanschaf is een rib uit je lijf, maar uiteindelijk levert het veel energie op voor de warmtepomp waarmee we de woning kunnen verwarmen. Dus we hebben mooie stappen kunnen zetten.”

In het televisieprogramma wordt de geschiedenis van de villa uit de doeken gedaan. Is dat fijn om te weten?
“Ik denk dat het mooie informatie is die de villa in zekere zin een ziel geeft. Voor een deel was het ook informatie die we al wisten. Via de erven hadden we namelijk ook een klein beetje geschiedenis meegekregen. Je moet je voorstellen dat het rond 1900 hier heel anders uitzag. De familie Bouwman had hier even verderop een boerderij. Er waren nog geen trekkers, dus er waren heel veel mensen nodig om het werk op het land gedaan te krijgen. De eigenaren waren op zoek naar wat rust. Normaal werd in deze situaties een mooie woning in het dorp gebouwd. Maar de boer wilde zijn bedrijf niet verlaten. De oplossing werd halverwege gevonden: tussen het boerenbedrijf en het dorp Eenrum.”

Is het daarmee ook een unieke woning?
“Ik vermoed van wel. Voor zover ik weet, zijn dergelijke woningen vanuit deze constructie niet elders in het land te vinden. Wat je dan vaak zag, is dat er een grote schuur aan vastzat. Maar dit is een solitaire villa die midden in het veld staat. Er was weliswaar wel ruimte voor een paard en een koets, maar er is voor de rest niets aangebouwd. Hoe het 120 jaar geleden was, zo is het nog steeds. Alleen de bomen zijn ouder, groter en mooier geworden.”

Uiteindelijk willen jullie in deze villa gaan wonen?
“Dat is wel het plan. Maar dat kan nog wel een tijdje duren hoor. Het dak is nu klaar en de ramen zijn dicht. Maar er zit nog helemaal niets in de woning. Er zit geen badkamer in, helemaal niks. We vermoeden dat we zeker nog anderhalf jaar nodig hebben. Maar we hebben geen deadline. Ik heb mijn raadswerk en mijn dagelijkse werk. En ook Svende heeft haar verplichtingen met het runnen van het restaurant in het Noorderplantsoen. Dus we laten ons niet opjagen. Als we verhuizen, dan moet het ook het goede moment zijn. Daarbij kijken we ook naar onze kinderen. Als ze op de brug staan van basisschool naar middelbare school of iets in die trant, dan zou dat een kruispunt zijn waarop je zo’n beslissing kunt maken.”

Je geniet volgens mij volop?
“Absoluut. Ik was zojuist bezig met het aanleggen van een datakabel. Waarbij ik dacht: hoe kan ik dit nu het beste doen? Er liggen zoveel uitdagingen hier. Ook rond het huis trouwens. Bij het huis ligt bijvoorbeeld een verwilderd stuk natuur. Dat is een contrast met de velden om ons heen waar intensieve landbouw wordt bedreven. Ons stukje natuur is op dit moment al een plek waar vlinders, vogels en de meest gekke dieren graag vertoeven. We denken er over na om deze tuin uit te breiden door er weiland bij te betrekken. Zodat we de biodiversiteit nog een grotere impuls kunnen geven. Mensen die ideeën hebben, mogen daar contact met mij over opnemen.”

Bekijk hier de uitzending waarin Hans Moerkerk en Svende te zien zijn.